سید محمد امین جعفری حسینی در گفتگو با ایرج اعتمادی خبرنگار خبرگزاری موج از قشم، با اشاره به اینکه نوروز 97 شلوغ‌ترین نوروز تاریخ قشم خواهد بود، گفت: بنده دیدگاه‌های متفاوتی به ویژه نسبت به طرح پیشواز یک میلیون گردشگر دارم، اراده و نیت مدیریت ارشد سازمان و طراحان را می‌ستایم اما تحقق آن را  سخت نیازمند همراهی، هم‌گرایی و هم‌گامی کلیه بخش‌های حاکمیتی، اجرایی و خصوصی قشم می‌دانم.

در این مصاحبه با دیدگاه‌های انتقادی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد بیشتر آشنا خواهیم شد؛ او در این گفت‌وگو به دلایل ناکامی بسیاری از طرح‌های سازمان منطقه آزاد در دوره‌های گذشته اشاره می کند.

در این گفتگو خواهیم خواند که او هنوز برخی از شروط و شرایط تحقق انگیزه‌های حقیقی طرح پیشواز و جذب یک میلیون گردشگر را نه در سازمان منطقه آزاد و نه در هم‌گرایی کمرنگ فعلی حوزه‌های مختلف بخش خصوصی مهیا نمی‌بیند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم شناختی بسیار عمیق و حرفه‌ای از تعاملات حقوقی و مدیریتی حوزه فوتبال و روابط بسیار خوبی هم با عوامل فدراسیون فوتبال قطر دارد؛ کشوری که قرار است در سال ۲۰۲۲ بزرگ‌ترین رخداد ورزشی جهان را در همسایگی قشم میزبانی کند.

این‌جاست که خواب‌های جعفری برای قشم را تعبیر یافتنی می‌بینم و این تعبیرها زمانی واقعی‌تر می‌شوند که آگاه می‌شویم چه تقاضایی از جانب قطر برای همکاری قشم داشته است.

هر چند همین دیدگاه او در این مصاحبه محل مناقشه شد به‌ویژه وقتی در مورد طرح پیشواز گفت : "که هنوز در برابر تاکیدهای جدی، دلسوزانه و مداوم مدیرعامل سازمان راه زیادی نپیموده‌ایم و کاری نکرده‌ایم که  خود را با گفتن و گفتن از این طرح به صدر و ذیل رسانه‌ها بیاوریم مگر اینکه بجای کلی‌گویی، جلوه‌های حقیقی تحقق آن را اثبات کنیم و نشان دهیم که در ادای تکلیف نسبت به پیگیری‌ها و تاکیدات همیشگی مدیرعامل سازمان و انتظارات به حق مردمان عزیز قشم کاری عملی کرده‌ایم.

من البته با این دیدگاهش به شدت مخالفم و بر این باورم که طرحی به این زیبایی و نجات‌بخش را باید پیش‌تر از این‌ها آن‌قدر رسانه‌ای می‌کردیم تا سازمان منطقه آزاد هرگز آن را بایگانی نکند، با این حال و تفاوت دیدگاه‌هایی که دراین مورد داریم، می‌گذارم خیلی چیزها را از زبان خودش بخوانید و قضاوت کنید.

اجرای طرح پیشواز یک میلیون گردشگر

اولین سوالم را سعی می‌کنم از بحث داغ طرح پیشواز یک میلیون گردشگر که این روزها در حوزه گردشگری قشم سر زبان‌ها است از کسی بپرسم که همه او را به عنوان مرد شماره یک گردشگری قشم می‌شناسند.

طرح پیشواز یک میلیون گردشگر، طرحی است که در سال‌های پیش از ورود جعفری به قشم تنظیم شد و پس از وقفه‌ای تقریبا یک ساله در مرداد ماه امسال مجددا با حکم مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم در دستور کار قرار گرفت.

جعفری می‌گوید: از همان روزهای نخست ورودم به جمع مدیران سازمان منطقه آزاد قشم، زمزمه‌هایی در مورد وجود طرحی برای جذب یک میلیون گردشگر به قشم مواجه شدم و با اندکی پرس‌وجو متوجه شدم که این طرح با اتکا به آمار و ارقام اداره کل برنامه و بودجه سازمان تنظیم شده است.

لوح فشرده طرح را از آقای مهندس بنی‌عامریان دریافت کردم و با مطالعه متوجه شدم که طرح نسبتا خوبی است که البته نیاز به اصلاح، ویرایش و به‌روز رسانی اطلاعات، داشته‌ها و برداشته‌های زیرساختی، نرم‌افزاری،  سخت‌افزاری و حتی نیروی انسانی دارد و باید آن را با واقعیت‌های غیر قابل انکار حوزه‌های گردشگری و بازرگانی امروز قشم منطبق کرد و سپس آن را در دستور کار اجرایی قرار داد.

