، دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ (IWS Mah Art Gallery) توسط مهسا مهدی‌زاده و سوگل قُمسیانچی نمایندگان جامعه بین‌المللی آبرنگ (IWS) در ایران از ۱۷ تا ۲۱ فروردین ماه در قالب برپایی نمایشگاه و کارگاه‌های هنری با حضور اساتید برجسته ملی و بین‌الملی با همکاری صندوق اعتباری هنر در نگارخانه‌های فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

در این رویداد حدود ۱۵۰ اثر در سبک‌هایی از جمله مینیمال، سوررئال، رئال و هایپررئال از آثاری که توسط هیات داوران ایرانی؛ بهمن نیکو، شاهین آروین، علی گلباز و شهریار وثوق و داوران خارجی؛ آتانور دوگان و آیشین کشکینر (ترکیه)، تره لوخرو (مکزیک)، آمیت کاپور(هند)، توهونگ نگوین (ویتنام) و مایکل سولوویو (کانادا) انتخاب شده است، به نمایش گذاشته شد.

همچنین با هدف ارتقای سطح بصری و شناخت و آشنایی هر چه بیشتر هنرمندان و هنرجویان با اساتید و پیشکسوتان هنر آبرنگ، کارگاه‌های آموزشی اساتید؛ علی گلباز و مائوری ویرتانن به ترتیب ۱۹ و ۲۰ فروردین ماه برگزار شد.

آیین اختتامیه و اهدای جوایز دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ ۲۱ فروردین ماه با حضور اساتید حوزه آبرنگ؛ سیما چکامیان، کاوه هاشمی، شهرزاد زمهریری و مقداد صندید برگزار و از ۲۰ نفر منتخب اول این جشنواره و یک نفر استعداد برتر که بیشترین امتیاز را از کسب کرده بود، تجلیل شد.

مهسا مهدی‌زاده مدیر گالری هنری مه‌آرت و نماینده IWS (جامعه جهانی آبرنگ) در ایران، عضو هیات داوران جشنواره‌های بین‌المللی آبرنگ در کشورهای مختلف و دارنده جایزه اول جشنواره نخبگان علمی و فرهنگی دانش‌آموزان دبیرستانی تهران است و سابقه شرکت در بیش از ۷۰ مسابقه و نمایشگاه بین‌المللی در کشورهای ترکیه، ایتالیا، کانادا، هند، بلغارستان، اسلوونی، روسیه و چاپ چندین کتاب را در کارنامه هنری خود دارد.

وی یکی از برگزارکنندگان جشنواره بین‌المللی آبرنگ است که درباره چگونگی برگزاری این جشنواره به خبرنگار ایرنا اظهارداشت: با توجه به عضویت در جامعه جهانی آبرنگ و ارتباط با جمعی از اساتید این حوزه، سال ۱۴۰۰ نخستین دوره جشنواره آبرنگ را در گالری آرت‌لند تهران برگزار کردم که نخستین تجربه بین‌المللی من در حوزه برگزاری رویداد هنری بود و با توجه به شرایط شیوع کرونا، در آن زمان، هیچ رویداد هنری و نمایشگاهی در این حوزه برگزار نشده بود و هنرجویان استقبال قابل توجهی از نخستین دوره جشنواره داشتند و میزبان حدود ۵۰۰ شرکت کننده از ۵۲ کشور بودیم که برای نمایشگاه ۷۰ اثر انتخاب شدند.

مهدی‌زاده گفت: فراخوان دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ سال گذشته منتشر شد و پس از پایان مهلت فراخوان، ۴۸۷ اثر به دبیرخانه ارسال شد و آثار توسط بهمن نیکو، شاهین آروین، علی گلباز و شهریار وثوق و آتانور دوگان و آیشین کشکینر (ترکیه)، تره لوخرو (مکزیک)، آمیت کاپور(هند)، توهونگ نگوین (ویتنام) و مایکل سولوویو (کانادا) داوری شدند و سپس حدود ۱۵۰ اثر به نمایشگاه راه پیدا کردند.

