،جشن شب یلدا در ایران با گرد هم آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام و آشنایان در کنار یکدیگر  به دیدار بزرگتر خانواده میروند و قزوینیها به رسم و رسوم های گذشتگان خود برنامه های خاص  خود را دارند.

      مردم استان قزوین نیز همچون دیگر هموطنان ایرانی، این آیین کهن را با رفتن به خانه بزرگ ترها می گذرانند. به عقیده بزرگ ترها صرف میوه های مختلف خشک و تر و میوه های سرخ فام که به «شب چره» معروف است، همراه با خوراکی های دیگر شگون داشته و زمستان پر برکتی را نوید می دهد. 

در بعضی مواقع که مادربزرگ ها در آوردن تنقلات تاخیر می کنند، کوچک ترها شعر «هرکه نیارد شب چره- انبارش موش بچره» سر می دهند، که مادربزرگ در آوردن «شب چره» تعجیل می کند. 

در این شب اغلب مردم قزوین با خوردن سبزی پلو با ماهی دودی و سپس هندوانه، انار، انواع تنقلات از جمله کشمش، گردو، تخمه، آجیل مشکل گشا و انجیرخشک، شب نشینی خود را به اولین صبح زمستانی گره می زنند. به عقیده مادربزرگ های قزوینی اگر در این شب ننه سرما گریه کند باران می بارد، اگر پنبه های لحاف بیرون بریزد برف می آید و اگر گردنبند مرواریدش پاره شود تگرگ می آید.

 یکی دیگر از آداب و رسوم «شب یلدا » فرستادن «خونچه چله» از سوی داماد به عنوان هدیه زمستانی برای عروس است. در این خونچه برای عروس پارچه، جواهر، کله قند و 7 نوع میوه مثل گلابی، هندوانه، خربزه، سیب و به با تزئینات خاصی فرستاده می شود.

قزوینی‌ها برای برپایی آیین شب چله، از ۱۰ روز پیش‌تر تدارک می‌بینند، روزهای نزدیک به یلدا، روزهای تکاپو کردن برای گردآوری خوردنی‌های ویژه این شب از آشنایان، اعضای خانواده و حتی همسایه‌ها است و این تلاش تا فرارسیدن شب چله ادامه دارد.

تفأل به دیوان حافظ از آداب تازه قزوینی‌ها در شب یلداست، مردم قزوین در همان چند روز مانده به یلدا تا ۳، ۴ مَن نان می‌پزند؛ به‌طوری‌که تا پایان فصل زمستان نیازی به نان نداشتند و همان نان‌های باقی‌مانده را پس از مقداری آب زدن، مصرف می‌کردند.

درگذشته‌های دور، هر میوه‌ای، فقط در فصلش پیدا می‌شد که با توجه به نبود امکانات پیشرفته حفظ و نگهداری مانند یخچال و سردخانه، تنها میوه‌ای که تا شب یلدا قابلیت ماندگاری داشت، هندوانه بود.

قزوینی‌ها معتقد بودند هر کس در این شب هندوانه بخورد، در تابستان سال بعد، به تشنگی دچار نمی‌شود. به همین علت برخی از آن‌ها، هندوانه‌های زیادی در کاهدانی خانه‌هایشان نگه می‌داشتند تا در شب یلدا، در اختیار دوستان و آشنایان قرار دهند.

پسته، بادام، سنجد، گردو، کشمش و مویز از شب‌چره‌های «چله قزوینی» است یکی از آداب خاص قزوینی‌ها این بوده که مغز گردو را با کشمش مخلوط می‌کردند یا برخی پسته را شور کرده و می‌خورند. بعضی نیز، آرد نخودچی یا گندم شاهدانه را در سینی‌های پذیرایی این شب می‌گذارند.

تخمه‌های هندوانه و آفتابگردان رایج‌ترین شب‌چره یلدایی قزوینی‌ها است و بعضی خانواده‌ها برای این شب، «شیرمال زنجبیلی» یا حتی «قاووت کرمانی» می‌پزند و برخی دیگر، مقدار زیادی آبگوشت درست می کنند و حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر از نزدیکانشان را به‌صرف شام دعوت می‌کنند.

درگذشته بعضی از مردم قزوین، در شب یلدا «کله‌پاچه» می‌پختند و بعد از خوردن شام، استخوان‌های آن را بیرون نمی‌ریختند تا در فصل بهار یا پاییز در جالیز و زمین کشاورزی بریزند تا محصولاتشان شته نزند. برخی دیگر استخوان‌های کله‌پاچه را می‌سوزاندند و خاکستر حاصله را در جالیزهایشان می‌ریختند.

در مراسم «شال انداختن» که امروز تا حدی به فراموشی سپرده‌شده است، پسر جوانی که به دختری از خانواده‌ دیگر علاقه داشت، در شب چله، شالش را از سقف پشت‌بام خانه آن دختر آویزان می‌کرد و اگر خانواده دختر، تمایلی به این وصلت داشتند، هدیه‌ای را به‌ این شال می‌بستند.

معمولاً در بین خانواده دختر مرسوم بود که جورابی را به این شال می‌دوختند و برخی دیگر هم داخل این شال که کیسه‌مانند بود، هدیه می‌گذاشتند که البته این هدیه‌ها در حد یک جفت جوراب و یا یک‌مشت «نخودچی و کشمش» بود.

«کرسی سری» دیگر آیین شب چله بین روستاییان استان است، این مراسم برای دخترها و پسرهایی که تازه نامزد (عقد) کرده اند، برگزار می‌شود و طی آن، پسر «مجمعی» را روی کرسی می‌گذارد و دور مجمع را تزئین می‌کند؛ بعد، داخل آن را با توجه به وسع مالی‌اش، هدیه‌ای مانند قواره لباسی، کله‌قند، میوه و آجیل می‌گذارد و آن را به منزل  نوعروس می‌برد.

پسته در بین مردم قزوین جایگاه خاصی دارد و تک‌‌تک عناصر فرهنگی از آن به عنوان آجیل شب چله استفاده می‌کنند و از آنجایی که باقلوا شیرینی مخصوص قزوین است. مردم در شب چله کامشان را با خوردن آن شیرین می‌کنند. شب‌نشینى در شب چله از آداب و رسوم خاصی است که از دیرباز این سنن در بین مردم قزوین در شب یلدا اجرا می‌شود و در آن اعضای خانواده به خانه بزرگ‌تر مانند مادربزرگ و پدر بزرگ می‌روند تا در شب چله که طولانی‌ترین شب سال است با هم باشند و با گوش کردن به قصه‌گویی بزرگ‌ترها از دور هم بودن لذت ببرند.