عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات چهارمحال و بختیاری مطرح کرد:
بحران خشکسالی در چهارمحال و بختیاری
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات چهارمحال و بختیاری گفت: با برداشت بیرویه از آب بحران خشکسالی در این استان اتفاق افتاده و این امر ما را مدیون نسل های آینده خواهد کرد.
، رحیم علی محمدی با اشاره به روند کاهش بارندگی و افزایش دما از سال ۱۳۸۵ تاکنون اظهار کرد: شهرستان شهرکرد نیز همچون بسیاری از مناطق کشور با پدیده خشکسالی مواجه شده است؛ این پدیده نتیجه برهم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضای آب است و پیامدهای گستردهای در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی بههمراه داشته است.
وی بیان داشت: خشکسالی زمانی رخ میدهد که مصرف آب در جامعه با میزان بارش سالیانه همخوانی نداشته باشد؛ در سالهای اخیر، بهجز دو سال پربارش، سایر سالها با افت شدید بارندگی در استان همراه بوده ایم؛ همزمان با رشد جمعیت و افزایش تقاضا، منابع آبی موجود پاسخگوی نیاز جامعه نبوده و نخواهد بود، مگر آنکه الگوی مصرف اصلاح شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به تغییرات اجتماعی و سبک زندگی مردم گفت: در گذشته، مردم با مدیریت سنتی و توقعات کمتر، توانسته بودند خشکسالی را کنترل کنند، اما امروزه با گسترش کشاورزی و افزایش سطح انتظارات، فشار بر منابع آبی بیشتر شده است و کاهش بارش، افزایش دما، ذوب یخچالهای طبیعی، کاهش برف، افزایش تبخیر و تعرق گیاهی، همگی از عوامل تشدید خشکسالی در شهرکرد هستند.
وی با انتقاد از عملکرد اجرایی برخی نهادها اظهار داشت: با وجود تدوین برنامههای توسعهای متعدد پس از انقلاب، بسیاری از این طرحها بهدلیل نبود زیرساخت اجرایی و عدم فرهنگسازی در جامعه، بهطور کامل اجرا نشدهاند و موفقیت هر برنامهای نیازمند مشارکت مردم و پذیرش اجتماعی است.
علی محمدی به چالشهای سیاسی در مدیریت منابع آب اشاره و مطرح کرد: ورود مسائل سیاسی به تصمیمگیریهای آبی، یکی از چالشهای جدی است، قانون باید بهصورت یکسان و عادلانه در تمام حوزههای آبی اجرا شود؛ متأسفانه در سالهای اخیر، بسیاری از تقاضاهای آبی در استان و شهرستان شهرکرد به سمت منابع زیرزمینی هدایت شدهاند، در حالی که این منابع محدود، میراثی از نسلهای گذشته بوده اند و اکنون با برداشت بیرویه، تقریباً از بین رفته و ما مدیون نسل های آینده خواهیم بود.
وی هشدار داد: انتقال آب بینحوزهای بدون بررسی دقیق شرایط مبدأ و مقصد، نهتنها راهحل پایدار نیست، بلکه میتواند بحران را تشدید کند، طبق قانون، انتقال آب تنها زمانی مجاز است که حوزه مبدأ با کمبود مواجه نباشد و آب مازاد داشته باشد. همچنین، درآمد حاصل از این انتقال باید بهصورت عادلانه تقسیم شود و حوزه مقصد نیز تمام راهکارهای صرفهجویی را اجرا کرده باشد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به پیامدهای خشکسالی گفت: فقر، کاهش تولید، افزایش طوفانهای گرد و غبار، مهاجرت اجباری، رشد حاشیهنشینی، فشار بر زیرساختها، آسیب به محیط زیست و نشست زمین از جمله پیامدهای خشکسالی هستند. نشست آبخوانها در دشتهای شهرکرد، خانمیرزا، سفیددشت و بروجن بهوضوح مشاهده میشود و احیای آنها در بسیاری موارد غیرممکن است.
وی راهکارهایی را برای سازگاری با شرایط خشکسالی پیشنهاد داد و گفت: فرهنگسازی، استفاده از ظرفیت مردمی در قالب تعاونیها و هیئتهای بهرهبرداران، توسعه طرحهای آبخیزداری، کنترل دامها، اصلاح شبکههای آبرسانی، صرفهجویی در مصرف آب، استفاده از آبهای بازیافتی، بهرهگیری از سامانههای نوین آبیاری، کشت گیاهان مقاوم به خشکی، حفظ فضای سبز و احیای مراتع از جمله اقدامات ضروری هستند.
علی محمدی اظهار کرد: بدون بازنگری در حکمرانی آب و تدوین قوانینی که مورد پذیرش مردم باشد، هیچ برنامهای بهطور کامل اجرا نخواهد شد و بحران آب همچنان ادامه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه برای عبور از بحران خشکسالی و حفظ منابع آبی، همراهی مردم در مصرف بهینه آب یک ضرورت حیاتی است، تاکید کرد: مردم باید با تغییر الگوی مصرف، صرفهجویی در بخشهای شرب، کشاورزی و صنعت و استفاده از روشهای نوین آبیاری، نقش فعالتری در مدیریت آب ایفا کنند؛ فرهنگسازی، آموزش و اعتمادسازی از سوی نهادهای مسئول نیز باید در کنار این مشارکت مردمی تقویت شود تا بتوانیم با شرایط اقلیمی فعلی سازگار شویم و از آسیبهای بیشتر جلوگیری کنیم.
ارسال نظر