به گزارش خبرگزاری موج، استان همدان یکی از زیباترین و قدیمی ترین شهرهای معروف ایران میباشد که در زمان مادها بنا شده  و در آن زمان به نام هگمتانه معروف بود و پایتخت ایران به شمار می‌رفت. 

همدان با وسعتی بالغ بر ۱۹۴۹۳ کیلومتر مربع یکی از مرتفع ترین مناطق کشور است. شهر همدان در دامنه های کوه الوند بنا شده و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۷۴۱ متر است. به همین دلیل از جمله شهرهای سردسیر ایران به حساب می آید. 

وجود جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار زیبا و منحصر به فرد و همچنین مردمانی خونگرم و میهمان نواز، همدان را به یکی از قطب های گردشگری منطقه غرب کشور تبدیل کرده است. در این گزارش قصد داریم به جاهای دیدنی همدان بپردازیم.

تپه هگمتانه

هگمتانه پایتخت شاهنشاهی ماد‌ها و پایتخت تابستانی هخامنشیان و اشکانیان بود. این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم است.

این تپه باستانی در دل زیرزمینی نهفته که قدمت آن به 3000 سال پیش بر می‌گردد و با تاریخچه‌ی طولانی‌اش پیشینه‌ی تاریخی ایرانیان را به رخ جهانیان می‌کشد.

غار علیصدر

غار علیصدر یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری طبیعی در شهر همدان است که لقب طویل‌ترین غار آبی جهان را به خود اختصاص داده و در ارتفاعات ساری قیه و در نزدیکی روستای علیصدر کبودرآهنگ از توابع استان همدان قرار دارد. زیبایی‌های این پدیده‌ی طبیعی، باعث شگفتی و حیرت بازدیدکنندگان خواهد شد.

ارتفاع غار از سطح دریا ۲۱۰۰ متر است و محوطه غار دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد.

 غار علیصدر بیست و سومین اثر طبیعی ملی است که سازمان میراث فرهنگی در ۱۵ دی ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران آن را ثبت کرده است. 

برج قربان

برج قربان یکی از آثار تاریخی قرون هفتم یا هشتم هجری است که در محل زندهای شهر همدان بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی جنب دبیرستان ابن سینا واقع است.

 این بنا مدفن حسن بن عطار حافظ ابو العلا همدانی و امرای سلجوقی است.

درباره دلیل نامگذاری این بنا به برج قربان، گفته می‌شود که در جریان شورش افغان‌ها در دوره صفویه، این محل سنگرگاه فردی به اسم قربان بود. او از اهالی محل دفاع و تلاش می‌کرد شورشیان را دفع کند. به همین دلیل مسجد و بقعه به نام او شهرت یافت.

این برج در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۵۴ در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران ثبت شده است.

آرامگاه باباطاهر

آرامگاه باباطاهر عریان مربوط به دوره معاصر است و در همدان، میدان باباطاهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

این آرامگاه با گنبد فیروزه ای رنگش توجه هر کسی را به خود جلب می کند.

سراب گیان همدان

سراب گیان همدان یکی از زیباترین و پرآب‌ترین سراب‌های استان همدان است. این چشمه شگفت‌انگیز در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و ۲ کیلومتری تپه باستانی گیان و در شمال شهر گیان قرار گرفته است.

این چشمه زیبا و پرآب و سراب چشم‌نواز دارای آب بسیار غنی و مرغوب و درختان چنار کهن و جنگلی زیبا و رویایی است. در اطراف سراب گیان درختان بلند و تنومندی وجود دارد.

سرآب گیان سی و یکمین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۶ اسفند ۱۳۷۸ در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت و ثبت ملی شد.

گنبد علویان

گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری بعد از اسلام در همدان است، و طی شماره ۹۴ در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

بر اساس شناسنامه فنی بنا، این گنبد یکی از یادمانهای متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده بود.

شیر سنگی همدان

شیر سنگی همدان از جاذبه‌های عهد باستان است که در یکی از میدان‌های همدان قرار دارد.  این مجسمه که بعد از گذشت سالیان دراز به شیر شباهت کمتری دارد، در زمان اسکندر مقدونی، برای یادبود یکی از سرداران محبوب اسکندر به نام هفایستیون و به دستور خود او ساخته شد. 

مجسمه شیر سنگی از یادمان‌های تاریخ باستان در شهر همدان است که در انتهای خیابان ۱۲ متری سنگ شیر و در وسط میدان مربع شکلی به همین نام جای گرفته‌است.

این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام تاریخی قلعه

حمام قلعه همدان، یکی از حمام‌های استان همدان است که با معماری ایرانی اسلامی در همدان واقع شده است. حمام قدیمی قلعه معروف به حمام حاج محمد سعید در یکی از محله‌های قدیمی و اصیل شهر همدان به نام محله قاشق‌ تراشان یا محله قلعه، درخیابان شریعتی قرار دارد.

