به گزارش خبرنگار بین الملل خبرگزاری موج، در جوامع غربی تصمیم انگلیس درباره خروج از اتحادیه اروپا را نه تنها با مسایل اجتماعی- اقتصادی بلکه با مشکلات دفاعی آن سازمان نیز مربوط می‌سازند. مایکل مک فال سفیر پیشین آمریکا در روسیه در مقاله خود در واشنگتن پست نوشت که «خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به خاطر از دست دادن قدرت نظامی بریتانیا به معنای از دست دادن یکی از اعضای بسیار با‌ارزش است.» مک فال «چهره تجاوزگر روسیه» را یادآوری کرد که فروپاشی اتحادیه اروپا فقط به نفع آن است. برخی سیاستمداران غربی به صحبت‌ها درباره لزوم نظامیگری و کنترل نظامی فزاینده مسکو پرداختند. اختلاف‌ها میان اروپا و روسیه باز هم تیره می‌شود ولی این امر با برکزیت وجه مشترکی ندارد. درواقع منطق حل این اختلافات در مجرای افزایش مسابقه تسلیحاتی در چنان مقیاسی قرار دارد که از ابعاد موجود در جنگ سرد فراتر است. روز یک‌شنبه المار بروک، رئیس کمیته سیاست بین‌المللی پارلمان اروپا به ایجاد ستاد نظامی مشترک اتحادیه اروپا و در چشم انداز دراز به ارتش مشترک اروپا فراخواند. وی اعلام کرد که اروپا پس از همه‌پرسی در انگلیس آسیب‌پذیرتر شده است و ایجاد عنصر نظامی اتحادیه اروپا کاری خواهد کرد تا «نقش آن در سیاست امنیت و دفاع مستحکم‌تر شده و این اتحادیه بتواند در جهان مسئولیت بیشتری بر عهده خود بگیرد.» ایده تشکیل ارتش مشترک اروپا پیشتر هم مطرح شده بود. در ۱۹۹۱ فرانسه، آلمان، بلژیک، لوکزامبورگ و اسپانیا تیپ های مشترکی دارای فرماندهی متحد با عنوان «سپاه اروپایی» را تشکیل دادند که در‌واقع سپاه نبود بلکه ارتش ۶۰ هزار نفری بود. تیپ ها بایستی به سرپرستی ساختارهای اروپایی مشترک عملیات انجام دهند. در ۱۹۹۵ فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و پرتغال درباره ایجاد نیروی مشترک نیروی واکنش سریع به توافق رسیدند. در سند مربوطه آمده بود که هدف این نیروهای نظامی اعمال نوع‌دوستانه، صلحبانی، نجات ساکنان بی پناه و انسان‌ها از بحران بود. در ۱۹۹۹ هم فراخوانی به تشکیل نیروهای مسلح به سرپرستی اتحادیه اروپا به گوش رسید. در آن زمان کشورهای ناتو به فرماندهی آمریکا علیه یوگوسلاوی سابق به تجاوز پرداخته و از تجزیه طلبان کوزوو حمایت کردند. در ۲۰۰۳ وقتی جنگنده‌های آمریکا با پرچم‌های ناتو با وجود اختلاف رهبری آلمان و فرانسه عراق را بمباران کردند سیاستمداران اروپا درباره ایجاد نیروهای مستقل صحبت کردند. بعد حوادث مشابهی در لیبی رخ داد. ولی تا به حال نیروهای مسلح مشترک اروپا تشکیل نشده است. به عقیده المار بروک هنوز «برای تشکیل ارتش اتحادیه اروپا مقدمات قانونی لازم وجود ندارد». به عقیده این نماینده پارلمان اروپا خروج انگلیس از اروپا این روند را تشویق خواهد کرد. برخی کشورهای اروپا بودجه‌های نظامی خود را افزایش داده و با افزایش گروه‌بندی‌ها در مجاورت مستقیم با مرز روسیه موافقت کردند. چند روز قبل نیز خانم اورزولا فون در لاین وزیر دفاع آلمان از مسکو دعوت کرد که درباره همه نقل و انتقالات نیروها به‌طور منظم به سازمان امنیت و همکاری اروپا گزارش بدهد. وی گفت: «خردمندانه بود اگر ناتو و روسیه درباره نقل و انتقالات و تعداد پرسنل خود به سازمان امنیت و همکاری اروپا گزارش‌های علنی می‌دادند. ناتو پیمان دفاعی است و مدت‌ها است که پیشنهاد مشابهی از طرف آن رسیده است». ولی مسکو که از قرارداد تسلیحات متعارف مستقر در اروپا خارج شد مایل نیست درباره نیروهای مسلح خود اطلاع مفصلی بدهد. ژنرال یوری نتکاچیف محقق نظامی بر این باور است که بعید است روسیه به پیشنهاد رئیس نیروهای مسلح آلمان جواب مثبت بدهد. ایده تشکیل ارتش مشترک اروپا که اتحادیه اروپا آن را مجدداً به پیش کشیده شاید مسکو را به تقویت اضافی دفاع خود تشویق خواهد کرد. وی افزود: «من در این باره که تشکیل نیروهای مسلح خود در اروپا به‌گونه‌ای مناسبات میان روسیه و اتحادیه اروپا به سمت بهتری خواهد کشید خیال خامی ندارم. اتحادیه اروپا به انجام تحریم ها علیه روسیه ادامه می‌دهد و تشکیل ساختار دفاعی در آن، رویارویی را فقط تشدید خواهد کرد. با سطح کنونی پیشرفت تسلیحات هیچ دلیلی وجود ندارد که داده‌ها درباره تعداد نفرات و نقل و انتقالات مبادله شود». این به کاهش نظامی گری کمک نکرده و اعتبار میان کشورها را تحکیم نخواهد بخشید. در جنگ هیبریدی معاصر با استفاده از فناوری‌های پیشرفته فاکتورهای کاملاً دیگری به کار خواهند رفت: نابودسازی پتانسیل‌های اقتصادی و صنعتی از فاصله امن، عملیات روانی و خرابکاری. برای رسیدن به این هدف‌ها سلاح مرتبط طرح‌ریزی می‌شود.