به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری موج، محال است قدم در کوچه و خیابانی نگذاری و ته مانده سیگاری را نبینی! فردی از شیشه ماشین ته سیگار خود را به بیرون پرت می‌کند و برخی در حال تعارف سیگار به یکدیگر هستند. اینها تنها نمونه‌های کوچکی هستند که با گذر از خیابان، کوچه، پارک‌ها و… در سطح شهر دیده می‌شوند که افراد در حال استعمال دخانیات را نشان می‌دهد. حال بماند که برخی دیگر هم در منزل طبق عادت سیگار مصرف می‌کنند. در مجموع باید گفت قُبح مصرف دخانیات به ویژه سیگار و قلیان در جامعه شکسته شده است و به راحتی در مکان‌های عمومی از این مواد دخانی استفاده می‌شود.

طبق آمارها در حال حاضر پنج میلیون نفر در جهان به علت ابتلا به بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. به عبارتی یک نفر از هر 10 نفر در جهان بر اثر استعمال دخانیات می‌میرد و پیش بینی می‌شود تا سال 2030 و شاید هم زودتر این نسبت به یک در شش نفر برسد که بیشتر از هر عامل دیگری در مرگ و میر نقش دارد.

در کشور ما نیز بر پایه آمارها بیش از 20 درصد مردان و چهاردرصد زنان بالای 15 سال در کشور مصرف روزانه سیگار دارند و از نظر آماری حدود 14 درصد کل افراد جامعه به صورت روزانه به استعمال دخانیات می‌پردازند.

به گفته «غلامرضا حیدری» ر‌‌ئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در مقایسه با آمارهای جهانی در جایگاه متوسطی قرار داریم و این در حالی است که در کشورهای همسایه ما در منطقه خاورمیانه این میزان کمی بالاتر است.

حیدری با بیان اینکه کاهش سن شروع مصرف دخانیات در دو دهه اخیر در کشورمان رو به افزایش است، گفت: در دهه 40، سن شروع مصرف سیگار در کشور 30 سالگی، در دهه 50 حدود 25 سالگی و در دهه 70 زیر 18 سال بود اما متأسفانه امروز به 13 تا 15 سالگی رسیده است.

اهمیت حفظ سلامت انسان و گسترش روز افزون استفاده از مواد دخانی آسیب‌زا سبب شد تا ۳۱ می از طرف سازمان جهانی بهداشت «روز جهانی بدون دخانیات» نامگذاری شود و این سازمان به حمایت از سیاست‌های مؤثر بر کاهش استفاده از این محصولات بپردازد. در ایران نیز فعالیت‌های گسترده‌ای با همکاری ارگان‌های مربوط به منظور حمایت از اجرای سیاست‌های مؤثر بر کاهش مصرف دخانیات و ارتقاء سطح آگاهی عمومی به ویژه جوانان و نوجوانان نسبت به استفاده دخانیات انجام می‌پذیرد.

دخانیات دروازه ورود به اعتیاد

«مهران خودکامه» متخصص روانشناس بالینی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری موج، دخانیات را دروازده ورود به اعتیاد دانست و گفت: مصرف سیگار و قلیان و دیگر مواد دخانی می‌تواند دامی برای نوجوانان و جوانان باشد و مشکلات و آسیب‌های مختلفی را سبب می‌شود. در همین ارتباط خانواده مهمترین عامل گرایش این قشر از جامعه به طرف سیگار هستند زیرا فرزندان در این محیط رفتارهای خاصی را از فرد استعمال کننده می‌بینند و با آن بزرگ می‌شوند و در نهایت همان را الگوی خود قرار می‌دهند و تقلید می‌کنند.

وی در ادامه می افزاید: خانواده باید امن‌ترین محیط برای فرزندان باشد تا نیازهای خود را برآورده کنند و به آرامش برسند. متأسفانه نوجوانان سیگار کشیدن را نوعی غرور می‌دانند و برای تفریح در جمع دوستان سیگار یا قلیان می‌کشند. بر پایه یافته‌های علمی گرایش به سیگار و قلیان می‌تواند اثرات مخربی از جمله افزایش جرم، تأثیرات سو بر پوست، مو و دندان‌ها بر جای بگذارد.

بیشتر بخوانید: 

خطرات اعتیاد به کوکائین چیست؟/خطرات در گونه‌های سومصرف کوکائین

اینفوگرافیک/پس از ترک سیگار چه اتفاقاتی می افتد؟

15 درصد زنان هرمزگانی قلیان مصرف می‌کنند

سالانه ۲۰ میلیارد نخ سیگار در کشور بصورت قاچاق وارد می‌شود

گفت وگو و همدلی میان خانواده و فرزندان

به گفته این روانشناس، با تأکید بر اینکه والدین باید فضای مناسبی را برای گفت و گو و همدلی میان خود و نوجوانان ایجاد کنند، تصریح داشت: نوجوانان، مصرف سیگار را از دورهمی‌های دوستانه و بیرون از منزل آغاز می‌کنند. برخی از خانواده‌ها با آزادی بیش از حد به فرزندانشان و یا سختگیری می‌خواهند به فرزندان خود به اصطلاح استقلال بدهند اما نمی‌دانند این رفتارها راهکار مناسبی برای پیشگیری از گرفتار شدن فرزندان در دام اعتیاد باشد. از این رو بهتر است آنها با از همان دوران کودکی نظارت و حمایت دائمی از فرزند خود داشته باشند. داشتن اعتماد نفس بالا، مانعی جدی در برابر مصرف سیگار و موادمخدر و روانگردان‌هاست و مانع از لغزش نوجوانان در مقابل وسوسه برای مصرف دخانیات می‌شود.

تزریق شادی و نشاط به جامعه

خودکامه با اشاره به فراهم آوردن فضای شادی و نشاط در جامعه از جمله خواسته‌های تمام اقشار است، توضیح داد: فراهم آوردن شغل مناسب و در نظر گرفتن تفریحات سالم از جمله خواسته‌های جوانان است که در صورت مواجه شدن با بن بست و ناامیدی می‌خواهند با کشیدن سیگار یا قلیان خود را قانع کنند و نشان دهند که از شرایط موجود ناراضی هستند. باید پذیرفت که فرد مقصر نیست و این دیگران هستند که جوانان به امور نامناسب مثل سیگار و دیگر امور ناپسند رو می‌آورند. شادی و نشاط دو حلقه مفقود شده در کشور ما هستند که باید به تولید برنامه‌های شاد پرداخت. دولت و مسئولان باید تلاش کنند و توجه جامعه‌شناسانه به این موضوع تنها می‌تواند در کنار برنامه‌ریزی‌ها مؤثر باشد. برای بهبود سلامت جامعه، ترکیبی از وضع مالیات، ممنوعیت جامع تبلیغات و فعالیت های اطلاع‌رسانی، قابل انجام و اثربخش است. گرچه اضافه کردن محدودیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود اما دستاوردهای حاصل از آن بر افزایش سلامت عمومی به مراتب بیشتر است.