نادر بذر افشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا، جواهر، نقره و سکه تهران در نشست خبری با اصحاب رسانه در پاسخ به خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، اظهار کرد: پس از وقوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، برخی افراد سودجو که عمدتاً خارج از صنف هستند، با انتشار اطلاعات نادرست در فضای مجازی، جو روانی ملتهبی در بازار طلا ایجاد کردند. این فضاسازی موجب شد قیمت سکه تا ۸۳ میلیون تومان و قیمت هر گرم طلا تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش یابد.

وی افزود: اتحادیه در روزهای نخست با خودداری از اعلام قیمت رسمی، تلاش کرد از ایجاد قیمت‌های غیرواقعی و رشد بیشتر نرخ‌ها جلوگیری کند. این اقدام در ابتدا با انتقاد برخی نهادها مواجه شد، اما با توضیحات ارائه‌شده مشخص شد که این تصمیم، نقش موثری در آرام‌سازی بازار داشته است.

بذر افشان ادامه داد: با هماهنگی رئیس اتاق اصناف کشور، از هفته دوم قیمت‌های رسمی اتحادیه به عنوان مرجع منتشر شد و این امر موجب شد قیمت سکه به ۷۵ میلیون تومان بازگردد و قیمت طلا نیز حدود ۷ میلیون تومان رسید. هرچند طی روزهای اخیر، به دلیل افزایش حدود ۷۵ دلاری نرخ جهانی طلا، مجدداً شاهد رشد تدریجی قیمت‌ها بوده‌ایم.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به کاهش تقاضا در بازار طی یک‌سال گذشته گفت: رکود سنگینی در بازار حاکم شده است؛ به‌طوری‌که میزان تقاضا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است. بخشی از این موضوع به شرایط معیشتی مردم و بخشی دیگر به رشد قیمت‌ها بازمی‌گردد.

وی اظهار داشت: کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تا در برخی موارد زوج‌های جوان و خانواده‌ها به‌جای طلا، نقره خریداری کنند که این مسئله باعث رشد نسبی بازار نقره شده است.

به گفته وی، هرچند تبلیغات در فضای مجازی اجتناب‌ناپذیر است، اما مردم باید دقت لازم را در خرید داشته باشند و حتماً از واحدهای صنفی دارای مجوز و به‌صورت حضوری اقدام به خرید کنند.

بذر افشان همچنین با اشاره به برخی تخلفات صورت‌گرفته در بازار طلا گفت: کالاهایی با عنوان "طلای کهنه" از کارگاه‌های زیرزمینی وارد بازار شده‌اند که فاقد کد استاندارد و تاییدیه رسمی هستند. اتحادیه با انتشار اطلاعیه‌های هشداردهنده و افزایش بازرسی‌ها در حال مقابله با این تخلفات است.

وی به موضوع مالیات بر ارزش افزوده نیز اشاره کرد و گفت: طبق قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده که از سال ۱۴۰۱ اجرایی شده است، از اصل طلا نباید هیچ‌گونه مالیاتی اخذ شود و فقط سود و اجرت ساخت مشمول ۹ درصد مالیات هستند.

وی تاکید کرد: هرگونه تخلف در این زمینه قابل پیگیری است و مردم می‌توانند موارد مشکوک را به اتحادیه گزارش دهند.

نادر بذر افشان با اشاره به فعالیت‌های جاری اتحادیه، از تشکیل کمیسیون‌های تخصصی از جمله کمیسیون مالیاتی خبر داد و گفت:کارگروه تخصصی مالیاتی با حضور اعضای صنف و نمایندگانی از سازمان امور مالیاتی در حال پیگیری مسائل مرتبط با ثبت معاملات در سامانه مودیان است. همچنین جلساتی نیز در خصوص اجرای صدور فاکتور الکترونیکی برگزار شده که همچنان در مراحل اولیه خود قرار دارد.

وی با اشاره به فعالیت منظم کمیسیون‌های مختلف اتحادیه اظهار داشت:در حال حاضر کمیسیون‌های کارشناسی، شکایات، فنی، بازرسی، حل اختلاف و آموزش به صورت منظم و هفتگی در حال برگزاری است. از جمله، کمیسیون شکایات به صورت میانگین هفتگی بین ۱۰ تا ۱۵ شکایت را بررسی می‌کند که خوشبختانه ۹۰ تا ۹۵ درصد این شکایات در همان مرحله ابتدایی حل‌وفصل می‌شود.

بذر افشان در ادامه با اشاره به وضعیت بازار جهانی طلا گفت:در ابتدای سال میلادی قیمت جهانی طلا حدود ۲۰۳۷ دلار بود و تا پایان سال گذشته به ۲۹۷۰ دلار رسید. در حال حاضر نیز انس جهانی تنها حدود ۴ دلار با رکورد جدید فاصله دارد. کاهش استخراج طلا در سطح جهانی، افزایش هزینه‌های تولید و تبدیل ذخایر ارزی برخی کشورها به طلا از دلایل اصلی این روند صعودی عنوان می‌شود.

