فلرسوزی در ایران؛ تقابل وعده‌های ۴۰ ساله با راهکارهای عملی
فلرسوزی همچنان سرمایه ملی را در آتش می‌سوزاند؛ در حالی‌که تعلل‌های مدیریتی و اجرای ناقص قوانین این معضل را پابرجا نگه داشته، نمونه‌های موفق داخلی نشان می‌دهد راه‌حل، نزدیک‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود.
، فلرسوزی یا سوزاندن گازهای همراه نفت، همچنان یکی از مهمترین چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی صنعت نفت ایران است؛ پدیده‌ای که با وجود قوانین الزام‌آور و طرح‌های متعدد، همچنان در بخش‌هایی از کشور پابرجاست و سالانه میلیاردها تومان ثروت ملی را می‌سوزاند.
گازهای ثروت‌ساز که سال‌ها در آسمان سوختند
گازهای همراه نفت که می‌توانند خوراک صنایع پتروشیمی، سوخت خانگی یا منبع تولید برق باشند، در بسیاری از میدان‌های نفتی کشور همچنان در مشعل‌ها سوخته و از بین می‌روند. هرچند در برخی مناطق همچون پارس جنوبی کاهش ۳۳درصدی فلرسوزی گزارش شده است، اما استان بوشهر و برخی میادین قدیمی همچنان با شعله‌های دائمی فلر دست‌به‌گریبان‌اند.
در جلسه علنی ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ مجلس، گزارش کمیسیون انرژی درباره عدم تحقق تکالیف قانونی جمع‌آوری گازهای مشعل بررسی و با رأی نمایندگان برای پیگیری قضایی به قوه قضاییه ارسال شد. بر اساس این گزارش، با وجود احکام صریح در بودجه ۱۳۹۲، برنامه ششم توسعه و قوانین بودجه سنوات ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، وزارت نفت و مسئولان وقت از سال ۱۳۹۲ بخش مهمی از این تکالیف را اجرا نکرده‌اند.
دولت کنار برود تا مشکل حل شود
سورنا ستاری، معاون اسبق علمی و فناوری ریاست جمهوری، با انتقاد صریح از روند موجود، عامل اصلی شکست طرح‌های فلر را «دولتی‌بودن» عنوان می‌کند.
وی می‌گوید:چهار دهه است که دولت می‌گوید فلر را حذف می‌کنیم اما اجازه ورود واقعی بخش خصوصی را نمی‌دهد. بارها وزرا گزارش پایان فلرسوزی داده‌اند، اما در عمل نتیجه‌ای ندیده‌ایم.
به گفته ستاری، نمونه‌های موفق مانند پالایشگاه‌های بیدبلند و هویزه نشان می‌دهد که وقتی بخش خصوصی وارد میدان می‌شود، پروژه‌ها سرعت می‌گیرد.
وی تأکید می‌کند که فقدان زیرساخت انتقال و نیاز به فناوری‌های پیشرفته بازیافت گاز، از ریشه‌های اصلی ادامه فلرسوزی است و باید مانند کشورهای پیشرو، در هنگام ساخت تاسیسات نفتی به این موضوع توجه جدی شود.
ستاری همچنین به نمونه‌هایی از استمرار این معضل اشاره می‌کند: بزرگ‌ترین مشعل فلر در میدان فروزان، ۶۰ سال است که می‌سوزد؛ و هر زمان که فلرسوزی کاهش می‌یابد، دلیلش کاهش تولید است نه اجرای پروژه‌ها.
همچنین در جریان بازدید خبرنگاران از پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد، مدیرعامل این مجموعه از اجرای یکی از مهمترین پروژه‌های محیط‌زیستی کشور خبر داد: کاهش فلر از ۲۴ هزار مترمکعب در ساعت به کمتر از ۷۰۰ مترمکعب.
وی توضیح می‌دهد: طراحی و اجرای این پروژه با همکاری نخبگان دانشگاه صنعتی شریف و به‌طور کامل توسط متخصصان داخلی انجام شد. میزان گاز صرفه‌جویی‌شده معادل مصرف گاز سه شهر سرخس، کاشمر و خواف است.
این پروژه نمونه‌ای روشن از توان شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در طراحی و اجرای طرح‌های پیشرفته بازیافت گازهای مشعل به شمار می‌رود.
تحقق پیشرفت‌های قابل توجه در یک سال اخیر
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری موج از پیشرفت‌های چشمگیر در جمع‌آوری گازهای فلر خبر داده است.
به گفته وی در یک سال گذشته میزان جمع‌آوری گازهای فلر افزایش قابل‌توجهی داشته و اخیراً حدود ۵۳۵ میلیون فوت مکعب گاز در قالب قراردادهای جدید واگذار شده است. ۱۲ قرارداد جمع‌آوری نیز امضا شده که حداکثر طی ۱۸ ماه به بهره‌برداری می‌رسند.
پاک نژاد تأکید می‌کند که پیگیری‌های شخص رئیس‌جمهور و همت وزارت نفت در دو مسیر احداث تاسیسات NGL و واگذاری بهره‌برداری به بخش خصوصی باعث شده روند اجرای پروژه‌ها شتاب گیرد.
به گزارش خبرگزاری موج، فلرسوزی نه‌تنها اتلاف یک منبع اقتصادی ارزشمند است، بلکه تهدیدی جدی برای محیط‌زیست، سلامت عمومی و اعتبار صنعتی کشور محسوب می‌شود. ایران با در اختیار داشتن تجربه‌های موفق داخلی و ظرفیت‌های بزرگ صنعتی، می‌تواند در صورت رفع موانع ساختاری، به‌سرعت به جمع کشورهای موفق در حذف فلر بپیوندد.
ارسال نظر