،  علیرضا صداقت در «گردهمایی سالانه انجمن درمانگاه‌داران خصوصی و خیریه مشهد»، اظهار کرد: اگر می‌خواهیم نظام سلامت پویا داشته باشیم، باید تغییر بنیادین در نگاه مدیریتی ایجاد شود. تا زمانی که درمانگر درگیر مشکلات مالی، بیمه‌ای و اداری است، نمی‌توان از او انتظار داشت تمام انرژی خود را صرف درمان بیمار کند.

وی افزود: با چند تغییر جزئی در کدها یا آیین‌نامه‌ها، نظام ارجاع به نتیجه نمی‌رسد. ما باید از طرح‌های گذشته درس بگیریم و نگاه کلان به سلامت را اصلاح کنیم.

دکتر صداقت با اشاره به تجربه دوران کرونا گفت: ما در بحران کرونا مثل همیشه کار کردیم، اما فقط در آن دوران دیده شدیم، در حالی که کار ما هر روز همین است. به خاطر دارم در همان روزهای اول، وقتی اولین پروتکل کرونا را در اتاق می‌نوشتم، شبکه مهمی که می‌توانست خدمات را در سطح شهر پوشش دهد، درمانگاه‌ها بودند. نظام سلامت بدون درمانگاه‌ها قابل تصور نیست.

وی با اشاره به چالش‌های اقتصادی موجود در حوزه سلامت ادامه داد: در بهمن‌ماه، وقتی بحث ارز ترجیحی و مبادله‌ای مطرح شد، در کارگروه‌ها همه متفق القول گفتند با این شرایط ارائه خدمت ممکن نیست. امروز بخش‌هایی مثل آزمایشگاه و دیالیز عملاً با معجزه سرپا مانده‌اند. قیمت تجهیزات پزشکی سرسام‌آور شده، هزینه‌های پرسنلی، بیمه و مالیات فشار سنگینی بر مراکز درمانی وارد کرده‌اند، اما در سطوح مدیریتی میانی و خرد، کار ما شده وصله‌پینه تصمیمات غلط مدیران بالادست. این مسیر باید اصلاح شود.

ستون فقرات نظام سلامت به همت درمانگران

رئیس نظام پزشکی مشهد با انتقاد از بی‌توجهی ساختار سلامت به محور انسانی گفت: ستون فقرات نظام سلامت، سلامت نیست، اما هنوز به همت درمانگران سرپاست. اگر حمایت از آنان افزایش نیابد، این ستون هم خم خواهد شد و این بسیار خطرناک خواهد بود.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به انتخابات پیش‌روی نظام پزشکی افزود: قانون نظام پزشکی در ماده سه ۲۱ بند دارد و در تمام این بندها بر نقش مشورتی و مشارکت سازمان تأکید شده است. بنابراین مهم است چه کسانی در نظام پزشکی حضور دارند، چون حضور فعال، جهت و اثرگذاری این نهاد را تعیین می‌کند.

صداقت تصریح کرد: جامعه پزشکی لیاقت بسیار بیشتری از وضعیت فعلی دارد. باید افرادی در نظام پزشکی حضور داشته باشند که در شأن این جامعه بزرگ و فداکار عمل کنند. این اهمیت دارد که منِ نوعی با ۵۰۰ رأی وارد سازمان شوم یا با ۱۲۰۰ رأی؛ چون پشتوانه مشارکت، ضامن قدرت و تأثیرگذاری ماست.

وی گفت: جامعه پزشکی بخشی از پیکر جامعه است و از آن جدایی‌ناپذیر. حمایت از پزشکان، در واقع حمایت از سلامت جامعه است.

تا سال ۱۴۳۰ از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد بود 

در ادامه مهدی برجی، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به روند پرشتاب سالمندی در کشور گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۱۴۳۰ از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد بود و این مسئله ضرورت برنامه‌ریزی جدی برای مناسب‌سازی فضاهای شهری، به‌ویژه مراکز بهداشتی و درمانی را دوچندان می‌کند.

