به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، متفکرانی اندیشمند در دنیای معاصر وجود داشتند که توانستند نقشی مهم و تأثیرگذاری در مبارزات علیه جور و ستم داشته باشند، یکی از این اندیشمندان علی شریعتی بود؛ متفکری انقلابی و یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های فکری و اجتماعی در دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی که با سخنرانی‌ها و نوشته‌های خود نقش مهم و تأثیرگذاری در هدایت جریان‌های انقلابی و مبارزه علیه حکومت پهلوی داشت.

شریعتی توانست با سخنرانی‌های پرشور خود با مردم سخن می‌گفت و آنان را نسبت به شرایط جامعه، دین و سیاست آگاه می‌کرد. هر چند حکومت وقت تلاش‌های خستگی ناپذیر او را مانعی برای تحقق اهداف خویش می‌دانست و به کار استادی و آموزشی وی در دانشگاه پایان داد و مدتی نیز او را زندانی کرد.

اینگونه شد این معلم انقلابی تصمیم گرفت تهران را به مقصد انگلیس ترک کرده و دوره تازه‌ای برای مطا‌لعه‌ و مبا‌رزه‌ را آغاز کند.

او لزوم این هجرت را چنین بیان می دارد: «مهاجرت یک حکم اعتقادی و یا یک رسالت اجتماعی است برای انسان هایی که مسئولیت اجتماعی و یا مسئولیت فردی انسانی را در خود احساس می کنند….چرا؟ زیرا می‌دانند که اگر بمانند راه اصلاح و کار در برابر شان نیست و شرایط به گونه‌ای است که دست آنها بسته است و اقدام به هر گونه کار اصلاحی برای‌شان غیر ممکن است…»

اما در حالی که تنها چند هفته از سفرش به این کشور می گذشت در 29 خرداد 1356 خورشیدی در ساوت همپتون دیده از جهان فرو بست و پیکر این متفکر نامی در کنار حرم مطهر حضرت زینب(س) در سوریه به خاک سپرده شد.

اندیشه‌های در جنبش نواندیشی دینی در سطح جهان اسلام

شریعتی تاثیر عمیقی در جنبش نواندیشی دینی در سطح جهان اسلام بر جای گذاشت و آثارش به بیشتر زبان ها ترجمه و الهام بخش جنبش بیداری اسلامی در ایران، مصر، فلسطین، تونس، پاکستان، افغانستان و ترکیه شده است. او معتقد بود که ساده‌لوحانه یا معتصبانه‌ نمی‌توان در برابر فرهنگ بیگانه مقاومت کرد و نسل جوان را از سقوط نجات داد بلکه باید با بهره‌گیری از زبان و فرهنگ و هنر و جاذبیت‌های این نسل باید با آنها سخن گفت و به گونه‌ای برخورد کرد نسل جوانی که به هر تربیت در فضای جدیدی نفس می‌کشد بفهمد و درک کند که مذهب چه می‌گوید. شریعتی می‌کوشید که از سویی عرفان و معنویت و عبادت را در آنان زنده کند و از سوی دیگر آگاهی سیاسی و عقیدتی بدهد و از همه مهمتر تلاش کرد که ایدئولوژی اسلامی را در قالب و در چهارچوب یک جهان‌بینی منسجم و طرح کلی قابل درک و روشن ارائه دهد و بدین ترتیب برتری و حقانیت ایدئولوژی اسلامی را به همگان اثبات کند.

اندیشه شریعتی در تداوم آغازگری سیدجمال الدین اسدآبادی و طرح افکنی فلسفی علامه اقبال لاهوری موفق بود و او توانست که طرح «بازسازی» اندیشه دینی در جهان اسلام را به کمک علوم انسانی مدرن پیگیری کند و نوعی مقاومت فرهنگی- عقیدتی را در عصر «ایدئولوژی ها و انقلاب ها» سامان بخشد و در ذهن نسل جوان آگاه و پیشرو امید، تفکری نو را با مایه گیری از فرهنگ بومی ایجاد کند و تأثیر گسترده کلام و گفتمان شریعتی به اذعان موافق و مخالف او گواه این توفیق و استقبال بوده است.

آثار به‌جای مانده از دکتر شریعتی

از علی شریعتی آثاری بسیاری به یادگار مانده است که از آن جمله می توان به «خودسازی انقلابی، ابوذر، بازگشت به خویشتن، شیعه، نیایش، ما و اقبال، تحلیلی از مناسک حج، تاریخ تمدن، هبوط در کویر، زن، روش شناخت اسلام، حسین وارث آدم، چه باید کرد، گفتگوهای تنهایی و ...» اشاره کرد.

بیشتر بخوانید:

حمید سبزواری، شاعر شاعرانه‌های انقلاب/ جلوه‌های پایداری و مقاومت در شعر سبزواری

فریدون توللی، پایه‌گذار نوعی خاص از طنز سیاسی در ادبیات نوین ایران/ شاعری رمانتیک و نیمه سـنتی

علامه قزوینی؛ پدر علم کتابشناسی در عرصه ادبیات فارسی/مصحح متون کهن و نویسنده متفکر

اندیشه‌های شریعتی درباره مسائل اجتماعی

این اندیشمند درباره مسایل اجتماعی دارای نظریه‌های و دیدگاه‌های تازه‌ای‌‎ ‎‌بود که به دلیل همین نو بودن و برخلاف عرف و عادات مردم بودن، باعث ایجاد حساسیت‌هایی شد. او معتقد بود که خانواده‌ها باید به فرزندانشان استقلال فکری بدهند و با سپردن مسئولیت به آنان و طرف مشورت قراردادن فرزندان زمینه‌‎ ‎‌پذیرش مسئولیت‌های بزرگ و مهم اجتماعی را در آنها آماده کرد. به اعتقاد او با تقویت جنبه‌های مثبتی می‌توان افراد را به رشد بیشتر شخصیت وی و نمایاندن جذابیت‌های پیدا‌‎ ‎‌و پنهان دین به او کمک کرد تا با میل و رغبت به دین گرایش پیدا کند. وی در سخنرانی های خود با بیان جذاب‌‎ ‎‌مطالب دینی، بسیاری از جوانان غیرمذهبی را به طرف مذهب سوق داد.