رفتارهای سلیقه‌ای مدیران هر دوره، مانع از اجرای طرح هاست

جعفری در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که در سابقه سازمان منطقه آزاد قشم، طرح‌های جامع خیلی خوب دیگری همچون SWECO و KPMG هم بوده‌اند که بسیار خوب و خوش‌ساخت تنظیم و تدوین شده‌اند ولی به دلایل مختلفی به ویژه  تغییرات متعدد و بی‌رویه مدیران ارشد سازمان و نتیجتا رفتارهای سلیقه‌ای مدیران هر دوره، هیچ‌گاه به مرحله اجرا و اتمام  نرسیده است و امیدوارم که این بار ثبات مدیریتی ضامن ثبت و اثبات این طرح و تصمیمات بسیار خوب در شرف اجرای سازمان بشود.

دلایلی که مردم قشم را از حقشان محروم کرده است

به اعتقاد جعفری یکی ازدلایلی که مردم جزیره‌ی قشم هنوز به حق مسلم‌شان نرسیده‌اند، تغییرات پی در پی مدیریت ارشد در سازمان منطقه آزاد در ادوار گذشته بوده است که این تغییرمدیریتی خود باعث تغییر ساختارها، تغییر تفکرات، تغییر علایق و تغییر سلایق مدیران میانی شدند و همین باعث شد که طرح‌های خوبی که می‌توانستند نجات‌بخش حوزه‌های مختلف صنعت و تجارت، گردشگری و به طور کلی توسعه قشم باشند، عقیم بمانند و به بایگانی سپرده شوند.

گام های نخست طرح پیشواز

جعفری با همه صداقت و صراحتی که دارد و سعی می‌کند از تعارفات معمول دوری کند، می‌گوید: با تکیه بر تاکید جدی و دستورات مستمر مدیر عامل سازمان در مرحله رایزنی‌های ملی و محلی هستیم و هنوز در تدارک فراهم شدن مقدمات برای برداشتن گام‌های اول  و دست‌یابی به فازهای نخستین طرح پیشواز هستیم.

حقیقت آن است که شخص مومنی مدیر عامل منطقه ازاد قشم به سبب حضور مستمر و جاری در بطن و متن جامعه قشم، اشراف کاملی نسبت به واقعیت‌ها دارد و همواره تاکید می‌کند که با مردم صادق باشیم، از بزرگ‌نمایی بیهوده اجتناب کنیم و تا کاری را به درستی و تماما انجام نداده‌ایم، حلوا حلوا نکنیم و هیچ‌گاه مصداق این ماجرا نباشیم که "من آنم که رستم بوَد پهلوان"

جعفری ادامه می‌دهد که طرح پیشواز طرح خوبی است و رویکرد بسیارخوبی دارد اما بدون‌تردید در همین مرحله اول نیاز به برخی بازنگری‌ها و انطباق با واقعیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری حوزه تخصصی گردشگری دارد.

از او می‌پرسم در حالی که این طرح وارد مرحله اجرایی شده است و خیلی‌ها آن را قبول دارند، چرا جناب‌عالی آن را نیازمند یک بازنگری می‌بینید؟

دلیل اصلی آن، این است که این طرح علیرغم تأیید و تاکید مدیریت ارشد سازمان، به دلایل نامعلومی با بی‌توجهی مواجه شده و مسکوت مانده بود و حالا که در زمان و شرایطی متفاوت با زمان پیش‌بینی‌شده قبلی پای به مرحله اجرا گذارده است.

عقل سلیم و منطق سالم حکم می‌کند که که باید با شرایط و اوضاع فعلی منطبق و هم‌خوان شود و این ویژگی اصلی و اساسی همه‌ی طرح‌ها است که وقتی می‌توانند عملیاتی شوند که بر اساس واقعیت شکل بگیرند و با یک تاریخ و یک بستر واقعی روبه‌رو باشند.

