به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری موج نمایشگاه گنجینه مانا به همت موسسه هنرمندان پیشکسوت ساعتی قبل در محل موسسه فرهنگی ، هنری و پژوهشی صبا با حضور جمعی از مسئولان فرهنگی و هنری و هنرمندان گشایش یافت.

 در این نمایشگاه آثار 40 هنرمند پیشکسوت عرصه هنرهای سنتی در رشته های مختلفی همچون معرق و منبت، تراش بلور و شیشه، میناکاری، گچ‌بری، طراحی فرش، دوخت‌های سنتی و تزیینی، طراحی نقوش و چاپ، زیورآلات، نقاشی روی شیشه و سفال و آینه کاری به نمایش در آمده است.

در مراسم افتتاحیه نمایشگاه گنجینه مانا، در کنار جمعی از هنرمندان پیشکسوت هنرهای سنتی ، سیدمجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بهمن نامورمطلق رییس فرهنگستان هنر، مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان ایران و نیکنام حسینی پور مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت ایران حضور داشتند و اجرای برنامه هم به برعهده سعید اسلام زاده مجری برنامه های فرهنگی رادیو بود.

در ابتدای مراسم افتتاحیه، نیکنام حسینی پور با یاد کردن از یاد هنرمند فقید استادالله ویردی افراش سخنانش را آغاز کرد و در ادامه اظهار داشت: این نمایشگاه قرار بود که در 18 خردادماه دایر شود که به این زمان تغییر زمان داد.

وی افزود: جایگاه هنرهای سنتی به عنوان بخش هویت بخشی به نظرم همیشه ودر همه تاریخ مورد توجه بوده است. زیرا بخش عمده ای از فرهنگ و هنر و تاریخ این سرزمین با آنها پیوند خورده است. نمی توان از هنرهای سنتی صحبت کرد اما از تاریخ نگوییم. هنرهای سنتی تاریخ تحول و تطور تاریخی این مرز وبوم را نشان می دهد. هنرمندانی که اینجا جمع هستند که نمونه کوچکی از جمع بسیار بزرگی در این سرزمین پهناور هستند که در نقاط مختلف ایران به هنرمندی و هنرآرایی مشغول هستند. این خلق کنندگان آثار با ذهن خلاق خود و دستهای پر توان از اجسام مختلف هنرهای بدیع و دستی را شکل می دهند. یعنی هم ذهن هنرمندی دارند وهم دستهای هنرسازی و چقدر باید هنرمند باشید که این توازن را بین ذهن ودست فراهم کنید. شاید بتوانیم بگوییم اینها کیمیاگر هستند .همه می دانیم کیمیاگری چه کاری را انجام می دهد تبدیل مس به طلا در تعریف اولیه آن و تبدیل جسم بی جان به شیئی که حامل پیام و یک فرهنگ است.

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت در ادامه خطاب به هنرمندان حاضر گفت: همه شما هنرمندان که باذهن خلاق خود از هیچ چیز همه چیز درست می کنید ودر طول تاریخ میراث بانی کرده اید از این هنر اصیل ایرانی وبا این هنر تاریخ را به نسل جدید پیوند زده اید. این هنرها در همه زندگی روزمره ما نمود دارند؛ اصلا در خانه هایی که این صنایع هنری وجود دارند یک آرامشی وجود دارند.

وی سپس اظهار داشت: می خواهم از اینجا بین این هنرها وصنایع خلاق و شهرهای خلاق که در معاونت هنری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به همت جناب اقای حسینی وهمکارانشان در معاونت و وزارتخانه انجام شده  پیوند بزنم؛ که کار بسیار هوشمندانه ای بوده که بصورت بین المللی توسط یونسکو در سطح جهان در حال انجام است. در این طرح می گویند که توسعه باید بصورت  متوازن حرکت کند، هم اقتصادی وهم فرهنگی؛ و اقتصاد هم باید بر بستر فرهنگ بومی و محلی حرکت کند.

