به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، خلیج فارس یا شاخاب پارس، آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد. مساحت آن ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است، و پس از خلیج مکزیک و خلیج هاسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد و از غرب به دلتای رودخانه اروند رود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.

این حوزه آبی تا قبل از اکتشاف اولین چاه های نفت در جنوب ایران، صرفا به دلیل نقش راهبردی آن در تجارت بین المللی و بازرگانی و وجود انواع ماهیان و آبزیان مختلف، اهمیت خاصی داشت. اما بعد از حفر اولین حلقه های چاه در ابتدای قرن بیست و تاثیر این ماده حیاتی در قدرت کشورها بود که خلیج فارس در کانون توجه قدرت های بزرگ قرار گرفت. به ویژه آنکه در نتیجه پایان جنگ جهانی دوم و تغییر نقشه خاورمیانه، کشورهای کوچک و بزرگ تازه تاسیسی در حاشیه سواحل جنوبی خلیج فارس پدیدار شد.

امپریالیسم بریتانیا برای حفظ نفوذ خود در این آبراهه بین المللی بازهم از "سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن" استفاده کرد. این کشور درصدد بود میان کشورهای عربی که در ظاهر مستقل و عملا وابسته به آن بودند با حکومت ایران بر سر مسئله خلیج فارس، اختلاف به وجود آورد.

زیرا با اکتشاف نفت و افزایش حجم تجارت جهانی از این منطقه، قدرت ایران روز به روز بیشتر می شد. از این رو اگر اختلاف موجود بر سر مالکیت خلیج فارس به وجود می آمد، هم از نقش ایران کاسته می شد و هم قدرت مانور بریتانیا از طریق کشورهای عربی افزایش می یافت. نتیجه آنکه بحث تغییر نام خلیج فارس به ع ر ب ی مطرح شد. اولین واکنش دولت ایران در سال 1337 اعلام گردید.

اما این جمال عبدالناصر با پشتوانه اندیشه های پان عربی اش بود که به عنوان رهبر جهان عرب، خلیج فارس را «خلیج ع ر ب ی» خواند و دستور داد تا در تمام مدارس و ادارات مصر و در نقشه‌های چاپ آن کشور از این واژه مجعول استفاده شود.

از آن زمان تاکنون به رغم تاکید سازمان ملل بر استفاده از نام خلیج فارس در اسناد رسمی این سازمان، کماکان جنگ رسانه ای و لفظی غرب با همراهی کشورهای عرب علیه این حوزه آبی ادامه دارد.

پشتوانه نام خلیج فارس

تا قبل از ورود آریاییان به فلات ایران در منابع آشوری از خلیج فارس با عنوان «نارمرتو» که به معنای رود و یا آبراه تلخ است نام برده شده و این قدیمی ترین عنوانی است که به خلیج فارس داده شده است.

در کتیبه ای از داریوش بزرگ شاه هخامنشی واژه یا عبارت «درایه تیه هچا پارسه آئی تی» بر آبراه خلیج فارس اطلاق شده که معنای آن «دریایی که از پارس می رود» است.

فلاویوس آریانوس مورخ یونانی قرن دوم میلادی در کتابش «آنابازیس» برای نام خلیج فارس واژه «پرسیکون کاای تاس» را به کار می برد که معنا و مفهوم آن قرابت نزدیکی با عبارت «خلیج فارس» دارد.

«استرابون» جغرافیدان معروف یونانی هم که در نیمه قرن اول میلادی زندگی می کرد در کتاب خود مکرراً از همین واژه برای معرفی خلیج فارس بهره برده و به ویژه تصریح می کند که اعراب بین دریای سرخ و خلیج فارس (پرسیکون کا ای تاس) روزگار می گذرانند.

کلودیوس پتوله ما اوس معروف به بطلمیوس از بزرگترین جغرافیادانان جهان در قرون اولیه پس از میلاد در قرن دوم میلادی از آبراه خلیج فارس تحت نام «پرسیکوس سینوس» ذکر کرده است که دقیقاً به مفهوم «خلیج فارس» است. در برخی منابع لاتین این واژه به صورت سینوس پرسیکوس و «ماره پرسیکوم» هم ذکر شده است که معنای عبارت اخیر دریای پارس است.

لازم به یادآوری است که در بسیاری از زبانهای زنده دنیا نیز واژه سینوس پرسیکوس برای معرفی نام خلیج فارس وارد شده است. چنانکه در زبانهای: فرانسه به صورت: Golfe Persique؛ انگلیسی Persian Gulf؛ آلمانی Persischer Golf؛ ایتالیایی Golfo Persico؛ روسی Persidskizaliv؛ ژاپونی Perusha Wan؛ و ترکی Farsi Korfozi ثبت شده است.

کوین توس کورتیوس روفوس مورخ رومی هم در قرن اول میلادی نام لاتین «آکوارم پرسیکو» را برای خلیج فارس به کار برده است که به معنای آبگیر پارس است.

در منابع تاریخی و جغرافیایی دوره اسلامی نیز به طور مکرر برای شناسایی و معرفی آبراه خلیج فارس از واژه ها و عبارات «بحر فارس البحر الفارسی الخلیج الفارس خلیج فارس» استفاده شده است.

علاوه بر قدمت 2500 ساله نام خلیج فارس، لازم است اشاره شود که در سالهای 1507 تا 1960 تعداد 10 موافقتنامه میان کشورهایی چون کویت، عربستان، عثمانی، عمان و امارات به زبانهای عربی و انگلیسی منعقد شد که در آنها  نام خلیج فارس به کار رفته است.

همچنین پس از خارج شدن برخی از پرونده های آرشیو انگلیس از زمره اسناد محرمانه، 3500 سند به دست آمد که مربوط به 300 تا 30 سال گذشته است که در آن ها برای اشاره به آبهای جنوب ایران، از اسم خلیج فارس استفاده کرده اند. همچنین ده‌ها هزار برگ سند دیگر درباره خلیج فارس در آرشیو ملی بریتانیا وجود دارد که کاملا نشان می دهد که این منطقه تا چه اندازه برای‌استعمارگران اهمیت داشته است.

چرا 10 اردیبشهت، روز ملی خلیج فارس شد؟

در مقابل دسیسه های انگلستان برای تغییر نام خلیج فارس، در تیر ماه سال 1384، شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 10 اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتقالی‌ها از تنگه هرمز است را روز ملی خلیج فارس نام نهاد.

بدون شک علت این انتخاب توجه ویژه رهبران ایران به طرد کردن هرگونه حضور و استیلای بیگانگان بر مرزهای آبی و خاکی کشور است.

به خصوص آنکه منطقه خلیج فارس مسیر انتقال حدود 30 درصد از نفت جهان است و به دلیل پیوند میان کشورهای عرب  جنوب این حوزه به قدرت های بزرگ، امروزه در خلیج فارس شاهد پایگاه های نظامی متعدد دریایی، هوایی و زمینی کشورهای فرامنطقه ای هستیم.

از این رو تاکید بر سالروز اخراج پرتغالی ها بازگو کننده عزم ایرانیان بر حفظ میراث به جا مانده از نیاکان چندین هزارساله خود است.

شایان ذکر است؛ اهمیت تاکید بر ایرانی بودن این خلیج در شرایط کنونی جهان که دول غربی و عربی با کمک قدرت رسانه های بین المللی خود تلاش دارند، ایران را عامل تهدید و بی ثباتی منطقه استراتژیک خاورمیانه نشان دهند، بیش از هر زمان دیگری است.