به نقل از شورای نگهبان، نشست میهمانان خارجی همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای با جمعی از اعضای شورای نگهبان در بعد از ظهر روز چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴  همزمان با روز بزرگداشت قانون اساسی در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد.

در این نشست که آیت‌الله سیدمحمدرضا مدرسی‌یزدی عضو فقهای شورای نگهبان، دکتر عباسعلی کدخدایی، دکتر هادی طحان‌نظیف، دکتر خیرالله پروین و دکتر غلامرضا مولابیگی اعضای حقوقدان شورای نگهبان و همچنین آیت‌الله عباس کعبی عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری حضور داشتند، جمعی از میهمانان که صاحب‌نظران و اساتید دانشگاهی از کشور‌های مختلف بودند، به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.

تأکید آیت‌الله مدرسی بر تبیین حقوق بشر بر اساس الگوی رهبری

در ابتدای این نشست آیت‌الله مدرسی‌یزدی ضمن عرض خیرمقدم به میهمانان که از کشور‌های اسلامی و غیراسلامی حضور یافتند، هدف از برگزاری این نشست را روشن ساختن یکی از حقایق مورد نیاز جدی بشر یعنی تبیین حقوق بشر بر اساس معیار‌های اساسی و درست اعلام کرد.

وی خاطرنشان کرد که تبلور روشن این معیار‌ها در کلمات، هدایت‌ها، رهبری‌ها و تدبیر‌های مقام معظم رهبری مشهود است و این موضوع به رشد انسانیتی کمک می‌کند که مورد نظر قرآن کریم، پیامبر عظیم‌الشأن اسلام، اهل بیت طاهرین و اصحاب منتجبین ایشان است.

آیت‌الله مدرسی‌یزدی افزود: این همایش دارای ارزش والایی است و اگر ملت‌های جهان حقوق خود را شناخته و از آن دفاع کنند، وضعیت جهان تغییر خواهد کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت مقابله با حملات تبلیغاتی گسترده استکبار نوین تاکید کرد و گفت: دستگاه‌های تبلیغاتی استکبار نوین از هر سو افکار عمومی را مورد حمله قرار می‌دهند.  

این عضو فقهای شورای نگهبان تصریح کرد که خنثی کردن توطئه بزرگ استعمار نوین و استکبار نو تنها با یک مقابله صحیح، درست و با تدبیر کامل امکان‌پذیر است.

آیت‌الله مدرسی‌یزدی در پایان صحبت‌هایش، ضمن قدردانی مجدد از حاضران، ابراز امیدواری کرد که دانشمندان و پژوهشگران حاضر در همایش، نظریات خود را ارائه داده تا مورد استفاده قرار گیرد و برنامه‌های همایش به نحو مطلوب دنبال شود.

رئیس مجمع علمای لبنان: آزادی؛ هدف اصلی مقاومت است

شیخ غازی حنینه رئیس مجمع علمای مسلمانان لبنان در این نشست از «لبنان مقاومت، لبنان صمود، و لبنان شهدای اطهار» به حاضران ادای احترام کرد.  

وی ایران را «سرزمین عزت، کرامت و مجد» نامید و اظهار داشت که برای ملت لبنان افتخار است که از صبر، ایستادگی و رهبران این ملت بزرگ، از جمله امام راحل خمینی (ره) و حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله العالی)، درس بگیرند.  

شیخ غازی حنینه از جمهوری اسلامی به عنوان «کشور معطا» (بخشنده) یاد کرد که همواره در کنار لبنان و فلسطین ایستاده و خون شهدایی، چون حاج قاسم سلیمانی (ره) و دیگر شهدا را تقدیم داشته است.

رئیس مجمع علمای مسلمانان لبنان در ادامه، به موضوع اصلی همایش پرداخت و تصریح کرد: امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم که در این باره صحبت کنیم، زیرا آزادی، ارزش وجودی انسان است و انسان بدون آزادی بی‌ارزش است.  

وی آزادی حقیقی را در گرو عبودیت کامل و تام برای خداوند متعال دانست و افزود: هر چه بندگی خالصانه برای خداوند بیشتر باشد، انسان در مسیر آزادی ارتقاء می‌یابد.  

شیخ غازی حنینه تأکید کرد که دین اسلام برای انسان در عقیده، عبادت، اندیشه و رأی آزادی کامل قائل است، چنانکه آیه شریفه می‌فرماید: «لا إکراه فی الدین». به گفته وی، شریعت اسلامی، انسان را آزاد آفریده تا در اطاعت خداوند آزاد باشد و به او کرامت و ارزش بخشیده است.