نیکنام حسینی پور با بیان اینکه شهر خلاق به معنای محیط فرهنگی واجتماعی است که در آن امکان تحقق استعداد و خلاقیت افراد یعنی شهروندان فراهم است و در آن، بازار هنرها و صنایع فرهنگی نسبت به سایر ابعاد اقتصادی از اهمیت و موقعیت بالاتری برخوردار است؛ اظهار داشت: با توجه به تنوع گسترده فرهنگی در ایران و بسترهای مناسبی که وجود دارد توجه به اقتصاد فرهنگ وهنرهای سنتی که استعداد هر بخش از کشور را نشان می دهد می تواند باعث اشتغال زایی شوند. زیرا هنر زایش دارد و زبان هنر زبان صلح است وآرامش ودوستی وشهرهای خلاق می توانند اینگونه باشند.

وی ادامه داد: درایران نیز شهرهای اصفهان، بندر عباس وسنندج به نوعی حوزه شهرهای خلاق هنرهای سنتی وصنایع دستی محسوب می شوند. با توجه به اینکه در ایران زمانی جاده ابریشم و محل داد و ستد هنرهای سنتی بود و با این هنرها، فرهنگ ما هم منتقل می شد و هنوز هم زبان فارسی را در چین وهند و... بر سردرب مساجد و اماکن فرهنگی می بینید؛ آیا ما نباید در قرن جدید همت بزرگی کنیم؟

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت ادامه داد: به نظرم با توجه به هنرهای سنتی که درون زا هستند، می توان قدمهای بزرگی را برای هم انتقال فرهنگ وهم توسعه نقاط مختلف کشور برداشت که هر کدام در یک حوزه استعداد دارند. زیرا هم اصالت دارند وهم حامل پیام هستند و می توانیم صادر کننده خوبی برای این هنرها باشیم؛ و خلاقیت را در حوزه هنرهای سنتی می بینیم که فرهنگ ایرانی هم خودبخود همراه آنها صادر می شود. در ایران باید مزیت رقابتی شهرها شناسایی شوند و برای هر شهر یا روستا و...یک کارکرد مشخص تعریف کرد وآن هم کارکرد برتر است یعنی استعداد ذاتی وهنری هر شهر است و باید بجای یکدست شدن ذائقه ها، رنگارنگی ذائقه ها و رنگین کمانی ایران را قبول کنیم تا در جامعه جهانی حل نشویم .

اما سوگمندانه باید اشاره کنم که این هنرها متاسفانه در حال کم فروغ شدن هستند. درحالیکه آنها می توانند نقش مهمی در اشتغال وصادرات و ارز آوری داشته باشند؛ اما قوانین دست وپاگیر وبی دغدغه بودن خیلی از نهادهای متولی، باعث شده ما یکی یکی این هنرمندان را از دست بدهیم بدون اینکه جایگزینی داشته باشند.

وی در ادامه گفت: مهمترین دغدغه ما در حوزه هنرهای سنتی بحث آموزش است و اینکه چگونه این هنرها به نسل جدید منتقل می شوند؛ زیرا بخش عمده آنها، خودساخته هنرمند است ویا سینه به سینه منتقل شده اند. مادر موسسه در حد بضاعتمان کارهایی رابرای ثبت تاریخ شفاهی و...شروع کرده ایم؛ اما نهادهای دیگر چکار می کنند؟ مگرما چند هنرمند شاخص دراین حوزه داریم که تجربه عینی وذهنی آنها باید ثبت وضبط شود؟

این مدیر فرهنگی سپس افزود: در کنار فعالیت های رفاهی موسسه هنرمندان پیشکسئت تلاش کردیم که به ابعاد فرهنگی و هنری نیز توجه کنیم بر همین اساس این نمایشگاه را ترتیب دادیم که بات وجه به محدودیت های ناشی از کرونا و لزوم رعایت پروتکل ها امکان نمایش آثار تعداد بیشتری از هنرمندان را نداشتیم. خوشبختانه در همین شرایط برخی از هنرمندان شهرستانی توانستند آثارشان را به دست ما برسانند.

