ابراهیم فراهانی درباره نشست اخیر وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه در مسکو برای بررسی وضعیت سوریه و انتظار همکاری آنکارا پس از حمایت از حمله موشکی غرب به سوریه به خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج گفت: برای پاسخ به این سوال لازم است نگاهی به سابقه شروه همکاری این سه کشور در بحران سوریه نگاهی انداخت. بعد از دسامبر 2016 و آزادسازی حلب، ترکیه وارد بلوک ایران و روسیه شد. علت ورود ترکیه به این همکاری هم مسدود کردن مسیر ورود منابع مالی، انسانی، اطلاعاتی و لجستیکی داعش از مرزهای این کشور بود.

وی افزود: در واقع برای شکست داعش لازم بود کریدور ورود منابع این گروه بسته شود.لذا هشت دور مذاکرات آستانه با حضور ترکیه، باعث شد داعش شکست بخورد در غیر این صورت به زودی این اتفاق رخ نمی داد. اما این بلوک دو مشکل اساسی داشت. اول آنکه ترکیه تمامیت ارضی سوریه را به رسمیت نمی شناخت و با انجام دو عملیات سپر فرات و شاخه زیتون نشان داد به مرزهای این کشور پای بند نیست.  

این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: علت این مساله هم این بود که دولت دمشق دولت ضعیفی است و قادر نیست از مرزهایش دفاع کند. ترکیه هم برای مبارزه با تهدیدات امنیتی که از سوی پ.ی.گ احساس می کند وارد سوریه شد. مشکل دوم بلوک هم مربوط به عدم به رسمیت شناختن دولت دمشق از سال 2011 تاکنون توسط دولت اردوغان است. 

فراهانی اظهار داشت: یکی از دلایلی که ترکیه در حمله موشکی غرب به سوریه، دفاع کرد، همین مساله بود. پاکسازی غوطه شرقی از گروه جیش الاسلام که وابسته به عربستان است باعث امنیت اطراف دمشق می شد. با وقوع این اتفاق، نیروهای متحد ایران، حزب الله و روسیه به سمت استان ادلب می رفتند و ادلب جایی است که ترکیه در آنجا به دنبال خودمختاری است. از این رو باید گفت تا زمانی که داعش در سوریه بود بلوک آستانه کارآمدی داشت اما در دوران پساداعش، رویکرد ترکیه دیگر شبیه رویکرد سابقش نیست.

وی علت تغییر مواضع ترکیه پس از نابودی داعش و لزوم همکاری با غرب را برای کسب منافع و تضمین امنیت مرزهای خود دانست و ادامه داد: ترکیه زمانی که می خواهد وارد منبج، کوبانی و جزیره شود باید با آمریکا هماهنگ باشد. زیرا شرق فرات در دست آمریکا است. براین اساس جبر مرزی باعث شده تا اگر آنکارا بخواهد خود را بازیگر قدرتمندی در این منطقه نشان دهد باید به عنوان عضو ناتو، با این سازمان همکاری کند. برگزاری نشست های آستانه هم برای این است که ترکیه پای میز مذاکره بگذارند. 

فراهانی تاکید کرد: ایران و روسیه امیدوار هستند در این نشست ها سرنوشت اسد را مشخص کنند اما واقعیت این است که تعیین آینده دمشق باید با درنظر گرفتن مذاکرات ژنو نیز صورت گیرد. در نتیجه ما با ترکیه ای مواجه هستیم که می خواهد در آن واحد هم از طریق ژنو و هم از طریق آستانه به منافعش دست یابد. 

این کارشناس مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که آیا ترکیه قادر است در هر دو زمین ایفای نقش کند گفت: این کشور به دلیل ظرفیت ژئوپلیتیکی که دارد می تواند چنین کاری انجام دهد. پیش از این هم زمانی که ترکیه به سامانه داعی نیاز داست، و غرب سامانه پاتریوت را به آن نمی داد و حتی اجازه به سرانجام رسیدن قراردادش با چین را هم نداد، از روسیه اس 400 خرید. پس از این اتفاق آمریکا، آلمان و ایتالیا تصمیم گرفتند به ترکیه سامانه پاتریوت بدهند. 

وی تاکید کرد: در همین رابطه چندی قبل هم در نشست سران ترکیه، روسیه و ایران در آنکارا، قراردادی 22 میلیارد دلاری میان این کشور و مسکو برای احداث نیروگاه هسته ای امضا شد که نشان از قدرت عمل ترکیه در ایفای نقش در هر دو زمین است. 

فراهانی درباره تاثیر انتخابات 24 ژوئن ترکیه بر این روند بیان کرد: نزدیکی دولت ترکیه به شرق باعث خواهد شد، غرب از طریق تحریم بر این کشور فشار اقتصادی وارد کند و آرا اردوغان را کاهش دهد. اما باید گفت که شخص اردوغان اگر بازهم در قدرت بماند قادر است با هر دو طرف بازی کند. در این میان روسیه هم تنها راه تنفسش با اروپا دریای سیاه و تنگه های بسفر و داردانل است و از طرفی برای دور زدن اوکراین، ترکیه تنها راه عبور گاز صادراتی این کشور به شمار می رود، لذا به سوریه به عنوان تنها زمین بازی نگاه نمی کند. براین اساس ما شاهد وفاداری کامل ترکیه به آستانه نخواهیم بود.