به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری موج، این روزها نمایش «جنین جن زده» به نویسندگی، کارگردانی و بازی سلمان فرخنده و همسرش میترا مومنی، در سالن نوفل لوشاتو به روی صحنه رفته است. این دو هنرمند اجرای این نمایش را به مناسبت بیستمین سال آشناییشان عنوان کرده اند. بر همین اساس خبرگزاری موج میزبان این زوج هنرمند بود که مشروح گفت و گوی ما با ایشان را در دو بخش تنظیم شده که در بخش اول عمده سخنان میترا مومنی بازیگر نقش مژگان در نمایش جنین جن زده را می خوانید:

میترا مومنی بازیگر نقش «مژگان» در مورد حال و هوای این نمایش گفت: در کل هر چیزی را می توان از دو بعد تراژیک و دردناک یا سمت لطیف تر و عادی ترش دید. در این نمایش هم همینطور است. داستان در مورد زوجی است که مانند خیلی از زوج های دیگر مشکل دارند و متاسفانه زن دچار یک مشکل روانی شده است که این دو نفر را وارد سیکلی کرده که نمی توانند از آن خارج شوند. کاراکتر مرد (حسام) به هر دری می زند که بتواند خود و همسرش را نجات دهد که البته نمی تواند. اما به دلیل اینکه همدیگر را دوست دارند با اتفاقاتی که برایشان می افتد کنار می آیند و با هم زندگی می کنند.

یک زوج هنرمند یا یک زوج هنری

وی در مورد  تجربه کار مشترک با سلمان فرخنده (همسرش) و اینکه آیا یک زوج هنری هم هستند، گفت: ما کارهای مشترک زیادی با هم داشته ایم که شامل بیش از سی کار صحنه ای، نمایش های خیابانی و کارهایی برای کودکان و اجراهای مدرسه ای می شود. در این میان در بخشی از کارهای دو نفره تا چند نفره را تجربه کرده ایم و در بسیاری از موارد بازیگر مقابل یکدیگر بوده ایم. درمقطعی هم سعی کردیم که تجربه متفاوتی را داشته باشیم و در کارهای دیگران هم حضور داشته باشیم که آن تجربه هم موفقیت آمیز بود.

این بازیگر تئاتر ادامه داد: بعد از اینکه پسرم به سنی رسید که از تمرین ها و اجراهای روی صحنه اذیت می شد من تنها به تدریس و نگارش فیلمنامه و نمایشنامه بسنده کردم، گرچه در این میان یکی دو فیلم مستند هم ساختم؛ تا امروز که فرزندمان در وضعیتی است که من دوباره می توانم به صحنه برگردم.

سقط جنین و حواشی اش، مسئله ای مبتلا به!

میترا مومنی با تاکید بر اینکه انتخاب نمایش جنین جن زده با نظر او و همسرش (سلمان فرخنده نویسنده، کارگردان و بازیگر نمایش) بوده در مورد ویژگی این متن برای اجرا در این مقطع زمانی گفت: این متن را چند سال پیش در جشنواره فجر از استان فارس شرکت دادیم. در آن مقطع زمانی یکی از بحث های فراگیر در اطرافیان ما بارداری و سقط جنین بود. خوشبختانه در آن زمان من جایزه بازیگر نقش اول زن را گرفتم و آقای فرخنده هم جایزه نمایشنامه نویسی را دریافت کردند. پس از آن اجرای عموم داشتیم واین نمایش پروسه خود را طی کرد تا امروز که خواستیم دوباره کار نمایش را با هم شروع کنیم.

وی افزود: دیدیم که دقیقا دغدغه خیلی از خانواده های امروزی هم کماکان همین مشکلات است و به نوعی به غیر از اینکه خانم ها نمی توانند وضع حمل کامل و سالمی داشته باشند و در میانه راه فرزندشان را از دست می دهند، ترس از باردار شدن یا خیلی از این نوع مسائل مانند بارداری و فوبیای سقط و مسائل پیرامون آن دغدغه خیلی از زوج ها است. بنابراین فکر کردیم که بد نیست که باز هم به این مورد بپردازیم چرا که بارداری و یا سقط شدن جنین، هیچ ترسی ندارد، مشکلات و سختی دارد اما اگر کنار هم باشیم هر مشکلی را می توان حل کرد.

این بازیگر تصریح کرد: در این چند شبه خانم هایی بوده اند که گفتند این نمایش حرف دل خیلی از زنان است، چرا که تنها بخشی از این ماجرا بارداری و سقط جنین است اما بخش دیگر آن همراهی کردن یا نکردن همسر در دوران پس از سقط است. این خیلی مهم است که وقتی هر کدام از همسران، مرد یا زن، دچار مشکل روحی می شوند طرف مقابل کنارشان بماند و بتواند آن شرایط را تحمل کند. بخشی از داستان مژگان (کاراکتر نمایش جنین جن زده) هم همین است؛ خیلی ها، با من گریه کردند یا خندیدند و لذت بردند و در پایان از من تشکر کردند. خوشبختانه آن چیزی که دلم می خواست اتفاق افتاد.

