، محمدصادق علیایی در جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان اردبیل با ابراز نگرانی از افت جایگاه علمی کشور گفت: ایران پیش‌تر رتبه ۱۵ جهان را در تولید علم در اختیار داشت اما اکنون با کاهش امتیازات، دو رتبه پایین‌تر قرار گرفته است.

وی با انتقاد از وضعیت زیرساخت‌های پژوهشی در کشور افزود: حدود ۱۲ هزار نخبه و دانشمند به دلیل کمبود امکانات و شرایط نامناسب تحقیقاتی، مهاجرت کرده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد. به گفته او، فرسودگی آزمایشگاه‌ها، کم‌توجهی به توانمندی اساتید و فناوران و کمبود اعتبارات پژوهشی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه علم و فناوری است.

علیایی بر ضرورت نوسازی جدی مراکز علمی و آزمایشگاهی تأکید کرد و گفت: ایده‌های مطرح‌شده برای استفاده از ظرفیت نهادها و دستگاه‌های مختلف می‌تواند بار سنگین پژوهش را از دوش دانشگاه‌ها بردارد. او خواستار همراهی استانداران در افزایش حمایت مالی از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی شد.

دبیر ستاد هفته پژوهش و فناوری با اشاره به اینکه هفته پژوهش فرصتی برای بازنگری علمی در حوزه‌های کشاورزی، صنعت، گردشگری و خدمات است، افزود: توجه به رویکردهای علمی می‌تواند بخشی از آثار تحریمی را کاهش دهد. وی همچنین بازارهای آسیای میانه را فرصت مناسبی برای توسعه صادرات محصولات فناورمحور دانست.

به گفته علیایی، پیوند دانشگاه و جامعه باید تقویت شود تا هم دانشگاه‌ها از ظرفیت‌های بخش‌های مختلف بهره بگیرند و هم جامعه از دستاوردهای علمی منتفع شود. او تأکید کرد که سرمایه‌گذاری در پژوهش و توسعه فناوری، می‌تواند کشور را از وابستگی به منابع خام دور کرده و به تولید ثروت از دانش منجر شود.

رئیس شبکه آزمایشگاه‌های ایران نیز در این مراسم با اشاره به بهبود وضعیت تجهیزات علمی استان اردبیل، اعلام کرد که بسیاری از آزمایشگاه‌های دانشگاهی در سال‌های اخیر به‌روز شده و افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند نتایج قابل توجهی به همراه داشته باشد.

علیایی در ادامه با بیان اینکه پژوهش در برخی دانشگاه‌ها به فعالیتی سطحی و روزمره تبدیل شده است، گفت: اختصاص برخی ردیف‌های اعتباری پژوهشی به ساخت‌وساز و خوابگاه‌ها باعث تضعیف فعالیت علمی شده و در صورت بی‌توجهی به پژوهش، بسیاری از طرح‌های عمرانی فاقد کارکرد خواهند بود.

وی  همچنین نسبت به کاهش جمعیت روستایی، خالی شدن صندلی دانشگاه‌ها به‌ویژه در مراکز آزاد و پیام‌نور، و کاهش ورودی دانشجویان هشدار داد و پژوهش را موتور محرکه دانشگاه‌ها توصیف کرد.

علیایی با اشاره به نقش پژوهش در پیشرفت‌های دفاعی کشور گفت: «اگر در جنگ ۱۲ روزه توانستیم با اتکا به موشک‌های ساخته‌شده توسط دانشمندان ایرانی دشمن را به چالش بکشیم، نشان می‌دهد که مسیر اصلی موفقیت کشور، سرمایه‌گذاری در علم و فناوری‌های نوین است.»

وی با انتقاد از بی‌توجهی صنعتگران به حوزه نوآوری گفت: ادامه این روند می‌تواند به ورشکستگی صنعت کشور منجر شود و همان سرنوشتی را رقم بزند که در تولید خودروهایی مانند پیکان و پراید شاهد بودیم. به گفته او، توسعه و پیشرفت صنعتی بدون اتکا به پژوهش ممکن نیست.

وی  در پایان بر ضرورت شکل‌گیری گفتمان ملی علم و پژوهش تأکید کرد و گفت: تنها با هم‌افزایی همه دستگاه‌ها می‌توان نهضت توسعه کشور را به‌طور همه‌جانبه پیش برد.