رئیس مجمع علمای مسلمانان لبنان با اشاره به اوضاع منطقه، خاطرنشان کرد که ملت‌های عربی و اسلامی امروز در حال مبارزه با استکبار جهانی در فلسطین، لبنان و سوریه هستند.  

وی تأکید کرد که ملت لبنان ده‌ها هزار شهید برای دفاع از کرامت، عزت و آزادی خود و برپایی دولتی مستقل، از دریا تا رودخانه، بدون وجود رژیم صهیونیستی تقدیم کرده است. ما بهای آزادی خود را با خون سرخ می‌پردازیم.

روحانی سرشناس شیعی در عمان: قرآن و عترت علاج درد‌های بشر است

شیخ هلال حسن علی روحانی سرشناس شیعه در کشور عمان نیز در این نشست طرحی پژوهشی با عنوان «احتیاج ذاتی» را معرفی کرد که هدف آن تبدیل مسلمانان از موضع دفاع به موضع ابتکار و صادرات معارف قرآن و عترت به جهان است.  

وی با تقدیر از جمهوری اسلامی ایران به عنوان «سرزمین عزت و بخشنده» که از مقاومت حمایت کرده، ابراز امیدواری کرد این طرح علمی به محضر آیت‌الله العظمی خامنه‌ای برسد.  

این روحانی سرشناس شیعی در کشور عمان بنیان این نظریه را بر مفهوم «احتیاج ذاتی» قرار داد؛ یعنی هر موجودی نیاز‌هایی برآمده از طبیعت خلقت خود دارد.  

بر اساس این مبنا، شیخ هلال حسن علی کتاب‌هایی، چون «مبنای منظومه حقوقی در اسلام» را در پاسخ به قوانین غربی (مانند قوانین حضانت کودکان در آمریکا) تألیف کرده و تا کنون ۸۸ شماره از مجلدات خود را در این زمینه منتشر نموده است.

وی در ادامه با ذکر مثالی تمثیلی از یک خودروی پیشرفته که تنها سازنده اصلی می‌تواند عیوب آن را برطرف کند، سؤال کرد: «چگونه ممکن است انسان‌ها که پیچیده‌تر از یک ماشین هستند، در تمامی علوم بشری دچار ناکامی شوند و درمان نداشته باشند؟» 

شیخ هلال حسن علی نتیجه گرفت که شکست‌های بشر در اقتصاد، سیاست و علوم مختلف به دلیل غفلت از «کارخانه مادر» (خداوند) و «مهندسان ناظر بر خلقت» (پیامبر اسلام و اهل بیت (ع)) است.  

وی تأکید کرد که تنها راه حل برای درمان مشکلات فکری و بازگشت به تعالی، رجوع به مدرسه قرآن و عترت است و هدف نهایی طرح «احتیاج ذاتی» نیز صرفاً همین بازگشت است.

بیان نقش ایرانیان در تبیین حقوق انسان توسط عالم یمنی

عالم دینی از کشور یمن نیز با تمرکز بر تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص نقش ایرانیان، وارد بحث تأثیر آن‌ها در تبیین حقوق انسان از منظر قرآن و اسلام شد.  

وی معتقد است که ایرانیان با درک عمیق از آموزه‌های قرآنی، به‌ویژه آیات مربوط به برابری و مساوات، همچون خلقناکم شعوباً و قبائل و إن أککرمککم عند الله أتقاککم (که بر تقوا و نه نژاد تأکید دارد)، توانستند در طول تاریخ نقش‌آفرینی کنند.  

این عالم دینی برای اثبات این دیدگاه، به نمونه‌های تاریخی از جمله یمن اشاره کرد و بیان داشت که مسجد حضرت محمد (ص) و مسجد حضرت علی (ع) در صنعا، در زمینی بنا شده که به آقای بادان (ایرانی‌تبار) تعلق داشته است. این امر، نمادی از تلاش پیامبر برای ایجاد مساوات و برابری بر مبنای علم و ایمان است، چنانکه آیه ییرفع الله الذیین آمنوا منککم و الذیین أوتوا العلم درجات نیز برتری را بر اساس دانش و ایمان قرار داده است.

وی تأکید کرد که ایرانیان آگاهانه از راه علم و دانش وارد عرصه ترویج اسلام شدند، زیرا ورود از راه سیادت و قدرت در مقابل اعراب دشوار بود. این امر سبب شد تا تقریباً تمامی علوم اسلامی، به‌ویژه در حوزه‌های بلاغت، نحو، لغت و حدیث، به دست ایرانیان تدوین شود.  

این میهمان یمنی به دانشمندانی مانند عبدالقاهر جرجانی در بلاغت، سیبویه در نحو و فخر رازی در فرهنگ‌نامه اشاره کرد. همچنین، وی نقش ایرانیان را در جمع‌آوری احادیث آل محمد (ص) در کتب تسنن و تشیع حیاتی دانست و نام برد که کتب شش‌گانه اهل سنت و کتب اربعه شیعه جملگی توسط علمای ایرانی تألیف شده‌اند.  