برگزارکننده دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ افزود: سعی کردیم شیوه داوری به گونه‌ای باشد که داوران، آشنایی با هنرجویان نداشته باشند و تعداد زیاد؛ ۱۰ داور را انتخاب کردیم که به هر دلیلی اگر یک رای ناعادلانه و نادرست بود، ۹ رای درست آن را مرتفع کند و هر کدام از آنان در یک سبک خاص از جمله مینیمال، سوررئال، رئال و هایپررئال فعالیت می‌کنند، همچنین آثار برای حضور در نمایشگاه، علاوه بر داوران جشنواره توسط داوران فرهنگسرای نیاوران، محل برگزاری نمایشگاه، داوری شدند.

مهدی‌زاده با اشاره به اهمیت حضور اساتید در رویدادهای هنری اظهارداشت: در این جشنواره نیز بخشی را به اساتید پیشکسوت و صاحب سبک اختصاص داده‌ایم تا هنرجویان جوان نسبت به شیوه فعالیت آنان آگاه شوند و برای نخستین بار مائوری ویرتانن استاد اهل اکوادور- فنلاند با برپایی نمایشگاه و کارگاه هنری در این رویداد حضور پیدا کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

وی درباره اعتبار این جشنواره گفت: من و همکارم سوگل قُمسیانچی، عضو انجمن بین‌المللی آبرنگ هستیم که این انجمن در ترکیه و ونکوور کانادا ثبت جهانی شده است، لوگو و امضای بنیانگذار و برگزارکننده‌ها نیز به آن اعتبار می‌دهد، این رویداد را در فرهنگسرای نیاوران برگزار کردیم که بهترین فرهنگسرا در ایران است و اگر قرار باشد امتیاز و اعتبار به جشنواره اضافه کند این است که توسط بخش خصوصی و نیمه خصوصی اداره می‌شود. اساتید بنام، این رویداد را حمایت کردند و هنرجویان اطمینان کردند تا ما بتوانیم رویدادی را برگزار کنیم و امیدواریم به نحو شایسته‌ای ادامه پیدا کند.

برگزارکننده دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ افزود: در این رویداد، علاوه بر نمایشگاه، بخش‌های جنبی؛ کارگاه‌های هنری برگزار و محصولات هنری که نمایندگی‌های آنها به صورت مجاز در ایران فعالیت می‌کنند، لوازم مرتبط با هنر آبرنگ را به فروش رساندند، با این فعالیت‌ها در مجموع می‌توان نام جشنواره را به آن اطلاق کرد.

مهدی‌زاده درباره ادامه این جشنواره در سال‌های آینده بیان کرد: قصد نداریم این رویداد به صورت سالانه یا دوسالانه و فقط به گونه‌ای باشد که مجبور باشیم در زمان مشخصی آن را انجام دهیم و رفع تکلیف شود، برگزاری این رویداد از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ سه سال طول کشید و یک تفاوت قابل توجهی میان نخستین و دومین رویداد وجود داشت تا زمانی که نتوانیم یک اتفاق جدیدی را رقم بزنیم، سومین دوره رویداد را برگزار نخواهیم کرد. علاقه‌مند هستیم که جشنواره آبرنگ غیر از ایران، در کشور دیگری برگزار شود و تمام هنرمندان ایرانی‌ در جهان بتوانند در این رویداد شرکت کنند.

برگزارکننده جشنواره بین‌المللی آبرنگ افزود: همواره این سوال برایم مطرح است که چرا اساتید ایرانی با اساتید خارجی ارتباطی ندارند؟ ۹۹ درصد اساتید صاحب سبک ایرانی در حوزه آبرنگ را اساتید خارجی نمی‌شناسند. اساتید ایرانی هم در جزیره خودشان هستند و با آنان ارتباطی ندارند. ما نسل جوانی به واسطه شبکه‌های اجتماعی و حضور در رویدادهای بین‌المللی در تلاش هستیم اساتید ایرانی را به جهان معرفی کنیم. این مرزها بی‌معنی است و مرزی نباید برای پیشرفت وجود داشته باشد. وقتی می‌توان جهانی بود چرا باید محدود به ایران بود و چرا نبایداساتید ایرانی در خارج از کشور شناخته شوند؟

سوگل قُمسیانچی یکی دیگر از برگزارکنندگان جشنواره بین‌المللی آبرنگ، عضو انجمن بین‌المللی آبرنگ (IWS) و عضو افتخاری در انجمن‌های تخصصی نقاشی در کشورهای فرانسه، هند و عراق است و تاکنون در بیش از ۳۰ نمایشگاه گروهی داخلی و خارجی شرکت کرده است.

