به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری موج، فیلم سینمایی «نزدیک تر از رگ» به کارگردانی مسعود اطیابی برای دومین بار، در کنداکتور ساعت 16 روز جمعه 2 خرداد شبکه یک سیما قرار گرفت. کارگردان این اثر سینمایی در مورد مشکل دوبله این فیلم به خبرگزاری موج گفت: این فیلم در لبنان ساخته شده و داستان آن به یک خانواه روستایی به می گردد که خانه شان پس از اشغال جنوب لبنان به یک مرکز نظامی تبدیل شده و حتی درختانش قطع می شوند. مالک خانه نظاره‌گر اتفاقات تلخی است که در آن میفتد که در نهایت با رضایت خودش، نیروهای مقاومت آن را بر سر اشغالگران خراب می کنند. بنابراین «نزدیک تر از رگ» موضوع مقاومت مردم لبنان در اشغال شانزده ساله جنوب این کشور توسط رژیم صهیونیستی و مساله کودک کشی این رژیم را مطرح می کند.

وی افزود: زبان اصلی این فیلم عربی است که با هنرنمایی بازیگران لبنانی هم ساخته شده و فیلم به نوعی اقتباسی از داستان کوتاه «حبل کالورید» نوشته «عبدالقدوس الامین»  و برگرفته از واقعیت است.

اطیابی ادامه داد: متاسفانه یکی از مدیران سازمان صدا و سیما، بدون حضور من به عنوان کارگردان این فیلم و بی توجه به ترجمه مناسب دیالوگ ها و بدون استفاده از لاین بین الملل و یا صداگذاری مجدد اقدام به دوبله این فیلم در شبکه کرده است. در واقع با این کار جدای از دیالوگ های نامناسب، بخشی از موسیقی و صداهای موثر در فیلم از بین رفته است که به همین دلایل این دوبله مورد قبول من نیست.

وی با تاکید بر اینکه این کار می توانست با حضور ما و به شکل تمیزتری انجام شود، گفت: به هرحال نسخه اصلی این فیلم در بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر هم سیمرغ و هم جایزه ویژه را دریافت کرده و در جشنواره مقاومت و عمار هم جوایز اصلی را به خود اختصاص داده است. وقتی فیلمی جایگاه تاثیرگذاری دارد نباید با دوبله بد کیفیتش افت کند. اگر دوبله این فیلم با نظارت کارگردان بود قطعا هم از نظر انتخاب صدا، هم از نظر اجرا و هم برگردان درست دیالوگ ها به فارسی می توانست اتفاق خیلی بهتری باشد و از حالت ترجمه تله فیلمی خیلی ساده درآمده و کماکان یک اثر هنری و سینمایی باقی بماند.

این سینماگر با استناد به اینکه پیش از این در لبنان و چند کشور مختلف دیگر کار کرده، ادامه داد: برای کارگردانی چندان نیازی به تسلط بر زبان عربی نداریم بلکه حس و حال کلی اهمیت دارد که به دلیل حضور بازیگران لبنانی و تکلم آنها به زبان عربی در نسخه اصلی ما مشکلی نداریم. اما در دوبله آن به زبان فارسی ترجمه لفظ به لفظ شده در حالی که چنین ترجمه ای مناسب نیست. در حالی که اصول کار بر این است که برای دوبله فارسی کار، باید دیالوگ نویسی مجددی صورت بگیرد گرچه مفاهیم یکسان و دیالوگ ها همان است اما برگرداندن دیالوگ به محاوره برای دوبله حتی با زیر نویس هم تفاوت دارد.

وی تشریح کرد: ما برای زیرنویس تخصص خاصی داریم چرا که در زیرنویس دیالوگ ها خیلی خلاصه می شوند و از واژه های کمتر و با قابلیت انتقال کاملتر مفهوم بهره می برند. اما در دوبله، فضای کار متفاوت است و باید لیپ سینک (تطابق حرکت لب) و زبان بدن بازیگر را در نظر بگیریم؛ چرا که به هر حال حس و حال بیان جمله در فارسی از عربی (یا زبان های دیگر) متفاوت است و حتی جای فعل و فاعل جملات در این دوزبان با یکدیگر همخوان نیست. پس حتی واکنش های بازیگر هم در بیان یک جمله ممکن است متفاوت باشد. بر همین اساس در دوبله هنر دیگری تحت عنوان «برگردان» داریم که از ترجمه متمایز است و باید به درستی انجام شود.