 حمام قلعه از دو بخش سرد و گرم تشکیل شده است که ورودی هشتی شکل دارد. بعد از عبور از هشتی، ابتدا حمام سرد و سپس حمام گرم قرار گرفته است. حمام قلعه مربوط به دوره‌ی قاجار است و مساحتی حدود ۱۵۰۰ مترمربع دارد. 

این حمام بخش مردانه و زنانه داشته است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی، حمام تاریخی قلعه مورد مرمت و نوسازی قرار گرفت. بعد از آن این حمام تغییر کاربری پیدا کرد و اکنون به عنوان موزه مردم‌شناسی همدان، پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان است.

داخل حمام نیز سفره‌خانه سنتی راه‌اندازی شده که گروه‌های موسیقی در آن‌جا برنامه‌های مختلفی اجرا می‌کنند.

آرامگاه ابوعلی سینا

آرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا یا آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود شیخ‌الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده‌است و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

بنای آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شد. این مقبره به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه، بنا شد.

طرح و نقشه‌ی بنا از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلامی یعنی برج قابوس بن وشمگیر در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است. 

بنای آرامگاه ابوعلی سینا به دو سبک ایران باستان و ایران بعد از اسلام ساخته شده است. المان هایی که در ساخت این آرامگاه به کار گرفته شده است.

گنجنامه

گنجنامه سنگ نوشته‌هایی بر روی کوه الوند است که از دوره داریوش و خشایار شاه به جا مانده و از آن رو که مردم تصور میکردند راز گنجی نهان را در این کتیبه‌ها نوشته‌اند به آن گنجنامه می‌گویند. 

کتیبه‌ها هر کدام در ۳ ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستان، بابلی و عیلامی قدیم نوشته شده‌اند.

 مجموعه تفریحی، توریستی و ورزشی و تله کابین گنجنامه همدان در میدان گنجنامه و در مجاورت کتیبه‌های قدیمی و آبشار گنجنامه واقع شده است. 

دشت میشان

دشت میشان یکی از دشت های رویایی و بهشتی ایران در دامنه های کوه الوند است.

 این دشت سرشار از طراوت و زیبایی است و برای رسیدن به آن تله کابین هم موجوده که به نوعی ایستگاه دوم تله کابین گنجنامه همدان در آنجا مستقره.

مسجد شورین

مسجد شورین مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان همدان، روستای شورین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد قدیمی شورین در بخش مرکزی و در روستایی به همین نام قرار دارد این مسجد به مسجد امیر افخم حسام الملک هم معروف است.

آرامگاه حیقوق نبی

آرامگاه حیقوق نبی همدان یکی از بناهای دیدنی این استان است که در شهرستان تویسرکان قرار گرفته است. این آرامگاه یکی از قدیمی‌‌ترین آثار تاریخی ایران است که در خیابان شهید اشرفی اصفهانی در انتهای خیابان حیقوق نبی قرار دارد.

ساختمان آرامگاه حیقوق نبی (ع) مربوط به دوره‌ی سلجوقیان، قرن هفتم هجری قمری، است. این بنا بدنه‌ای هشت‌ضلعی شامل هشت ترکه‌ی آجری به عنوان ستون‌های اصلی بنا و سقفی مخروطی‌شکل دارد.

ارتفاع این بنا از سطح زمین، ۱۲ متر است و سقف آن که گنبدی با انحنا و تحدب کم است، از ارتفاع ۷ متری شروع می‌شود و در قسمت انتهای پیشانی بنا، چندین کنگره‌ی آجری برجسته به شکل مثلث دارد. آرامگاه حیقوق نبی (ع) به شماره‌ی ۹۶۹ در تاریخ هشتم اردیبهشت ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ثبت شد.

امامزاده حسین

امامزاده حسین یا شاهزاده حسین در همدان در ابتدای خیابان شهدا قرار دارد. این حرم از آثار ممتاز معماری شهر همدان است که گنبد آجری زیبایی بر بالای آن قرار دارد. ساختمان مقبره شمالی است و یک ایوان کوچک، ورودی و دو حرم با پلان‌های صلیبی دارد. نمای ورودی دو طبقه است. در هر طبقه حجره‌هایی قرار دارد. رسمی‌بندی‌هایی در داخل طاق نما وجود دارد و ضریح‌ چوبی نفیس و گنبدی مرتفع در این بنا ساخته شده است.

با توجه به متن شجره‌نامه این محل مدفن امامزاده حسین، از نوادگان امام حسن مجتبی یا پسر امام حسن عسگری است. شواهد نشان می‌دهد که بنای امامزاده جدیدتر از دوره صفویه نیست. در طول زمان دخل و تصرف‌هایی در بنا انجام شده است. این بقعه دارای حیاط دلبازی است که درخت توت کهنسالی در آن وجود دارد.