وی نتیجه گرفت که این نقش‌آفرینی گسترده ایرانیان، خود یک معجزه قرآنی در تحقق برابری و مساوات است که مورد تأکید رهبر انقلاب نیز قرار دارد.

تأکید علمای عراقی بر استخراج علمی حقوق جامعه و اجرای عدالت اسلامی

محمد عزّت مهدی الکرباسی استاد حوزۀ علمیه نجف نیز در این نشست از برگزاری چنین کنفرانس‌هایی برای پرداختن به موضوعات مهم عصر حاضر، به‌ویژه مباحثی که ریشه‌های آن در کتب قدیمی فقهی موجود است، تشکر کرد.  

وی محور اصلی بحث خود را بررسی علمی نتایج و اصول گفته‌های رهبر معظم انقلاب درباره آزادی و حقوق جامعه دانست و سؤالاتی را مطرح کرد؛ از جمله اینکه آیا جامعه دارای حقوق است و آیا اعمال ولایت فقیه، ولی را ملزم به حفظ حقوق مردم می‌سازد یا خیر.  

کرباسی تلاش خود را بر مبنای حقوق تعریف‌شده در شریعت متمرکز کرد و به مواردی، چون «حق انسان بر خودش»، «حقوق مختص به ایمان، اسلام و انسانیت» (مانند حق مظلوم بدون در نظر گرفتن مذهب) اشاره نمود.  

این عالم دینی تأکید کرد که هدف این پژوهش، کشف احکام شرعی مربوط به تمامی این حقوق و استخراج مناشئ حقیقی آزادی و حقوق است، زیرا به اندازه کافی به اصول و مناشئ حقوق نپرداخته‌اند.

عماد ابراهیم شماّح (آیت‌الله الناصری) رئیس شورای علمای عراق نیز سخنان خود را با اشاره به آیه ۶۲ سوره انفال (هو الذی أیدک بنصره و بالمؤمنین) و «رساله حقوق» امام سجاد (ع) آغاز کرد.  

وی تأکید کرد که رساله حقوق، اولین منشور جهانی حقوق برگرفته از منابع آسمانی است.  

این عالم عراقی با تأکید بر تأکیدات مکرر رهبر انقلاب اسلامی، اظهار داشت که حقوق نباید در حد شعار باقی بماند، بلکه نیازمند پروژه و کاربردی شدن در واقعیت است.  

آیت‌الله الناصری الگوی مطلوب اجرای عدالت و حقوق را دولت امیرالمومنین علی (ع) دانست و گفت: دلیل جذابیت حکومت علی (ع) برای مسلمانان و غیرمسلمانان، زیبایی و شکوه کاربردی کردن عدالت بود، نه صرفاً دعوت به آن.  

وی نتیجه گرفت که تحقق حقوق بدون مشارکت واقعی مردم ممکن نیست.  

این عالم عراقی ضمن تبریک به جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی به استقلال و حاکمیت، تصریح کرد که فرق میان حقوق در ایران و غرب این است که غربی‌ها حقوق و دموکراسی‌های توخالی را عرضه می‌کنند که فاقد محتوای واقعی و استقلال است.  

وی در پایان بر لزوم کاربردی کردن شعار‌ها برای تحقق عدالت واقعی تأکید کرد تا طبقات محروم و نیازمند از عدالت دولت اسلامی بهره‌مند شوند.

پژوهشگر چینی: سیاست ایران، عدالت برای آزادی است

جین لیانگ‌شیانگ پژوهشگر و مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه موسسه شانگهای چین نیز در این نشست با تمرکز بر ابعاد سیاست ایران (به‌ویژه روابط با چین)، به تعابیر مختلفی که درباره سیاست خارجی وجود دارد، اشاره کرد.  

وی نقل کرد که یک دیپلمات ارشد، سیاست خارجی را مفهومی حول محور کرامت، حکمت و شأن تعریف کرده است. سیاست خارجی اساساً باید حول محور عدالت برای آزادی باشد؛ زیرا آزادی بدون عدالت و عدالت بدون آزادی محقق نخواهد شد.  

جین لیانگ‌شیانگ تأکید کرد که برای دستیابی به عدالت، باید آزادی را نیز مورد توجه قرار داد.

به عقیده این پژوهشگر، اندیشه سیاست خارجی ایران حداقل سه بُعد مهم و اساسی دارد: اهمیت مدنی (Civic)، بُعد ملی (National) و بُعد امنیت ملی (National Security).  

