به گزارش خبرگزاری موج، ​۱۷ مه روز جهانی فشار خون یا قاتل خاموش است، به همین مناسبت در ادامه توضیحات و نکات ویژؤه ای درباره تعریف فشار خون، فشار خون بالا، محدوده فشار خون طبیعی، پیشگیری و درمان پر فشاری خون ارائه می دهیم.

فشارخون چیست؟

فشارخون به مقدار فشاری می گویند که خون به دیواره‌ی سرخرگ‌ها وارد می‌کند. با اندازه‌گیری فشار خون، دو عدد به دست می آید که مراحل پمپاز و استراحت قلب را نشان می‌دهند و آن را اندازه می‌گیرد.عدد اولی فشار خون سیستولی و عدد دوم فشار خون دیاستولی است. فشار خون سیستولی  قدرت قلب و مرحله‌ی پمپاز خون را نشان می‌دهد و فشار خون دیاستولی (حداقل)،فشار خون را در حال استراحت (یعنی بین پمپاژهای قلب) نشان می‌دهد.

فشار خون طبیعی چند است؟

فشارخون طبیعی 80/120 میلی‌متر جیوه است پس زمانی فشار خون نرمال و طبیعی می باشد که عدد بالایی کمتر از 120 و عدد پایینی کمتر از 80 باشد. فعالیت روزانه و عکس العمل بدن به استرسی بدنی و ذهنی، سبب تغییر مکرر فشار خون سیستولی می‌شود.

وقتی اعداد کمتر از حد ایده آل باشند شما دارای افت فشار خون هستید و خون اکسیژن‌ کافی برای بدن و قلب شما تامین نمی‌کند.اگر اعداد بالاتر از این محدوده ایده آل باشد، قلب برای پمپاژ خون به بدن بسیار سخت کار می‌کند و در واقع نشان دهنده فشار خون بالا است.

فشارخون بالا چیست؟

فشار خون که با عنوان هایپرتنشن نیز شناخته می‌شود،هرگاه فشار خون از حالت طبیعی بالاتر رود فرد دچار فشارخون بالا است.

مرحله 1 فشار خون بالا 130-139 (شماره بالا) یا 80-89 (عدد پایین) و مرحله 2 فشار خون بالا 140 یا بالاتر (عدد بالا) یا 90 یا بالاتر (عدد پایین) است. فشار خون در مرحله 1 یا مرحله 2 با  تغییر سبک زندگی یا مصرف دارو تحت کنترل است اما اگر عدد بالا 180 یا بیشتر و عدد پایین شما 120 یا بیشتر باشد، باید تحت درمان فوری پزشکی قرار بگیرید.

علایم فشارخون بالا

فشار خون بالا گاهی با علائم زیر همراه است. این علائم عبارتند از:

• بی حسی
• سرگیجه
• درد در پشت گردن
• مشکل در تنفس
• تاری دید
• درد قفسه سینه

این بیماری می‌تواند سال‌های طولانی ‌و بدون هیچ علامتی به تدریج باعث صدمات جدی به ارگان‌های مختلف شود و متاسفانه زمانی علایم این صدمات ظاهر می‌شوند که برای اقدام مناسب دیر است. به همین دلیل این بیماری به نام ( قاتل خاموش) نامیده شده است.

خطرات فشار خون بالا

فشارخون بالا به طرق مختلف می‌تواند به سلامتی شما آسیب برساند که برخی از آن‌ها در کوتاه مدت و برخی نیز در بلند مدت تاثیر خود را نشان می‌دهند.

سکته و بیماری قلبی

فشار خون بالا می‌تواند به شریان‌های شما آسیب بزند، زیرا باعث کاهش کشش آن‌ها می‌شود. این یعنی جریان خون و اکسیژن به قلب کاهش می‌‌یابد و منجر به بیماری قلبی می‌شود. علاوه بر این، کاهش جریان خون به قلب می‌تواند باعث آنژین (درد قفسه سینه)، حمله قلبی و نارسایی‌های قلبی شود.

سکته مغزی و مشکلات مغزی

فشار خون بالا می‌تواند باعث ترکیدن یا مسدود شدن شریان‌هایی شود که خون و اکسیژن را به مغز می‌رسانند و باعث سکته می‌شود. سلول‌های مغز در طول سکته مغزی می‌میرند زیرا اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند. سکته مغزی همچنین می‌‌تواند باعث ناتوانی‌های جدی در گفتار، حرکت و سایر فعالیت‌های اساسی شده یا حتی به مرگ منجر شود.

بیماری‌های کلیوی

بزرگسالان مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا هر دو در مقایسه با افراد بدون این شرایط در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری مزمن کلیوی هستند.