آیا تمام مولفه‌های یک سفر ارزان به قشم مهیاست

فکرنکنید که دارم بی‌انصافی می‌کنم و بر دیگران خرده می‌گیرم بلکه دارم صادقانه، علمی و منطقی حتی خودم را هم به چالش می‌کشم بنابراین همین جا باید از مدیر گردشگری بپرسم آیا در حال حاضر برای عملیاتی کردن طرح جذب یک میلیون گردشگر تمام مولفه‌های یک سفر ارزان مثل بلیط مناسب هوایی، ناوگان شایسته زمینی، اقامت و اسکان با نرخ مناسب و سایر زیرساخت‌ها با امکانات کافی وجود دارد؟

آیا، حمل و نقل، بستر تفریحات دریایی، اسکله‌های تفریحی و... برای همه‌ این یک میلیون نفر در سال  پیش‌بینی کرده‌اید؟

یگانه راه خوشبختی قشم توسعه گردشگری است

و اینجاست که فکر می‌کنم  تاکید شدید مدیریت ارشد سازمان بر اجرای بی‌کم‌وکاست این طرح هم بر بنده به عنوان مسؤول مکلف و موظف حوزه گردشگری، هم بر همه حوزه‌های مختلف عمرانی، حقوقی، فرهنگی اجتماعی،  اقتصادی، بازرگانی و  حتی اداری سازمان این تکلیف را تشدید می‌کند که اولا بر شدت  و سرعت و کیفیت و جامعیت اقدامات خود بیفزاییم و هم بر همراه کردن حوزه‌های مختلف بخش خصوصی مخاطب خود اهتمام بیشتری داشته باشیم و این باور را به همه دوست‌داران قشم القا کنیم که یگانه راه خوشبختی قشم توسعه گردشگری است.

به نظر شما اجرایی شدن این طرح آیا می‌تواند کمک کند و بخشی از اقتصاد جزیره را نجات بدهد؟

بله صد در صد؛ البته به شرط آن‌که این طرح در عمل و به صورت کامل اجرایی بشود.

اولا من معتقدم باید همه ارکان سازمان، ارکان عمرانی، اجرایی، منابع انسانی، معاونت اقتصادی و از همه مهم‌تر ارکان معاونت فرهنگی اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد همه باید دست به دست هم بدهند و به یک میزان تحت فرماندهی مدیریت ارشد سازمان قرار بگیرند و این طرح را با تمام وجود باور بکنند تا به منصه‌ی ظهور برسد و نتایج آن به مردم و هم به گردشگران و هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی و... برسد.

گام اول این طرح باید خیلی محکم برداشته شود و اگر این گام اول، محکم برداشته نشود، این طرح دوباره بایگانی خواهد شد.

جامعه فعالین اقتصادی منطقه آزاد باید متولی اصلی بهبود اقتصاد و تجارت در قشم باشد

بالاخره طرح خیلی خوبی است جناب‌عالی هم به این موضوع اذعان دارید، ممکن است بتواند واقعا تحولاتی در بازار ایجاد کند، و وضعیت اقتصادی جزیره  را رو به راه کند؟

بله من هم براین باور هستم اما تاکید می‌کنم که باید دو شرط اساسی و ضروری محقق شود ابتدا باید همه ارکان سازمان به این جمع‌بندی و نتیجه برسند که این طرح باید با تامین مقدمات حیاتی و با الزام به رعایت مصالح عمومی و مردمی اجرا بشود.

شرط دوم هم این است که برای اینکه قشم نجات پیدا کند این است که تمام بخش‌های اقتصادی قشم اعم از بخش‌های دولتی، تعاونی و از همه مهم‌تر بخش خصوصی همگی به این نتیجه برسند که راه برون‌رفت قشم از این وضعیت و رسیدن به روزهای روشن‌تر این است که گردشگری قشم را مورد توجه جدی‌ و ویژه قرار بدهند.

قابلیت قشم برای تبدیل شدن به بهشت سرمایه گذاری

من به عنوان کسی که این بخش و مشکلات این بخش را می‌بینم، سختی‌ها و موانع این‌ها را می‌بینم و –می‌توانیم به راحتی برداریم- اگر بخش خصوصی ما به این نتیجه برسد که گردشگری تنها راه نجات قشم است و با تمام وجود پای این قضیه بایستد، بسیار بسیار بیشتر و بهتر از آنی که فکر می‌کنیم قشم قابلیت تبدیل به یک بهشت برای سرمایه‌گذاری را خواهد یافت.

چگونه می‌توانیم به این هدف برسیم؟

در همه جای دنیا برای اینکه حوزه‌های بخش خصوصی به رشد برسند، به این نتیجه رسیده‌اند که تمام منابع درآمدها و مصارف، نتایج، داشته‌ها و برداشت‌های‌شان را هم‌افزایی کنند و بعد برنامه‌ریزی کنند.

الان در بخش خصوصی، بخش صنعت ما دور از بخش گردشگری حرکت می‌کند و بخش گردشگری کوچک‌ترین قرابت و نزدیکی با بخش بازرگانی ندارد. اگر مثل همین اتفاقی که بعد از سال‌ها در جزیره‌ی قشم افتاده و جامعه فعالان اقتصادی ما شکل گرفته با یک باور عمیق و حقیقی اعضای هیئت مدیره و اعضای منتخب جامعه فعالان اقتصادی به این نتیجه برسند و باور کنند که یک جامعه بزرگ پر درآمد دارا و سرمایه را نمایندگی می‌کنند، بدون تردید تحولاتی شکل خواهد گرفت.