وی افزود:با وجود رشد انس جهانی، در بازار داخلی شاهد کاهش تقاضا هستیم. طبق ارزیابی‌ها، تقاضا از ابتدای سال جاری حدود ۳۰ درصد کاهش یافته و بازار از التهاب‌های گذشته فاصله گرفته است. ثبات نسبی نرخ ارز نیز از عوامل مؤثر بر ثبات یا حتی کاهش احتمالی قیمت طلا در آینده نزدیک خواهد بود.

این مقام مسئول با انتقاد از ادامه‌دار بودن مجوز فروش طلای دست دوم تصریح کرد:اتحادیه تهران همواره مخالف فروش طلای دست دوم بوده است. طی دو سال گذشته جلسات متعددی با وزارت صمت، کمیسیون اقتصادی مجلس و سایر نهادهای مسئول برگزار شده است. طبق شعار سال، تولید و سرمایه‌گذاری در اولویت قرار دارد اما متأسفانه ادامه فروش طلای دست دوم موجب کاهش ۱۰ تا ۳۰ درصدی در چرخه تولید مصنوعات طلا شده است.

وی با اشاره به صدور کد آیسیک برای طلای دست دوم گفت:در حالی که قرار بود مجوز فروش طلای دست دوم لغو شود، همچنان این روند ادامه دارد. ما اعتراضات رسمی خود را ارائه داده‌ایم و خواستار خروج طلای دست دوم از بازار مصرف و بازگشت آن به چرخه تولید هستیم. آخرین پیگیری‌های ما در این زمینه منجر به پاسخی مبنی بر "بررسی بیشتر" شده که تاکنون نتیجه عملی در پی نداشته است.

انتقاد از فعالیت پلتفرم‌های بدون نظارت

نادر بذر‌افشان با اشاره به مشکلات روزافزون فعالان صنعت طلا و جواهر در کشور، از عدم نظارت دقیق بر فعالیت برخی پلتفرم‌های خرید و فروش طلا و تهدید معیشت هزاران خانوار شاغل در این صنعت انتقاد کرد.

بذر‌افشان اظهار داشت: در حال حاضر متأسفانه بخش قابل توجهی از مصنوعات طلا که در بازار عرضه می‌شود، فاقد کد استاندارد هستند و یا از کدهایی استفاده می‌کنند که مدت‌هاست غیرفعال شده‌اند. این موضوع سبب کاهش اعتماد عمومی و لطمه به شفافیت بازار شده است.

وی با اشاره به شرایط دشوار واحدهای تولیدی افزود: بسیاری از واحدها با وجود داشتن مجوز رسمی، به دلیل افزایش هزینه‌ها و نبود حمایت کافی، دیگر توان ادامه فعالیت ندارند. برخی جوازهای تولید نیز باطل شده‌اند و تولیدکنندگان مجبور به تعطیلی واحد یا کاهش تعداد کارگران خود شده‌اند.

بذر‌افشان تعداد شاغلان مستقیم در صنعت طلا و جواهر را حدود ۷۰ هزار نفر اعلام کرد و افزود: با احتساب خانواده‌های این افراد، حدود ۸۰۰ هزار نفر از این صنعت ارتزاق می‌کنند، اما متأسفانه آسیب‌های وارد بر این بخش روز به روز بیشتر می‌شود.

بذرافشان همچنین با اشاره به رشد چشمگیر کیفیت تولیدات داخلی در دهه گذشته، گفت: محصولات تولید داخل اکنون توان رقابت با کشورهای صاحب‌نامی همچون ایتالیا و ترکیه را دارند، اما به دلیل موانع صادراتی، نقش صنعت طلا در صادرات کشور پررنگ نبوده است.

وی ادامه داد: ظرفیت تولید و ارتقای کیفی وجود دارد، اما موانع قانونی، بروکراسی اداری و نبود زیرساخت‌های مناسب صادراتی، مانع رشد این بخش شده است.

 انتقاد از فعالیت پلتفرم‌های فاقد تخصص

بذر‌افشان با اشاره به فعالیت برخی پلتفرم‌های مجازی خرید و فروش طلا، اظهار داشت: در هیچ جای دنیا فروش طلای آب‌شده به شکل فعلی رایج نیست و حتی استانداردهای جهانی نیز رعایت نمی‌شود. متأسفانه برخی قوانین در این زمینه به‌صورت سلیقه‌ای و شتاب‌زده تدوین و اجرا می‌شوند.