 علل ایجاد فشار خون بالا

برخی عوامل زیر فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می کنند از جمله:

• رژیم‌ غذایی‌ حاوی‌ نمک‌ زیاد یا چربی‌ اشباع‌ شده‌ و عدم مصرف میوه و سبزی
• کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی کافی
• استرس
• عوامل‌ ژنتیکی‌
• مصرف‌ قرصهای‌ ضد حاملگی ‌، استروییدها و بعضی‌ از انواع‌ داروهای‌ مهارکننده‌ اشتها
• پشت میزنشینی
• نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند.
• سن‌ بالای‌ ۶۰ سال
• چاقی و اضافه وزن
• سیگار کشیدن
• مصرف الکل

پیشگیری از فشار خون بالا

برای پیشگیری از فشار خون بالا موارد زیر را رعایت کنید:

1. فشار خون خود را حداقل هر شش ماه یک بار چک کنید.
2. تناسب وزن خود را رعایت کنید. اگر دچار اضافه وزن هستید، وزن خود را کاهش دهید.
3. بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون انجام ۳۰ دقیقه ورزش در هر روز است.
4. مصرف نمک و غذاهای پرچرب را کاهش دهید.
5. رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات ، لبنیات کم‌چرب و ...استفاده کنید.
6. سیگار و مشروبات الکلی مصرف نکنید.
7. زنان باردار و خانم هایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل نمایند.
8. از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی و تنقلات خودداری کنید.
9. مواد غذایی سرشار از کافئین از قبیل قهوه ، چای ، نوشابه‌های کولا و شکلات و...کمتر مصرف کنید.
10. از گوشت سفید به جای گوشت‌های قرمز استفاده کنید.
11. استرس خود را کنترل کنید.
12. به میزان کافی هر روز استراحت کنید.

فشار خون چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما می تواند با معاینه روتین، شما را از وجود فشار خون آگاه کند. فقط کافی است در سال حداقل یک بار از این نظر خود را بررسی کنید.

راه درمان فشار خون بالا

برای درمان فشار خون بالا روش های زیر را امتحان کنید.

به پزشک مراجعه و دارو مصرف کنید

اگر فشارخونتان بالا است برای کنترل آن شما باید تحت درمان پزشک قرار گیرید و داروهایی چون مهار کننده های ACE ،بلوک کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARBS)، دیورتیک ها (ادرارآور)، بتابلاکرها، مسدود کننده های کانال های کلسیمی مصرف کنید. توجه نمایید که از مصرف این داروها بدون تجویز پزشک خودداری نمایید.

از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید

برای درمان فشار خون بالا غذاهای چرب و پرنمک را کاهش دهید و میزان پتاسیم را در رژیم غذایی سالم خود افزایش دهید و غذاهای سالم و میوه، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید.برای افزایش مقادیر پتاسیم، منیزیم و فیبر طبیعی در رژیم غذایی خود، مواد غذایی زیر فراموش نکنید:

• آجیل
• دانه ها و مغزها
• حبوبات
•  گوشت بدون چربی و مرغ
• سیب
• زردآلو
• موز
• سبزی چغندر
• کلم بروکلی
• هویج
• برگ کلم
• لوبیا سبز
• خرما
• انگور
• نخود سبز
• کلم پیچ
• لوبیای لیما
• انبه
• خربزه
• پرتقال ها
• هلو
• آناناس
• سیب زمینی
• کشمش
• اسفناج
• نارنج
• توت فرنگی
• سیب زمینی های شیرین
• نارنگی
• گوجه فرنگیها
• ماهی تن
• ماست (بدون چربی)
• دانه کدو تنبل
• لوبیا و عدس
• پسته 
• کرفس

ورزش منظم انجام دهید

اگر فشارخونتان بالا است برای کنترل آن شما باید ورزش کنید،ورزش می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم و کاهش فشار خون کمک کند. پس ورزش هوازی، مانند پیاده روی سریع و... مفید است.

وزن کم کنید

اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. حفظ وزن سالم می‌تواند به شما در کنترل فشار خون بالا و کاهش خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی کمک کند.

دخانیات مصرف نکنید

سیگار کشیدن یکی از عوامل بالا رفتن فشارخون است و شما را در معرض خطر حمله قلبی و سکته قرار می‌دهدپس سیگار را ترک کنید و سبک زندگی سالمی انتخاب کنید.

استرس را مدیریت کنید

استرس یکی از عوامل بالا رفتن فشارخون است پس استرس خود را مدیریت کنید و برای آرام شدن خود فعالیت هایی چون ورزش کردن، گوش دادن به موسیقی، تمرکز بر چیزی آرام یا مدیتیشن را انجام دهید.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون هستند؟

همه انسان ها به شکل بالقوه در معرض ابتلا به این بیماری هستند، اما خطر بعضی از ما را بیشتر تهدید می کند. این افراد عبارتند از:

1. افراد دارای خانواده مبتلا به فشار خون
2. افراد سیگاری
3. زنان باردارو مصرف کننده قرص های ضد بارداری
4. افراد بالای ۳۵ سال سن
5. افراد دچار اضافه وزن
6. افراد الکلی
7. افراد دارای رژیم غذایی پرنمک و چرب