وی درباره سابقه فعالیت هنری خود اظهارداشت: از کودکی هنر نقاشی را با شرکت در کلاس‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کردم، در دوره‌های مختلف با تکنیک‌های مختلف از جمله اکرولیک، رنگ و روغن، گچ پاستل، طراحی، آبرنگ و قهوه نزد اساتید برجسته آموزش دیدم و در این حوزه فعالیت کردم و بسیار به این هنر علاقه پیدا کردم اما گرایشم به آبرنگ خیلی زیاد بود؛ به این دلیل که این هنر، حس رهایی داشت و با تکنیک آبرنگ می‌توانم چیزی فراتر از آنچه که دیگران انجام می‌دهند، انجام بدهم.

قُمسیانچی گفت: حدود ۹ سال است که به صورت حرفه‌ای در این حوزه فعالیت می‌کنم، برخلاف سایر همکارانم در سبک رئال یا مطابق آن چیزی که در طبیعت وجود دارد، فعالیت نمی‌کنم. در قالب مینیمال پرنده‌ها را به تصویر می‌کشم، پرنده‌ها تکنیک‌ خاص خود را دارند و مجموعه‌ای از رنگ‌ها و تنوع بیش از حد پرنده‌ها، سکوت و آرامش آنها مرا جذب به این هنر کرد. در کل، آزادی عمل در آب و رنگ را دوست داشتم و اینکه تکنیک‌های مختلفی را تجربه کنم.

برگزارکننده جشنواره بین‌المللی آبرنگ افزود: در جشنواره‌های مرتبط با حوزه آبرنگ ضمن آشنایی با خانم مهدی‌زاده، عضو انجمن بین‌المللی آبرنگ شدم، علاقه‌مند بودیم که اتفاق متفاوتی را رقم بزنیم، اساتید و پیشکسوتان هنر آبرنگ را که در جامعه محدود خود فعالیت می‌کردند را به مخاطبان بیشتری معرفی کنیم تا شناخته شوند، در این هنر اندازه و تکنیک در آثار مهم نیست، مهم این است که هنرمند آزادی عمل داشته باشد و بتواند هنر آبرنگ را پرورش دهد.

وی بیان کرد: برخی از هنرجویان حوزه آبرنگ، امکان تجربه کردن و ایده پردازی را ندارند. ما با برگزاری جشنواره آبرنگ سعی می‌کنیم این روند را تغییر دهیم، اساتیدی را به عنوان داور انتخاب کنیم که در تکنیک‌های مختلفی متخصص باشند و به هنرجویان فرصت بدهیم تا با تکنیک‌های مختلف آشنا شوند.

قُمسیانچی اظهارداشت: امسال با برگزاری دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ، هنرمندان بسیار خوبی در سایر استان‌ها شناسایی شدند که متاسفانه امکاناتی ندارند و ما تمام تلاشمان را کردیم که آنان را جذب و تشویق کنیم، استعداد و نوع خلاقیت هنرجویان جوان به نمایش گذاشته شد، در این زمینه بسیار موفق بودیم و می‌تواند آینده خیلی خوبی را برای آنان رقم بزند. امیدواریم بتوانیم در فرصت‌های بعدی، کارهای بهتری انجام دهیم تا خلاقیت این هنرجویان جوان پرورش پیدا کند نه اینکه بازار کاری برای آنان ایجاد کنیم، چون همیشه یک عده‌ای برای ایجاد بازار کار هستند. جنبه هنر و لذت بردن از هنر برایمان مهم است و در تلاش هستیم شرایطی را فراهم کنیم که هنر اول برای هنرمند جذاب باشد تا به چشم بیننده جذاب بیاید.

وی گفت: اصل آبرنگ به هنر مینیاتور و نگارگری برمی‌گردد اما با توجه به اینکه هنرمندان برای آموزش نقاشی به کشورهای مختلف سفر کردند، روز به روز، طراحی و تکنیک‌های مختلف در این بخش وارد شد و در سال‌های اخیر در تغییر سبک نگارگری و مینیاتور بسیار تاثیرگذار بوده است.

