به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، دو ماه از عضویت ایران در پیمان شانگهای نگذشته است که دیپلماسی خارجی دولت سیزدهم در آستانه دوسالگی خود توانست به عضویت بریکس در بیاید و در گذار به دنیای چند قطبی و دلارزدایی سهیم شود.
بزرگ‌ترین گردهمایی سران کشورهای جهان غیرغربی در چارچوب «بریکس» که از ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ آغاز شده و امروز دوم شهریورماه در منطقه مالی «سندتون» ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی به کار خود پایان داد.

آغاز شکل گیری بریکس با حضور ۴ کشور

طرح ایجاد گروه بریکس با نزدیکی چهار قدرت اقتصادی در حال ظهور جهان شامل برزیل، روسیه، چین و هند در دوران اوج یکجانبه‌گرایی آمریکا در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی شکل گرفت. سابقه شکل‌گیری این گروه به سال ۲۰۰۱ باز می‌گردد.
در نهایت «گروه بریک» در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ به‌طور رسمی تأسیس شد و با اضافه شدن آفریقای جنوبی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰ نام آن پس از پیوستن این کشور از «بریک» به «بریکس» تغییر یافت.

بریکس؛ گروه اقتصادی نوظهور

مهم‌ترین شاخصه در این گروه کارکردهای اقتصادی، مالی و پولی و همچنین گستره فرامنطقه‌ای و جهانی بودن اعضا و اثرگذاری آن بوده که به گروه «قدرت‌های اقتصادی نوظهور» معروف است.

بیش از ۴۰ کشور جهان همچون الجزایر، مصر، تایلند و امارات متحده عربی، و حتی برخی کشورهای کلیدی گروه بیست (G۲۰) مانند آرژانتین، اندونزی، مکزیک و عربستان سعودی - به طور رسمی پیش از اجلاس ژوهانسبورگ علاقه‌مندی خود را برای پیوستن به بریکس اعلام کردند. البته جمهوری اسلامی ایران هم در دولت سیزدهم رغبت خود را بر عضویت در این گروه نشان داده و حتی ماه گذشته نشستی در تهران به همین منظور تشکیل داد و رئیس جمهور ایران هم در تماس تلفنی خود یا رئیس جمهور برزیل این موضوع را مطرح کرد.

بیشتر بخوانید:

فواید عضویت ایران در گروه بریکس تاریخ‌ساز خواهد شد

رسانه‌های خارجی راجع به «بریکس» چه گفتند؟

ایران بصورت رسمی عضو «بریکس» شد

حجت الاسلام رئیسی عضویت ایران را در بریکس  قطعی کرد

دعوت «سیریل رامافوزا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی باعث شد که سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران شامگاه چهارشنبه - یکم شهریور - در صدر هیأتی سیاسی در نخستین سفر رسمی و به‌منظور حضور در نشست سران کشورهای عضو «بریکس»، به ژوهانسبورگ برود و با قطعی کزدن عضویت ایران در بریکس با دست پر به کشور بازگردد.

تحلیلگران آمریکایی حال اما بر این باورند  گروه بریکس آرام آرام در عمل قطعات مورد نیاز برای ایجاد یک نظم جدید را کنار هم می‌چیند و بعد از گسترش عضویت‌ها به عنوان یک ائتلاف ژئوپلیتیکی قدرتمند قادر می‌شود به روند دلارزدایی و گذار به دنیای چندقطبی شتاب ببخشد.

حتی برخی تحلیل گران به خنثی سازی تحریم ها توسط بریکس اشاره داشته و می گویند که خنثی‌سازی رژیم تحریم ها نتایجی داشت که بسیار فراتر از تأثیر بحران اوکراین است. گروه بریکس خود را با موفقیت در جبهه های اقتصادی و ژئوپلیتیکی تقویت کرده است و به طور فزاینده ای از سوی بسیاری از کشورهای جنوب جهانی به عنوان روندی جذاب به سمت چندجانبه گرایی می‌رود.

ائتلاف فراقاره ای با دو کشور عضو دائم در شورای امنیت

بریکس که یک ائتلاف فراقاره‌ای به شمار می‌آید،  ساختاربندی جدیدی را برای اقتصاد و سیاست جهانی فراهم کرده است.
درحال حاضر دو کشور عضو بریکس، عضویت دائم شورای امنیت را داشته و سه کشور دیگر داعیه عضویت دائم در شورای امنیت و اصلاح ساختارهای سیاسی و مالی جهانی را دارند.
آمریکا یکی از مخالفان اجلاس بریکس به شمار می‌آید و همواره کوشیده است با همراهی متحدان غربی خود روند جهانی شدن سایر کشورهای درحال توسعه را به چالش بکشاند.
اکنون اگرچه بیش از ۱۷ سال از تاسیس این بلوک اقتصادی می‌گذرد، ولی روابط اعضا با کشورهای غربی و آمریکا رو به رونق نگذاشته و پنج قدرت بازار نوظهور غیرغربی آن کوشیده‌اند تا روابط خود را افزایش دهند.

نفوذ بریکس در امور جهانی

یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت گروه بریکس که پتانسیل بالایی برای تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی دارد، رشد پرشتاب اقتصادی و نفوذ آن در امور جهانی است که به واسطه دارا بودن نیمی از جمعیت جهان و بین ۲۵ تا ۲۸ درصد از ظرفیت اقتصاد جهانی و همچنین منابع انسانی و طبیعی غنی حاصل آمده است؛ به باور کارشناسان این ائتلاف قدرتمند جهانی که بدون مشارکت اروپا و آمریکا تشکیل شده و این ظرفیت را دارد تا صدایی قوی در مجامع و مباحث مهم اقتصادی و سیاسی بین‌المللی باشد، می تواند سیطره نظم مسلط فعلی را به چالش بکشد.