وی با اشاره به تجربیات اخیر بازار طی ناآرامی‌های اقتصادی، گفت: در روزهایی که بازار سنتی نیمه‌تعطیل بود، همکاران ما در سراسر کشور طلای مردم را در بازه ۲۴ تا ۴۸ ساعته نقد می‌کردند، اما پلتفرم‌ها تعهد فروش را به روزی یک میلیون تومان محدود کرده و حتی در برخی موارد اجازه فروش نمی‌دادند. این موضوع آسیب‌های جدی به اعتماد عمومی وارد کرد.

بذر‌افشان با اشاره به ورود دستگاه‌های نظارتی و قضایی از جمله پلیس امنیت اقتصادی و دادستانی به موضوع فعالیت این پلتفرم‌ها، افزود: شاهد ورود جدی نهادهای مسئول بودیم. با این حال، هنوز تصمیمات اساسی در زمینه نظارت و ساماندهی این پلتفرم‌ها اتخاذ نشده است. 

وی یکی دیگر از مشکلات اصلی را نبود تخصص در اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی عنوان کرد و گفت: این اتحادیه بدون داشتن تخصص لازم در حوزه طلا و جواهر، مجوزهایی را صادر می‌کند که در عمل باعث بروز مشکلات عدیده‌ای شده است. این در حالی است که اتحادیه طلا و جواهر هیچ نقشی در نظارت بر این فعالیت‌ها ندارد.

بذر‌افشان نسبت به ورود بخش عمده‌ای از طلای خریداری‌شده توسط این پلتفرم‌ها به بانک کارگشایی انتقاد کرد و افزود: با شعار سال و تأکید مقام معظم رهبری بر حمایت از تولید، چرا باید این حجم از طلا به جای ورود به چرخه تولید، به بانک کارگشایی منتقل شود؟

وی با اشاره به موارد متعدد جعل عیار، کدهای جعلی و عرضه طلای غیراستاندارد در بازار، اظهار داشت: هیچ اطلاع دقیقی از اصالت‌سنجی طلاهای خریداری‌شده توسط پلتفرم‌ها وجود ندارد. این در حالی است که در صورت بازپرداخت این طلاها به مردم، خطرات جدی متوجه جامعه خواهد شد.

بذر‌افشان با تأکید بر لزوم تعیین‌تکلیف قانونی فعالیت این پلتفرم‌ها، گفت: در جلسات متعدد با مجلس، بورس و سایر نهادها، پیشنهاد شد خرید و فروش طلا از طریق بورس و به‌صورت اوراق انجام شود تا شفافیت و نظارت کامل وجود داشته باشد، اما تاکنون به نتیجه نرسیده‌ایم.

رشد ۱۱۲ درصدی قیمت طلای ۱۸ عیار در سال گذشته

نادر بذر افشان با تأکید بر ضرورت تحویل حضوری طلای خریداری شده از طریق فضای مجازی، گفت: تبلیغات در فضای مجازی مجاز است، اما مردم باید طلای خریداری شده را به صورت فیزیکی و حضوری دریافت کنند. در صورت رعایت این نکته و همچنین اجرای دقیق الزامات مربوط به جواز و مجوزها، وضعیت بازار بهتر از یک دهم شرایط سال گذشته خواهد بود.

وی در تشریح روند بازار طلا در سال گذشته اظهار داشت: قیمت طلای ۱۸ عیار از ابتدای سال تا پایان سال گذشته حدود ۱۱۲ درصد افزایش یافت. همچنین قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با رشد ۹۶ درصد و نیم سکه ۹۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد.

بذر افشان افزود: سکه طرح قدیم با ۹۹ درصد و ربع سکه با ۶۹ درصد رشد قیمت همراه بود. سکه یک گرمی بانک مرکزی نیز حدود ۱۰۸ درصد افزایش قیمت داشت.

وی به تغییرات حباب سکه نیز اشاره کرد و گفت: در طول سال گذشته حباب سکه در بازار داخلی ۲۹ درصد افزایش یافت. در ابتدای سال، قیمت‌ها به شدت افزایش یافته بود، اما پس از بازگشایی بازار، مقداری کاهش داشت و سپس نوسانات جزئی بین ۱ تا ۵ درصد را تجربه کرد.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره قیمت انس جهانی طلا توضیح داد: انس جهانی طلا از ابتدای سال تاکنون حدود ۱۱.۵ درصد افزایش داشته است، اما در بازار داخلی شاهد کاهش قیمت‌ها بودیم. قیمت طلای داخلی حدود ۱۰.۳ درصد و قیمت سکه حدود ۱۳ درصد کاهش یافت.

وی گفت: در روزهای پایانی سال گذشته و در زمانی که بازارها نیمه‌تعطیل بودند، حباب سکه افزایش یافت که این روند از سال ۱۳۹۹ آغاز شده و هم‌اکنون به حدود ۱۰ میلیون تومان رسیده است.