وی به این نکته اشاره کرد که سیاست خارجی پیش از سال ۱۹۷۹ میلادی (انقلاب اسلامی) و به‌ویژه پس از آن و همچنین پس از اشغالگری ایالات متحده، به‌طور فزاینده‌ای بر این سه بُعد متمرکز شده است.

استاد عراقی: غرب از آزادی دروغین برای تخریب ملت‌ها استفاده می‌کند

محمد موسی محمد عضو هیئت علمی دانشگاه مستنصریه نیز در این نشست، دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای را الگویی متوازن برای آزادی حقیقی معرفی کرد.  

وی تأکید کرد که آزادی در اسلام، بر خلاف شعار‌های غرب، مطلق نیست، بلکه به معنای تحرر از بندگی هوس و طغیان و التزام به عدل الهی است. او آزادی‌های غربی را «وهمی» و تخریب‌کننده ملت‌ها نامید.

محمد موسی محمد راهکار عملی تحقق این اندیشه را ساخت «فرد مقاوم» دانست و گفت پایداری این فرد، قوی‌تر از سلاح است.  

وی هشدار داد که غرب از طریق جنگ نرم، به دنبال تخریب آزادی در جوامع ما است و مقابله با این تهدید، نیازمند نقش‌آفرینی قاطعانه نظام حاکم و نهاد‌های رسانه‌ای است.

میهمان آفریقایی: تفرقه، بزرگترین چالش اسلام است

همچنین حسن کینوا عمری عضو هیئت علمی گروه فلسفه و مطالعات دینی، دانشگاه نایروبی کشور کنیا ضمن تبریک به ایران برای جایگاهش در بحث حقوق، بزرگترین چالش جهان اسلام را تفرقه کامل میان مسلمانان دانست.  

وی با اشاره به انتقال این تفرقه به آفریقا (در قالب اختلافات فرقه‌ای)، مسلمانان را به اتحاد دعوت کرد و با ذکر رنج مردم غزه که توسط اعراب محاصره شده‌اند، خواستار مبارزه برای حقوق آنان شد.

 حسن کینوا عمری در ادامه، به سلطه فکری غرب بر قاره آفریقا هشدار داد. وی اظهار داشت که بیشتر کتاب‌های تاریخی و حتی کتب اسلامی دانشگاه‌های آفریقا توسط غربی‌ها (آمریکا و بریتانیا) نوشته شده و اندیشه‌های اصیل اسلامی را منتقل نمی‌کنند.  

وی تألیف ۳۷ کتاب توسط خود را تلاشی برای مقابله با این سلطه و ارائه محتوای اصیل اسلامی در آفریقا برشمرد.

پژوهشگر تایلندی: بعد از جنگ ۱۲ روزه، محبوبیت رهبر ایران جهانی شد

آنوچا کیاتیتتارای رئیس هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه رامکامهانگ تایلند نیز در این نشست ضمن ابراز خرسندی از فرصت تدریس در خصوص انقلاب اسلامی ایران و نظریه ولایت فقیه در دانشگاه‌های بین‌المللی، این امر را فرصتی طلایی برای جمهوری اسلامی جهت گسترش ایدئولوژی خود در سطح جهانی دانست.  

وی با اشاره به نفوذ تاریخی ایران در تایلند، یادآور شد که ۴۰۰ سال پیش، شیخ احمد قمی به مقام نخست‌وزیری و وزارت خارجه این کشور رسید و نفوذ فرهنگی ایران چنان بوده است که حتی لباس پادشاهی تایلند مشابهت‌های زیادی با لباس‌های ایرانی دارد.  

آنوچا کیاتیتتارای در ادامه، با اشاره به تحولات اخیر منطقه‌ای، تأکید کرد که پس از "جنگ 12۱۲ روزه"، فرصتی بی‌نظیر برای ایران پدید آمده است؛ چنانکه صفحه فیسبوک وی در مورد محور مقاومت، با وجود اینکه مخاطبان اصلی آن بودایی هستند و نه مسلمانان، تا کنون ۱۲ میلیون بازدید داشته و در این صفحه، بودایی‌ها در پاسخ به توهین‌ها، از مقام معظم رهبری دفاع می‌کنند. وی این اقبال را بی‌نظیر دانست، چرا که هیچ رهبر دیگری در جهان اسلام چنین محبوبیتی را کسب نکرده است.

گفتنی است؛ همایش  بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای روز چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴ همزمان با روز بزرگداشت قانون اساسی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد. در این همایش که جمعی از مقامات و شخصیت‌ها همچون اعضای فقها و حقوقدان شورای نگهبان و جمعی از صاحب‌نظران و اندیشمندان داخلی و خارجی حضور داشتند، دکتر پزشکیان رئیس‌جمهوری سخنرانی کرد.