وی اظهار داشت: در حال حاضر ۱۰/۳ درصد از جمعیت استان را سالمندان تشکیل می‌دهند؛ به عبارتی، حدود ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت خراسان رضوی در گروه سنی سالمندی قرار دارند.

دکتر برجی همچنین به آمار افراد دارای معلولیت اشاره کرد و گفت: در سطح استان ۱۹۶ هزار فرد دارای معلولیت شناسایی شده‌اند که از این میان، ۶۲ هزار نفر معلول جسمی و حرکتی هستند؛ تنها در شهر مشهد ۴۳ هزار فرد دارای معلولیت زندگی می‌کنند.

وی با تأکید بر اینکه مناسب‌سازی فضاهای عمومی، اداری و درمانی باید در اولویت دستگاه‌ها قرار گیرد، افزود: هر چه سخت‌گیری و الزام برای رعایت استانداردهای مناسب‌سازی بیشتر شود، نتیجه بهتری برای زندگی سالمندان و افراد دارای معلولیت حاصل خواهد شد. باید به جای تعارف، کمک کنیم تا محیط‌ها واقعاً قابل استفاده برای همه افراد جامعه شوند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به اقدامات امسال این نهاد خاطرنشان کرد: در سال جاری، ردیف خاص اعتباری برای مناسب‌سازی فضاهای ادارات دولتی در نظر گرفته‌ شد تا حداقل دستگاه‌های دولتی در این زمینه الگوی سایر بخش‌ها شوند.

وی از همه مدیران و نهادها خواست نسبت به این موضوع توجه ویژه و مستمر داشته باشند و گفت: بی‌توجهی به نیازهای این دو قشر یعنی سالمندان و افراد دارای معلولیت، در آینده نه‌چندان دور به چالشی جدی برای نظام سلامت و خدمات اجتماعی تبدیل خواهد شد.

طلب ۶ ماهه مراکز دیالیز غیردولتی از بیمه‌ها

همچنین مرتضی بیضایی، رئیس انجمن مراکز دیالیز غیردولتی خراسان رضوی در این گردهمایی با بیان اینکه تأخیر طولانی در پرداخت مطالبات بیمه‌ها مهم‌ترین چالش این مراکز است، گفت: در حال حاضر بیمه‌ها با تأخیر ۶ ماهه مطالبات مراکز دیالیز را پرداخت می‌کنند و این مسئله فشار مالی سنگینی بر این مراکز وارد کرده است.

وی اظهار کرد: مراکز دیالیز غیردولتی با سرمایه‌گذاری پزشکان و تیم‌های درمانی ایجاد شده‌اند و هیچ‌گونه کمکی از نهادهای دولتی دریافت نمی‌کنند، بنابراین پایداری مالی آن‌ها حیاتی است.

بیضایی افزود: جامعه هدف ما بیماران دیالیزی هستند که جزو بیماران خاص محسوب می‌شوند و هیچ‌گونه پرداختی بابت خدمات انجام‌شده، ندارند. کل هزینه‌ها باید از سوی بیمه‌ها پرداخت شود؛ اما با تأخیر چندماهه در پرداخت‌ها، مراکز ناچارند از منابع شخصی و وام برای ادامه فعالیت استفاده کنند.

رئیس انجمن مراکز دیالیز غیردولتی خراسان رضوی با اشاره به هزینه‌های سنگین ارائه خدمات دیالیز تصریح کرد: به‌طور میانگین هر جلسه دیالیز برای مرکز حدود ۵ میلیون تومان هزینه دارد. یک مرکز با ۲۰۰۰ جلسه در ماه، حدود ۱۰میلیارد تومان هزینه می‌کند؛ حال اگر پرداخت‌ها ماه‌ها به تأخیر بیفتد، ادامه فعالیت این مراکز بسیار دشوار می‌شود.

به گفته او، بیمه‌ها تا پایان اسفند سال گذشته مطالبات خود را پرداخت کرده‌اند و فقط بیمه سلامت، فروردین امسال را آن هم با تعرفه سال گذشته تسویه کرده است.

وی تأکید کرد: در حال حاضر مراکز دیالیز با گذشت ۶ماه از سال، همچنان بخش عمده مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند.

