به گزارش خبرنگار بین الملل خبرگزاری موج، بیش از پنج سال از بحران سوریه می گذرد. بحرانی که با اعتراضی آرام و داخلی آغاز و در نتیجه دخالت کشورهای مرتجع منطقه و فرامنطقه ای تبدیل به جنگی خانمان سوز شد. غرب و متحدان منطقه ای آن امیدوار بودند بتوانند بشار اسد را سرنگون کنند اما مقاومت نیروهای مردمی و ارتش این کشور، آنها را وادار به پذیرش پیگیری مذاکرات صلح کرد. مذاکرات صلح ژنو که تاکنون سه دور آن بدون نتیجه ملموسی به پایان رسیده است، این سوال را به وجود آورده که برای پایان بخشیدن به این جنگ و افزایش شمار آوارگان علاوه بر قبول از سرگیری گفتگوها چه مساله دیگری باید پیگیری شود؟ واقعیت آن است که در حال حاضر ده ها هزار شبه نظامی و و چندین گروهک کوچک و بزرگ تروریستی در سوریه فعال هستند. این کشور جنگ زده مملو از سلاح است، سلاح هایی از نوع مسلسل، نارنجک، ضد موشک، ضد تانک و حتی اخیرا پهپادهای شناسایی. طبق اخبار منتشر شده بیشتر این سلاح‌ها از کشورهایی چون بوسنی و هرزگوین، بلغارستان، کرواسی، جمهوری چک، اسلواکی، مونتنگرو، صربستان و رومانی به سوریه منتقل می‌شوند. تسلیحات مذکور برای رسیدن به مقصد خود در سوریه ابتدا از راه هوایی یا کشتی به عربستان سعودی، اردن، امارات عربی متحده یا ترکیه منتقل می‌شوند و در مرحله بعدی از این کشورها به سوریه ارسال می‌شوند. گفته می‌شود در این شرایط سطح مبادلات اسلحه به خاورمیانه یک میلیارد و ۲۰۰ هزار یورو است. برای مشخص شدن مسیر انتقال سلاح کارشناسان شبکه خبری (BIRN) و سازمان (OCCRP) سال‌ها تحقیق کردند و گزارش‌های کارشناسان و سازمان ملل متحد را در این باره مطالعه کردند. آنها هزاران ویدئو و عکس در این باره را دیدند و بسیاری از قراردادهای فروش اسلحه را مطالعه کردند و خود به تعقیب کشتی‌ها و هواپیماهای مشکوک پرداختند. یکی از دلایل این کارشناسان یک گزارش محرمانه است که در آن یک مقام بلندپایه وزارت دفاع صربستان شرح می‌دهد که چگونه سلاح‌های صادراتی این کشور به عربستان سعودی پس از رسیدن به این کشور به سوریه منتقل می‌شوند. رابرت استفان فورد، سفیر آمریکا در سوریه از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴، در گزارشی به کارشناسان این دو موسسه نوشته است که سازمان مخفی سیا، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) وظیفه هماهنگی انتقال این سلاح‌ها را از کشورهای شرق اروپا به خاک ترکیه و از آنجا به سوریه به عهده داشته است. گفته می‌شود در همه این موردها کلیه قوانین صدور مجوز برای انتقال سلاح به سوریه در این کشورها نادیده گرفته شده است. در برگه‌های اطلاعاتی راجع به هزاران تن بار بسیاری از هواپیماهای باری از بلغارستان و اسلواکی به خاورمیانه که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، به جزئیات محموله اشاره‌ای نشده و فقط نوشته شده "محموله ناشناخته". سلاح‌های ارسالی به عربستان سعودی در این جریان بیشتر بازمانده‌های سلاح‌های جنگ بالکان در دهه ۱۹۹۰ هستند. این سلاح‌های انتقالی به سوریه در بسیاری موردها به دست گروه‌های افراطی سوریه چون انصار شام یا جبهه النصره یا جریان تروریستی داعش رسیده‌اند. علاوه بر این آمار جدید موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم نشان داده است که در پنج سال گذشته نسبت به پنج سال قبل از آن، فروش اسلحه ۱۴ درصد افزایش یافته است.نتایج به دست آمده نشان داد که کشورهای آسیایی و خاورمیانه بیشترین خریداران سلاح را تشکیل می‌دهند. ضمن آنکه بحران سوریه فرصتی خوبی برای آزمایش جنگنده های آمریکا و ناتو نیز به وجود آورد. در واقع سوریه باعث شد تا نه تنها سلاح های دست چندم و کهنه دهه ۹۰ غرب به فروش برسد بلکه نمایشگاهی برای تجهیزات نظامی هوایی ائتلاف بین المللی ایجاد کرد.