به روز شدیم!

میترا مومنی در پاسخ به این که آیا شما تکرار همان چند سال پیش هستید گفت: نه! هرچیزی نیازمند به روز رسانی است. ما هم این نمایش را با ورژن جدیدی از نظر متن، شیوه بازیگری و برخوردمان با نقش، دکور و حتی موسیقی روی صحنه آورده ایم.

وی در مورد اینکه آیا با خودش در رقابت بوده یا خیر گفت: صد در صد. یک بازیگر همیشه باید با خودش در رقابت باشد. گرچه فیلم کار را هنوز ندیده ام اما احساس می کنم کمی پخته تر شده ام و راحت تر با برخی از مسائل در عرصه بازیگری کنار می آیم.

جذابیت تئاتر به زنده بودنش است

مومنی در مورد بداهه گویی در این نمایش گفت: بسته به شرایطِ هر لحظه و اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد و یا مهمانانی که حضور دارند، ممکن است من یا نقش مقابلم (سلمان فرخنده) مجبور به بداهه گویی شویم. به عنوان مثال در یک شبی که میزبان خانواده اوتیسم بودیم، با توجه به اینکه آنها به اندازه کافی مشکلات عدیده ای دارند و بهتر است که فضایشان فضای شادتری باشد؛ بنابراین ما سعی کردیم که رنگ و لعاب کار را تغییر دهیم و بخشهایی که می توانست برای آنها ناراحت کننده باشد را خیلی کم‌رنگ کنیم. تا جایی که به اصل مطلب صدمه نمی خورد مسائل را در شوخی و خنده طرح می کردیم.

وی بر جذابیت امکان بداهه گویی تاکید کرد و گفت: جذابیت تئاتر به زنده بودنش است و این زنده بودن مثل زندگی واقعی است که به رغم برنامه ریزی بسیار دقیق، هر لحظه ممکن است یک اتفاق ناخواسته و پیش بینی نشده ای رخ دهد و نتوانیم کاری که می خواهیم انجام دهیم را به همان شکلی که می خواستیم پیش ببریم؛ و مجبور شویم که در لحظه تصمیم جدیدی بگیریم. برای بازیگر هم موارد بسیار زیادی پیش می آید که باید همین کار را انجام دهد و اگر عکس العمل مناسبی نشان ندهد مخاطب متوجه نقص می شود و برای این که این نقص را از بین ببری مجبوری که در صحنه تئاتر زندگی کند.

مومنی در پاسخ به این سوال که در این نمایش که تنها دو بازیگر دارد نقش کدام یک پر رنگ تر است گفت: از نظر حرکتی و حجم دیالوگ ها «مژگان» کمی بیشتر از «حسام» است اما از نظر بار روانی که این دو کاراکتر تحمل می کنند، کاملا یکسان هستند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارند.

زندگی نقشم ممکن بود بر زندگی شخصی ام تاثیر بگذارد

وی در پاسخ به این سوال که آیا انتخاب متداکتینگ برای بازی این نمایش، برای فرار از فشار روانی حاصل از آن بوده گفت: بله، شاید این یکی از دلایل بوده است. اصولا برای بازی چنین نقش هایی من اگر می خواستم درگیری حسی با این شخصیت پیدا کنم یا در فضای او غوطه ور شوم، قطعا در روحیه و زندگی شخصی ام تاثیر می گذاشت. چرا که یک بازیگر برای بازی در هر نقشی باید در موردش مطالعه کند و تمام نکات ریزش را در بیاورد، با توجه به اینکه مژگان از لحاظ روانشناختی بسیار آسیب دیده است و من اگر می خواستم به سبک دیگر بازی کنم حتما با مشکل روبرو می شدم.

این بازیگر تصریح کرد: من باتوجه به سابقه طولانی حضور در عرصه بازیگر به این باور دارم که در صحنه باید زندگی کرد اما این یک زندگی است و زندگی شخصی من زندگی دیگری است. بنابراین همانطور که من میترا زندگی ام را خیلی راحت انجام می دهم مژگان هم همانطور زندگی می کند و نیازی به ادا درآوردن و یا اگزجره کردن نقش ها ندارد.

بازیگر نقش مژگان در مورد باورپذیری این نقش گفت: بیماری های روانی طیف بسیار گسترده ای دارند و برای مردمی که آنها را خارج از زندگی خصوصی شان می بینند همچون هر فرد عادی دیگری هستند و شاید حتی باور نکنند که او این مشکل را دارند اما وقتی زندگی آنها را به صورت دقیق تری می بینند، آن وقت متوجه می شوند که مشکلات اساسی وجود دارد.

وی افزود: به دلیل همکاری که در نوشتن چند کار سینمایی داشتم، بر روی بیماری های روانی در شاخه بانوان کار کرده ام و با بسیاری از پزشکان هم صحبت کرده ام و می دانم که این نقش مابه‌ازای بیرونی فراوانی دارد زنان زیادی در کل دنیا در گیر چنین بیماری هستند.