رئیس انجمن مراکز دیالیز غیردولتی خراسان رضوی همچنین با اشاره به وضعیت فعلی این مراکز گفت: در سطح استان ۳۲ مرکز دیالیز غیردولتی فعالیت دارند که از این تعداد، ۱۲ مرکز خیریه و ۲۰ مرکز خصوصی هستند. تنها در مشهد، حدود ۳۵۷۶ بیمار دیالیزی تحت درمان قرار دارند و ماهانه بیش از ۴۱ هزار جلسه دیالیز در مراکز دولتی و خصوصی این شهر انجام می‌شود.

وی افزود: هرچند در حال حاضر تعداد تخت‌ها با نیاز بیماران همخوان است، اما با توجه به افزایش موارد نارسایی مزمن کلیوی، ضرورت دارد از این مراکز حمایت جدی‌تری صورت گیرد تا بتوانند پاسخگوی نیازهای رو به رشد بیماران باشند.

بیضایی با اشاره به مشکلات تأمین تجهیزات نیز گفت: خرید تجهیزات دیالیز و لوازم اختصاصی این بیماران با دشواری‌های زیادی همراه است. در کشور تنها دو شرکت تولیدکننده این تجهیزات وجود دارد و همین موضوع موجب نوعی انحصار در بازار شده است. مراکز دیالیز ناچارند خرید نقدی انجام دهند، در حالی‌که پرداختی بیمه‌ها ماه‌ها به تأخیر می‌افتد.

وی تأکید کرد: انحصار موجود در تولید تجهیزات دیالیز باید شکسته شود تا مراکز بتوانند تجهیزات مورد نیاز خود را با قیمت و شرایط منطقی‌تری تهیه کنند.

بیضایی با تأکید بر نقش اشتغال‌زایی مراکز دیالیز غیردولتی خاطرنشان کرد: این مراکز علاوه بر ارائه خدمات حیاتی به بیماران، زمینه اشتغال تیم‌های تخصصی پزشکی، پرستاری و فنی را نیز فراهم کرده‌اند. استمرار فعالیت آن‌ها نیازمند حمایت واقعی بیمه‌ها و سیاست‌گذاری منسجم در حوزه سلامت است.

ورشکستگی برخی درمانگاه‌های خصوصی مشهد

محمد برجی، رئیس انجمن درمانگاه‌های خصوصی مشهد نیز در این مراسم گفت: بسیاری از درمانگاه‌های خصوصی مشهد ورشکسته هستند و با وام و قرض سرپا مانده‌اند و بسیاری هم در آستانه ورشکستگی هستند؛ اگر پرداخت بیمه‌ها تا دو ماه آینده انجام نشود، بسیاری از درمانگاه‌ها ناچار به تعطیلی خواهند شد.

وی با اشاره به تأخیرهای طولانی بیمه‌ها در پرداخت مطالبات گفت: در حال حاضر بیمه تأمین اجتماعی حدود هشت ماه، بیمه سلامت ۶ ماه و برخی بیمه‌های تکمیلی تا 14 ماه در پرداخت مطالبات درمانگاه‌ها عقب هستند؛ این وضعیت به مرز غیرقابل تحملی رسیده است.

دکتر برجی افزود: اکنون هر درمانگاه به‌طور متوسط حداقل ۵ میلیارد تومان از بیمه‌ها طلبکار است و اغلب مراکز برای ادامه فعالیت، ناچار به استفاده از وام یا منابع شخصی شده‌اند.

وی با اشاره به جایگاه درمانگاه‌ها در نظام سلامت مشهد گفت: در حال حاضر ۱۵۶ درمانگاه خصوصی و خیریه در سطح شهر مشهد فعال هستند که بسیاری از آن‌ها خدمات خود را به‌صورت شبانه‌روزی ارائه می‌دهند. این درمانگاه‌ها در سراسر شهر پراکنده‌اند تا مردم بتوانند در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه به خدمات درمانی دسترسی پیدا کنند.

