، یکی از ویژگی های ملموس اقتصاد ایران و بازارهای مختلف کشورمان نظیر طلا و ارز، خودرو، مسکن و غیره در سال های اخیر، وقوع نوسانات متعدد بوده است. در واقع، ما با یک روند صعودی نسبتا پایدار از قیمت ها، شاهد نوسانات دوره ای در این حوزه ها هستیم. موضوعی که تا حد زیادی بر آرامش عمومی جامعه اثرگذاری منفی داشته و عدم قطعیت های قابل توجهی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده است.

این معادله از چشم اندازی کلان یک سمّ مهلک برای اقتصاد کشورمان است و ناظران و تحلیلگران سال هاست که هشدار می دهند برای این وضعیت باید تدبیری اندیشیده شود. با این همه، یک سوال جای طرح دارد و آن هم این است که براستی ریشه نوسانی بودن اقتصاد ایران چیست؟

شاید عده ای در پاسخ به این سوال بلافاصله بگویند که تحریم های خارجی عامل اصلی این وضعیت است. این جواب تا حدی درست است اما تمام واقعیت‌ها را پوشش نمی دهند و روایت نمی کند. بله تحریم های خارجی در سال های اخیر تا حد زیادی علیه ایران افزایش یافته اند و به نوبه خود نوسانات جدی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده اند، با این حال، بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی ایران، ریشه داخلی دارند. نابسامانی های ساختاری و مدیریتی و اینکه هنوز در میان نخبگان اقتصادی کشورمان در مورد گفتمان رشد و توسعه اقتصادی کشورمان یک اجماع ملموس شکل نگرفته، همه و همه در ایجاد نوسان های مختلف برای اقتصاد ایران سهمی مهم و پررنگ دارند.

با این همه، محرک اصلی نوسانی بودن اقتصاد ایران که در سال های گذشته محسوس‌تر شده، شرطی شدن بالای این اقتصاد است. در واقع، اقتصاد ایران به موجودیتی تبدیل شده که به کوچکترین تحول در محیط سیاسی واکنش نشان می دهد. درست به همین دلیل است که عده ای از صاحب نظران به این مساله اشاره دارند که مساله اصلی اقتصادِ ایران امروز، سیاست است! یعنی تا مولفه های سیاسی و اثرگذاری آن ها بر اقتصاد ایران مدیریت نشود و سعی در بهبود این وضعیت نباشد، نمی توان انتظار تغییرات مثبتی را به نفع کشورمان داشته باشیم.

نوسانی بودن اقتصاد ایران جدای از اینکه تا حد زیادی آرامش را از مردم سلب می کند، در عین حال، سرمایه گذاری خارجی و یا اقبال به فعالیت های تولیدی را نیز از کشورمان فراری می دهد. اینکه سالیانه شاهد خروج میلیاردها دلار سرمایه از ایران هستیم، یکی از نمودهای منفی حاکمیت عدم قطعیت و نوسان در اقتصاد ایران است.

از این منظر، این چالش صرفا یک مساله اقتصادی برای ایران نیست بلکه باید آن را تا حدی نیز یک موضوع امنیتی در نظر بگیریم. معادله ای که به نسبت اهمیتش نیازمند توجه دولتمردان و کلیت جریان حکمرانی در کشورمان است.