بازار سنتی همدان

مجموعه تاریخی بازار همدان در محدوده خیابان‌های باباطاهر، اکباتان و شهدا قرار دارد و عمده بناهای آن مربوط به دوره قاجاریه است.

مانند بازارهای اغلب شهرهای قدیمی ایران، بازار سنتی همدان نیز مسقف است.

بعضی بخش‌های آن پوششی گنبدی شکل دارد. بازار همدان به لحاظ  وجود راسته‌های مختص به اصناف مختلف معماری ویژه‌ای دارد. برخی مورخان قدمت این بازار را به دوره سامانیان نسبت می‌دهند، اما اکثر این مجموعه بازمانده از دوره قاجاریه است.

موزه تاریخ طبیعی همدان

موزه تاریخ طبیعی همدان موزه تاریخ طبیعی همدان در دانشگاه کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، در انتهای چهارباغ آزادگان در شهر همدان، در زیر بنای تقریبی ۲۰۰۰ مترمربع واقع است.

این موزه به همت جعفر محمد علیزاده تاسیس شده و تمامی نمونه‌ها با تلاش ایشان و دانشجویان جمع‌اوری شده‌اند.

 در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده‌است، هزاران نمونهٔ زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و آبزیان به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.

کبودرآهنگ

کبودرآهنگ یکی از وسیع ترین شهرهای استان همدان است. نام این شهر برگرفته از دو واژه کبود به معنای رنگ آبی و راهنگ به معنای رودخانه است.

این شهر در زمان رضاشاه کبوترآهنگ نام داشت و دلیل نام گذاری آن به خاطر وجود چشمه ها و کبوتر های اطراف آن بوده است.

پل کوریجان همدان

پل کوریجان در روستای کوریجان از توابع مرکزی کبودرآهنگ در 22 کیلومتری شمال همدان واقع است.

این پل بر روی رود قره چای احداث شده است و از بناهای ساخته شده در دوره صفویه میباشد که در دوره قاجاره و چند سال اخیر مرمت شده است.

این پل دارای 5 دهانه بزرگ 4 دهانه کوچک است که به قوس های جناغی مزین است.

پارک لاله همدان

پارک لاله در ضلع غربی شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان واقع است. این پارک در پارک کبودرآهنگ قرار دارد و به قسمت استخر این پارک اشاره دارد.

فضای سبز بسیار زیبا پارک و همچنین حوض دایره ای باصفای این پارک، چشم انداز بی نظیری به این پارک بخشیده است.

مسجد جامع همدان

مسجد جامع همدان  به سبک مساجد دورۀ فتحعلی شاه قاجار در تهران، قزوین، و چند شهر دیگر ساخته شده است و امکان دارد شروع ساخت این بنا در زمان فتحعلی شاه و یا آغاز سلطنت محمدشاه قاجار بوده باشد.

از حسین بن محمدتقی، مشهور به عندلیب، نقل شده که مسجد بنای قدیم تری داشته و بعد ها تعدادی از شبستان های آن تجدید بنا شده است.

آرامگاه اِستِر همدان

مقبره استر و مردخای در مرکز شهر همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی قرار دارد. بُقعه اِستِر و مردخای جزء مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران و جهان است.

این مقبره جزء آثار میراث فرهنگی ایران ثبت شده‌است. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بوده‌است.

در بالای دیوار مقبره، کتیبه ای به زبان عبری و به صورت برجسته گچ بری شده است. خطوط عبری روی صندوق استر، و گچ بری های برجسته، متعلق به سده های هشتم و نهم هجری است.

سد اکباتان

سد اکباتان یا سد شهناز مهمترین سدهای استان همدان است. این سد از پنج کیلومتری جاده همدان به ملایر منشعب شده و راه دسترسی به آن به سمت روستای سنگستان است، بر روی رود آبشینه، پایین‌تر از محل تلاقی رودخانه‌های یلفان و رود ابرو احداث شده‌است.

این سد بعد از انقلاب ۱۳۵۷ از سد شهناز به سد اکباتان تغییر نام داد.

ارتفاع سد در زمان ساخت ۵۴ متر بوده‌است و پس از اتمام طرح افزایش ارتفاع، هم‌اکنون ارتفاع سد اکباتان به ۷۹ متر رسیده‌است.

کلیسای حضرت مریم

کلیسای حضرت مریم مربوط به دوره قاجار است و در همدان، خیابان اکباتان، ضلع شمال شرقی تپه هگمتانه، محله ارامنه واقع شده و این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۳۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در قسمت شرقی تپه هگمتانه همدان، در محلهٔ ارامنه، دو کلیسا وجود دارد. کلیسای قدیمی‌تر کلیسای گریگوری استپان و متعلق به مذهب پروتستان است و کلیسای جدیدتر به نام کلیسای حضرت مریم به مذهب ارتدوکس تعلق دارد.