وی افزود: در هر درمانگاه به‌طور میانگین ۴۵ نفر نیرو فعالیت دارند که شامل ۱۰ پزشک عمومی، ۷ تا ۱۰ پزشک متخصص، ۱۲ تا ۱۵ نفر کادر درمان و حدود ۱۵ نیروی پیراپزشکی است؛ در مجموع بیش از ۷۰۰۰ نفر در این مراکز مشغول به کار هستند.

به گفته دکتر برجی، هر درمانگاه روزانه به‌ طور متوسط ۴۵۰ خدمت ارائه می‌دهد؛ از این تعداد حدود ۱۵۰ خدمت مربوط به پزشکان عمومی، ۵۰ خدمت تخصصی، ۲۰۰ خدمت پرستاری و ۵۰ خدمت پاراکلینیکی و بخشی نیز خدمات آزمایشگاهی است.

ارئه روزانه بیش از ۷۰ هزار خدمت درمانی در درمانگاه‌های مشهد

وی گفت: با احتساب ۱۵۶ درمانگاه فعال، روزانه بیش از ۷۰ هزار خدمت درمانی در مشهد ارائه می‌شود.

رئیس انجمن درمانگاه‌های خصوصی مشهد با اشاره به نقش این مراکز در دوران کرونا یادآور شد: در سطح‌بندی ستاد استانی کرونا، درمانگاه‌های مشهد در رده یک و دو قرار گرفتند و بهترین عملکرد را در مدیریت بحران از خود نشان دادند. در آن دوران، کادر درمان این مراکز خدمت‌ شایانی ارائه کردند.

وی افزود: در ایام خاص مانند دهه پایانی ماه صفر که مشهد پذیرای حدود ۷میلیون زائر است، میزان مراجعه به درمانگاه‌ها تقریباً دو برابر می‌شود و همه مراکز در آماده‌باش کامل هستند؛ لذا نقش درمانگاه‌ها در تامین سلامت در شهر مشهد به طور اخص حیاتی است.

برجی همچنین درباره تعامل با نهادهای نظارتی و دانشگاه علوم پزشکی گفت: از سال‌های گذشته تا امروز، تعامل سازنده‌ای با معاونت درمان دانشگاه و نظام پزشکی داشته‌ایم و در دوره‌های مدیریتی مختلف، هماهنگی خوبی برای حل مشکلات صنفی و درمانی وجود داشته است.

وی درباره توافقات گذشته با بیمه‌ها گفت: حدود ۵سال قبل، با آغاز اجرای نسخه الکترونیک از درمانگاه‌ها، قرار بود بیمه‌ها در همان روز ۷۰ درصد هزینه خدمات را پرداخت و باقی آن را ظرف دو تا سه ماه تسویه کنند؛ اما این تعهد تنها چند ماه اجرا شد و دوباره پرداخت‌ها به تأخیر افتاد؛ اکنون همان مشکلات با شدت بیشتری ادامه دارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش به مشکل تهاتر مطالبات اشاره کرد و گفت: بسیاری از نیروهای درمانگاه‌ها بیمه تأمین اجتماعی هستند. اگر سازمان تأمین اجتماعی تهاتر بیمه‌ای را بپذیرد، نیمی از مطالبات ما عملاً تسویه می‌شود؛ اما متأسفانه این کار انجام نشده و مراکز با فشار مضاعف روبه‌رو هستند.

برجی همچنین از مشکلات مربوط به تمدید پروانه درمانگاه‌ها سخن گفت و افزود: در فرایند تمدید، الزامات جدیدی مانند نصب آسانسور و... مطرح شده است؛ این در حالی است که بسیاری از درمانگاه‌ها بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت دارند و رعایت این موارد در برخی ساختمان‌ها عملاً ممکن نیست؛ همین موضوع روند تمدید پروانه را دشوار کرده است.

رئیس انجمن درمانگاه‌های خصوصی مشهد افزایش قیمت مواد مصرفی را از دیگر چالش‌های اساسی دانست و گفت: تعرفه خدمات درمانی ابتدای سال از سوی دولت اعلام می‌شود و تا پایان سال ثابت می‌ماند، اما هزینه مواد مصرفی و تجهیزات تقریباً هر ماه افزایش دارد؛ این ناهماهنگی اقتصادی فشار زیادی به مراکز وارد کرده است.