برگزارکننده جشنواره بین‌المللی آبرنگ درباره حضور نداشتن هنر آبرنگ در دوسالانه‌ها و جشنواره‌های ملی و فجر بیان کرد: آبرنگ در هنر ما، فقط در جنبه مینیاتور دیده شده، در صورتی که ما آثاری خارج از مینیاتور داریم که قابل توجه هستند، وقتی نام آبرنگ را در ایران مطرح می‌کنیم، نخستین چیزی که در ذهن می‌آید این است که مینیاتور کار می‌کنیم در صورتی که اینطور نیست، ما در سطح جهان هنرمندان صاحب سبک در تکنیک آبرنگ داریم و متاسفانه آن طوری که باید توسط جشنواره‌های ملی حمایت نمی‌شوند.

قُمسیانچی افزود: تفاوت نقاشی نگارگری ایرانی و مینیاتور ایرانی با نقاشی بین‌المللی، بُعدش است و اساتیدی با تکنیک‌های خیلی خوب، بُعد را از حالت مینیاتور خارج کرده و با حالت چندبُعدی با آبرنگ کار می‌کنند و می‌توانند با قلم خاص خود، دنیا را شگفت‌زده کنند و تاثیر بگذارند و در جشنواره‌های ملی آثار جذابی انجام بدهند و این خیلی قابل تقدیر است و شاید بتوان یک بخش جداگانه برای این موضوع در حوزه ملی ایجاد کرد.

وی خاطرنشان کرد: به واسطه اطلاعات و ارتباطات خوب خانم مهدی‌زاده با اساتید و اطلاعات من در مورد نقاشی و شبکه‌های اجتماعی باعث شد که یک اتفاق جدیدی را در جشنواره بین‌المللی آبرنگ رقم بزنیم و به صورت مداوم در مورد جشنواره اطلاع رسانی کردیم و توانستیم هنرمندانی را به خصوص در سطح استان‌های کشور جذب کنیم که لطف بزرگی بود و باعث خوشحالی آنان شد هر چند که کار سختی بود.

برگزارکننده جشنواره بین‌المللی آبرنگ با اشاره به حضور مائوری ویرتانن از اکوادور در دومین جشنواره بین‌المللی آبرنگ گفت: پیش از این در برگزاری جشنواره آنلاینی با استاد ویرتانن همکاری داشتم. اطلاعات او در مورد ایران و نقاشی مینیاتور به واسطه داشتن معلم ایرانی مرا شگفت زده کرد و وقتی دیدم وی با آگاهی در این حوزه فعالیت می‌کند، پیشنهاد دادم که به ایران بیاید و پذیرفت و هنرمندی از قاره دیگر میهمان ایران شد و می‌توانیم به واسطه حضور ویرتانن آثار استادان دیگر ایرانی را به جامعه جهانی معرفی کنیم.

نقاشی آبرنگ سابقه‌ای کهن دارد و ردپای آن به نقاشی‌های درون غار اروپای پله لیتیک و نگارنوشت‌های مصریان قدیم می‌رسد اما به خصوص در اروپای سده‌های میانه، تاریخ بهره‌گیری این رنگ ماده از رنسانس شروع می‌شود و هنوز ادامه دارد.

با وجود اینکه شیوه نقاشی کهن در ایران خود گونه‌ای از نقاشی با آبرنگ بوده است اما پیشینه کاربرد اصطلاح «آبرنگ» که ترجمه یا واژه برای آکوارل (Aqurelle) فرانسوی و یا واترکالر (watercolor) انگلیسی است، از دهه‌های میانی عصر صفوی فراتر نمی‌رود و ایرانیان نام و اصطلاح ویژه‌ای برای این گونه نگارگری به کار نمی بردند. با رفت و آمد نمایندگان و فرستادگان سیاسی، بازرگانان، مبلغان مسیحی و هنرمندان اروپایی به ایران، بسیاری از مظاهر فرهنگی نوین اروپا در ایران شناخته و رواج یافت و نقاشی به شیوه نوین آبرنگ اروپایی نیز راه خود را به ایران باز کرد و در نقاشی ایرانی به کار گرفته شد.