سلمان فرخنده کارگردان و نویسنده خوبی است

این بازیگر با بیان اینکه در تمامی اجراهای نمایش جنین جن زده سلمان فرخنده کارگردانی کار را به عهده داشته است، در مورد ویژگی بارز کارگردانی او گفت: ایشان نویسنده و بازیگر خوبی است. فکر می کنم دلیل راحت بودن من با ایشان این است که اصولا با هم در کار به توافق می رسیم یعنی در تمرین ها به یک قطعیت و انسجام کامل می رسیم و همانند همه کارگردانان و بازیگران، همه چیز را مو به مو کنار هم می چینیم اما همیشه درصدی هم برای احتمال و اتفاقات غیرمترقبه می گذاریم. از آنجایی که خوشبختانه با هم زندگی می کنیم و در نوشتن (چه هنگامی که من می نویسم یا زمانی که ایشان می نویسند) با هم همفکری می کنیم، در بداهه گویی به خوبی با هم هماهنگ می شویم.

وی افزود: من همیشه به همه همکارانی که برای همکاری در کاری می آیند که من بازیگرش هستم و آقای فرخنده کارگردان آن، در زمان تمرین و اجرا من بازیگر کار هستم و هر اتفاقی می افتد یا حرفی زده می شود مربوط به همانجا است و به بیرون از کار ارتباطی ندارد بنابراین لازم نیست عکس العمل نشان دهند.

مخاطب غیر تئاتری شیرین ترین مخاطب تئاتر است

میترا مومنی در پاسخ به این سوال که آیا مطرح شدن سلمان فرخنده در آثار تلویزیونی و شبکه خانگی تاثیری در مخاطبان اثر گذاشته است، گفت: در فضای کار به دلیل پیشینه ما در تئاتر کماکان ما را تئاتری می دانند و برخوردها همان، برخورد قبلی بود و فکر میکنم شناخته شدن فردی در سینما یا تلویزیون، تاثیری در روابط و دوستی های قبلی اش ندارد. در مورد مخاطبان هم من متوجه تغییر خاصی نشده ام گرچه هستند افرادی که برای دیدن ایشان به سالن می آیند اما بعدش به تماشای تئاتر می نشینند.

این بازیگر در مورد اینکه آیا زمان اجرا در بعد از ظهر روزهای ماه مبارک رمضان، زمان مناسبی است گفت: ما مدتها بود که می خواستیم کار تئاتر را مجددا آغاز کنیم و به محض اینکه مشخص شد در این زمان بخصوص آقای فرخنده در تهران حضور دارند تصمیم گرفتیم که کار را اجرا کنیم چون واقعا مشخص نبود که این فرصت دوباره کی به دست آید.

وی در ادامه با بیان اینکه ما در این چند روز اجرا مخاطبانی داشتیم که مخاطبان تئاتری نبودند، تشریح کرد: ما چند گروه مخاطب در تئاتر داریم؛ عده ای که برای تماشای تئاترهای لاکچری به سالن های آنچنانی و پروداکشن عظیمی دارند و بعضا می توانند فاخر هم باشند، می روند، عده ای هم دست اندرکاران، دانشجویان و به طور کلی از اهالی تئاتر هستند و یا هنرمندانی از سایر رشته های هنری هستند که به تماشای تئاتر می آیند و برایشان تفاوتی نمی کند که تئاتر در کدام سالن اجرا می شود، و دسته سوم مردم عام جامعه هستند که به نظر من شیرین ترین مخاطبانی هستند که تئاتر می تواند داشته باشد و من به عنوان بازیگر از حضور این گروه حس بی نظیری می گیرم. خوشبختانه در این نمایش از این دست مخاطب زیاد داشتیم که نمی دانم آیا به دلیل چهره بودن آقای فرخنده است یا هر دلیل دیگری.

در این تئاتر چیزی نمی گوییم که دوست نداشته باشیم فرزندانمان بشنوند

این بازیگر، مدرس و نویسنده تئاتر در مورد اینکه آیا نمایش جنین جن زده شامل رده بندی سنی مخاطب می شود یا خیر گفت: باتوجه به اینکه در ایران زندگی می کنیم و برای مخاطب ایرانی کار می کنیم و رده بندی سنی هم هنوز به طور جدی در ایران جا نیفتاده است، ما سعی کرده ایم متن و دیالوگ ها را به نحوی انتخاب کنیم که مخاطب هشت سال به بالا که از تغییر نور نمی ترسد و مفاهیم را هم متوجه می شود بتواند در سالن حضور داشته باشد بدون اینکه اتفاقی برایش بیفتد و یا بد آموزی داشته باشد.

وی با بیان اینکه ما در این تئاتر چیزی را نمی گوییم که دوست نداشته باشیم فرزندان خودمان بشنوند یا ببینند، تاکید کرد: تمام ما آدم ها بعد از اینکه در زندگی زناشویی خود دارای فرزندی می شویم، همیشه مراقب رفتارمان هستیم در عین حالی که انسان های بالغی هم هستیم، سعی می کنیم کاملا فکر شده و منطقی رفتار کنیم و بنابراین چنین دقتی از بالغانه بودن کار نمی کاهد.