کاش این فیلم به جای دوبله با زیر نویس پخش می شد

اطیابی با بیان اینکه اگر «نزدیک تر از رگ» را زیرنویس می کردند خیلی بهتر از این بود که با این شرایط دوبله و پخش شود گفت: اگر کار با صدای اصلی خودش و تنها با زیرنویس پخش می شد کار ارزشمند تری بود چرا که یکی از عوامل موثر فیلم، افکت ها و صداها و موسیقی زمینه ای است که در دوبله از بین رفته است. به عنوان مثال در بخش های پایانی کار صحنه ای را می بینیم که شلیک انبوه توپ های مخفی شده نیروهای مقاومت بر این مقر نظامی را به تصویر کشیده اما در نسخه دوبله شده، مخاطب هیچ صدایی از این شلیک ها نمی شنود. این نکاتی است که از ارزش کار می کاهد و صداگذاری نشدن فیلم بعد از دوبله لطمه دیگری است که به این فیلم خورده است.

وی در ادامه اظهار داشت: من تعجب می کنم که چرا دست کم بعد از دوبله صدا گذاری آن را انجام ندادند یا از لاین بین الملل آن که اتفاقا در اختیارشان هم قرار داده بودیم استفاده نکردند!

این کارگردان با تاکید بر اینکه من تنها به یک مدیر انتقاد دارم و نه همه مدیران سازمان صدا و سیما، تصریح کرد: این مدیر در آن زمان تنها با لجبازی برخوردی شخصی با این کار کرد و هنگامی که من گفتم که دوبله این فیلم را تغییر دهید به من گفت "اثر مال ما است و به تو ربطی ندارد!" که البته این جمله او مورد انتقاد مدیران بالادستی حاضر در آن جلسه هم قرار گرفت؛ اما به هرحال عجیب است که اجازه داده می شود کار خودش را بکند. گرچه او تنها یک ماه در آن سمت در معاونت بین الملل سازمان حضور داشت و اکنون دیگر نیست اما به نظر من فردی که چنین جمله بدی را به زبان می آورد در هیچ جا نباید سرکار باشد.

اطیابی درمورد زمان دوبله این فیلم با این وضعیت گفت: حدود دوسال پیش بود و این فیلم یکبار دیگر هم از تلویزیون پخش شده که باانتقاد من مواجه شد و گفته بودند که پخش آن را متوقف خواهند کرد تا دوبله درست آن انجام شود اما بازهم بدون تغییر به روی آنتن تلویزیون رفته است.

یک تقاضای ساده

کارگردان «نزدیک تر از رگ» با تاکید بر اینکه ما هیچ تقتضای ویژه ای از آنها نداشته ونداریم گفت: این که به یک کارگردان که زحمت زیادی هم برای یک اثر کشیده گفته شود تو دیگر حق هیچ دخالتی نداری، سخن درستی نیست در حالی که ما درخواستی جز کمک به آنها نداشتیم. 

مسعود اطیابی در پایان اظهار داشت: من فکر می کنم که همچنان ارزش دارد که مدیران تلویزیون برای دوبله مجدد ودرست این فیلم و تحت نظر کارگردان آن، برای سال آتی اقدام کنند.البته این تنها یک تقاضای ساده از سوی ما است.

فیلم سینمایی ریسمانی نزدیک تر از رگ به کارگردانی مسعود اطیابی و نویسندگی جعفر حسنی، محصول مشترک ایران و لبنان و تولید سال ۱۳۹۰ است. محل فیلمبرداری این فیلم در لبنان بوده و و جورج شلهوب، منی کریم، محمد علاءالدین و ان ماری سلامه که جملگی بازیگران غیر ایرانی هستند در آن به ایفای نقش پرداخته اند. این فیلم در بخش بین‌الملل سی امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و برنده دو جایزه شد. جعفر حسنی برای این کار برنده سیمرغ بهترین فیلمنامه بخش بین‌الملل، سینمای سعادت شد. همچنین جایزه بهترین فیلم از همین بخش به تهیه کنندگان آن رسید.