خبرگزاری موج گزارش می‌دهد؛
مصر و بحرین در انتظار پاسخ مثبت تهران برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک
تحولات منطقه از جمله جنگ غزه موجب شد اقدامات دو کشور مصر و بحرین برای از سرگیری روابط سیاسی با جمهوری اسلامی ایران تسریع شود.
، در چند ماه اخیر اخباری درباره تلاش دو کشور عربی برای ارتقاء سطح روابطشان با جمهوری اسلامی ایران به‌طور پیوسته منتشر می‌شود. یکی از این کشورها مصر و دیگری بحرین است. اگرچه مصر و بحرین، از لحاظ متغیرهای قدرت با هم قابل قیاس نیستند، اما با توجه به موقعیت جغرافیایی و مناسبات سیاسی که هر یک دارند، جایگاه این دو کشور در روابط بین‌المللی و منطقه‌ای ایران اهمیت می‌یابد.
بیشتر بخوانید:
معمای بزرگ روابط ایران و سودان
پشت پرده تمایل بحرین به عادی‌سازی روابط با ایران چیست؟
هدف چین از همراهی با امارات در حوزه جزایر سه‌گانه ایرانی چیست؟
اهداف باقری‌کنی در نخستین سفر خارجی‌اش به لبنان و سوریه
نقش روسیه به‌عنوان میانجی روابط ایران و بحرین
در سال 1395 بحرین روابط دیپلماتیک خود با تهران را در اعتراض به حمله تظاهرات‌کنندگان ایرانی به ساختمان سفارت عربستان در تهران و کنسولگری عربستان در مشهد، در اعتراض به اعدام آیت الله نمر النمر قطع کرد. حال پس از گذشت بیش از ۷ سال، بحرینی‌ها بر آن شده‌اند تا روابط خود را با تهران ازسربگیرند. در این راستا حمد بن عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین در دیدار با ولادیمیر پوتین در مسکو در اردیبهشت سال جاری بر حمایت کشورش از عادی‌سازی روابط با ایران تأکید و اشاره کرد مشکلات بحرین و ایران از بین رفته است. طرح چنین سخنی در مسکو، مؤید آن است که روسیه قرار است نقش میانجی را ایفا کند.
از سویی، نمایندگان پارلمان بحرین و برخی ناظران معتقدند هیچ مانعی برای تبادل قریب‌الوقوع سفرا میان دو کشور وجود ندارد. در این خصوص، سیدفادی السید، رئیس مرکز مطالعات فکری و راهبردی الامة گفت این گام در مسیر درست احیای روابط دو کشور پس از ازسرگیری روابط ریاض و تهران اتخاذ می‌شود. کشورهای عضو شورای همکاری از مرحله تنش با ایران به مرحله احیای روابط برای اعتمادسازی بر اساس گفت‌وگوی سازنده رسیده‌اند.
بر این اساس می‌توان گفت از سرگیری روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان، دروازه بهبود مناسبات تهران با بحرین بوده است، اما به جای چین، این‌بار روسیه نقش میانجی را برعهده دارد. بحرین نشان داده که در حوزه سیاست‌های منطقه‌ای پیرو ریاض است؛ بنابراین بعید نیست تمایل امروز این کشور به برقراری روابطش با ایران، با چراغ سبز عربستان صورت گرفته باشد.
اهمیت آغاز این روابط در گسترش همکاری‌های منطقه‌ای به‌ویژه در میانه تنش فلسطین است. در همین زمان، اخباری درباره پیگیری ارتقا سطح مراودات سیاسی مصر و ایران نیز منتشر شده است. مصر و ایران، در سال ۱۳۵۷ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند، اما ۱۱ سال بعد بار دیگر روابط خود را از سرگرفتند هرچند سطح این روابط در حد کاردار و دفاتر حفاظت از منافع باقی ماند. با وجود این، در ماه‌های گذشته بارها شاهد دیدار وزرای مصری و ایرانی برای گفت‌وگو درباره امکان توسعه روابط بوده‌ایم به‌طوری که شهید رئیسی در اردیبهشت ۱۴۰۲ به وزارت امور خارجه دستور داد اقدامات لازم را برای تقویت روابط با مصر انجام دهد.
پس از شهادت رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان، این مسیر همچنان از سوی وزارت خارجه دنبال می‌شود. در این خصوص چندی قبل در تماس علی باقری‌کنی سرپرست وزارت امور خارجه با سامح شکری وزیر امور خارجه مصر، موضوعات مربوط به روابط دوجانبه میان مصر و ایران موردبررسی قرار گرفت و دو طرف بر اهمیت دنبال کردن مسیر توسعه روابط دوجانبه برای اطمینان یافتن از رسیدگی به همه مسائل معلق مانده و فراهم کردن بستر بازگشت روابط به شکل طبیعی و عادی، براساس اصول احترام متقابل و حسن همجواری و تلاش برای تحقق منافع دو ملت مصر و ایران و حمایت از ثبات منطقه تأکید کردند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه نیز در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره این روند گفت: گفت‌وگوها ادامه دارد و تلاش‌ها بر این است که این امر محقق شود.
اما واقعیت این است که این مسئله زمان‌بر و پیچیده است، زیرا از سال ۱۳۵۷ مسائل زیادی روی هم انباشته شده و متغیرهای زیادی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به‌وجود آمده است. آنچه باعث شد این روند سرعت بیشتری پیدا کرد، تا حدی به جنگ در غزه برمی‌گردد که ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد. مواردی مانند پیامدهای تداوم جنگ اسرائیل در نوار غزه، شرایط اقتصادی مردم غزه و تأثیر این وضعیت بر کشورهای منطقه به‌عنوان کاتالیزوری برای بهبود روابط مصر و ایران هستند. افزون بر آن، تداوم تنش‌ها در کشتیرانی در دریای سرخ و نقش حوثی‌ها در این تحولات باعث‌شده قاهره تمایل بیشتری پیدا کند که روابطش با تهران زودتر به مرحله عادی‌سازی کامل برسد.
اهمیت این نکته در آن است که اقدامات حوثی‌ها در دریای سرخ که مستقیماً متأثر از جنگ غزه است، درآمدهای مصر از کانال سوئز را حدود ۶۰ درصد کاهش داده، چراکه این کانال یکی از مهمترین کانال‌ها و تنگه‌ها در سراسر جهان به حساب می‌آید که کوتاه‌ترین مسیر کشتیرانی بین اروپا و آسیاست و یکی از منابع اصلی درآمدهای ارزی برای مصر محسوب می‌شود. از همین‌رو برخی از تحلیلگران حمایت مصر از پرونده‌ای که آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در لاهه گشوده را مرتبط با دو عامل می‌دانند: تلاش برای نمایش فلسطین دوستی مقامات مصر در بین افکار عمومی داخلی خود و دیگر سعی بر جلب نظر جمهوری اسلامی ایران. دولت السیسی امیدوار است از طریق ایران بتواند بخشی از تحرکات نظامی حوثی‌ها را در دریای سرخ کاهش دهد و به این ترتیب مانع تداوم کاهش درآمدهای ارزی مصر شود.
ارسال نظر