حسینی پور در ادامه بر اهمیت چرخه اقتصادی این نمایشگاه تاکید کرد و گفت: فروش آثار هنری هنرمندان پیشکسوت در این نمایشگاه اهمیت دارد و بر همین اساس از تمامی سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی هنری مرتبط و بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های خصوصی تقاضا دارم که برای خرید آثار این نمایشگاه اقدام کنند.

وی در پایان به درگذشت استاد فقید محمدباقر برکت از پیشکسوتان عرصه سفال و سرامیک اشاره کرد و حضور چنین اساتیدی در قرن حاضر را مایه مباهات دانست.

بهمن نامورمطلق رییس فرهنگستان هنر نیز در ادامه مراسم در سخنانی با تشکر از موسسه هنرمندان پیشکسوت و حضور اساتید پیشکسوت هنرهای سنتی، با بیان اینکه مرحوم محمدباقر برکت را تجسم یک هنرمند ایرانی سنتی است که آثارش نیز در نمایشگاه «گنجینه مانا» حضور دارد، خاطراتی از هم‌نشینی اش با اساتید هنرهای سنتی در نقاط و شهرهای مختلف کشور روایت کرد و سپس اظهار داشت: تاریخ یک دیکتاتور مستبد است که اجازه ماندن به انسان‌ها نمی‌دهد. فرصت زندگی کردن برای آدم‌ها به صورت محدود وجود دارد و بیشتر باید تجربه کرد. اما قشر هنرمندان پیشکسوت‌ هیچ زمان پیری به خود نمی‌بینند، البته پیر می‌شوند اما پیری به خود نمی‌بینند. اگر قشر جوان تولید محصول می‌کنند که خیلی هم خوب است؛ اما پیشکسوتان، انسان و تولیدکننده تربیت می‌کنند. ما سعی کردیم در دانشگاه استاد فرشچیان کاری کنیم که نظام «استاد-شاگردی» برقرار شود و به صورت غیررسمی این موضوع پیگیری شود.

وی تصریح کرد: هنر ایران با احیا شدن نظام استاد شاگردی، احیا می‌شود که در نهایت منجر به احیای هنرهای سنتی خواهد شد. بنابراین اگر بخواهیم سیطره هنرهای سنتی را حفظ کنیم، پیشکسوتان می‌توانند به ما کمک کنند.

رییس فرهنگستان هنر در پایان در پاسخ به یکی از حضار که درباره حمایت بیشتر از هنرمندان هنرهای سنتی سوال پرسید، گفت: فرهنگستان هنر کارش سیاستگذاری در عرصه فرهنگ و هنر است؛ در گروه‌های هفتگانه فرهنگستان، یکی از گروه ها، عنوان هنرهای سنتی دارد که در حوزه سیاستگذاری و آموزش گامی جدی بر می‌دارد که نظام «استاد شاگردی» احیا شود. طرح تاسیس دانشگاه فرشچیان که برای احیای این نظام پدید آمد، از همین گروه «هنرهای سنتی» نشأت گرفته است. ما در حوزه بازار نمی‌توانیم دخالتی کنیم اما می‌توانیم در حوزه سیاستگذاری در این زمینه ورود کنیم. همچنان که زمانی که در وزارت میراث فرهنگی مسئولیت داشتم، قانون حمایت از استادکاران را به مجلس بردیم.

در پایان این مراسم و پیش از افتتاح رسمی گالری های نمایشگاه، بهمن نامورمطلق، نیکنام حسینی پور، حجت الاسلام دعایی، مجید رجبی معمار، مریم معترف به نمایندگی از هنرمندان، به هنرمندان پیشکسوت لوح سپاس اهدا کردند.

نمایشگاه «گنجینه مانا» در موسسه فرهنگی ، هنری و پژوهشی صبا برگزار شده است و علاقه‌مندان به هنرهای سنتی می توانند از 9 تا 19 تیرماه برای تماشای آثار به تالار آینه این موسسه مراجعه کنند.