اگر همه اعضای این جامعه فعالان اقتصادی با هم مشارکت کنند و صندوقی برای جمع کردن همه توانمندی‌های‌شان کنار هم بگذارند با یک پلان خیلی خوب که یکی‌ش هم می‌تواند همین طرح پیشواز یک میلیون گردشگر باشد، قشم متحول خواهد شد.

منظورتان صندوق مالی است؟

من نظرم این است که همه حوزه‌های بخش خصوصی به این نتیجه برسند و یک صندوق سرمایه‌گذاری برای قشم در نظر بگیرند. این صندوق سرمایه‌گذاری نباید کوچک‌ترین وابستگی به بخش دولتی داشته باشد بلکه خود آن‌ها برنامه‌ریزی کنند و تبدیل شوند به بنگاه بزرگ اقتصادی با همه بخش‌هایی که در قشم هستند و به نوعی از قشم جان می‌گیرند و به قشم جان می‌بخشند. 

آن‌ها باید دورهم جمع بشوند و به این نتیجه برسند که در فصولی از سال که بازار دچار افت می‌شود بیایند هواپیما چارتر کنند، و از سوی دیگر هتل‌ها یک بخشی از هزینه‌ها را کم کنند و سفر به قشم را ارزان کنند و از طرفی یک بخشی از بازار بیاید و این میزان از چارتر پروازها را بر عهده بگیرد؛ منتظر سازمان منطقه آزاد نباشند، خودشان پای کار بیایند و سفر را ارزان کنند و قشم را تبدیل به یکی از مقاصدی کنند که فرصت به مردم بدهند تا مردم از بین هزاران گزینه‌ی دیگری که برای سفر وجود دارد، قشم را انتخاب کنند.

کاری بکنند که آمدن به قشم، سفر و خرید کردن از قشم، اقامت کردن و گردشگری در قشم تبدیل بشود به یکی از بهترین فرصت‌ها برای مردم، و با برنامه‌هایی مردم را به سمتی ببرند که وقتی می‌خواهند سفرشان را انتخاب کنند، یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های‌شان قشم باشد و این فقط وظیفه‌ی سازمان نیست آن‌هم در این شرایط اقتصادی کشور راهش این است که بخش خصوصی ما به این باور برسد که کس نخاراد پشت من جز ناخن انگشت من.

فعالان اقتصادی سفر به قشم را ارزان کنند

فرض کنید یک هتل‌دار به سهم خود هزینه‌های اقامت مسافر را کم می‌کند، بازار به سهم خود یک هواپیما را چارتر می‌کند و یا سهم تعدادی از صندلی‌ها را می‌خرند تا مردم برای سفر به قشم هزینه‌ی کم‌تری متحمل شوند و قشم را انتخاب کنند و وارد قشم بشوند؛ این هم‌افزایی به جایی می‌رسد که در فصولی از سال که در خیلی جاها مسافر کم است، قشم از همه جا بیشتر باشد.

من فکر می‌کنم جامعه فعالان اقتصادی می‌تواند لکوموتیو این حرکت بزرگ باشد و بعد همه بخش‌های خصوصی قشم به آن می‌پیوندند؛ این قطار به حرکت در بیاید سازمان موظف و مکلف است که ریل این قطار را فراهم کند.

کدام بخش‌های جزیره بیشتر مدنظر شماست، بخشی بازارها هستند بخشی هتل و آژانس‌داران و...

قشم با اشباع مراکز خرید مواجه است

ما در حال حاضر به یک وضعیتی رسیده‌ایم که با اشباع بازار و فروشگاه مواجه هستیم که حتی برخی از بازارهایی که در آستانه افتتاح هستند، با کمبود و فقدان سرمایه‌گذاران مواجه هستند و کسی نیست که بیاید و کسب و کاری شروع کند. چرا؟ چون بازارها هم‌دیگر را کپی‌پیست و تکثیر کرده‌اند، بدون این‌که سیاستی برای جذب نظر خریدار یا همان مخاطب و متقاضی داشته باشند.

این متقاضی قرار نیست همه مردمانی باشند که در قشم و بندرعباس زندگی می‌کنند، باید طوری سیاست‌گذاری شود که از همه جای کشور بیایند.

راه‌کار؟

مدیریت بازارهای بزرگ باید تشریک مساعی و تشریک سرمایه کنند و به این اشتراک منافع که مصادیقی چون جشنواره‌های خرید تابستانی، بهاره، زمستانی، جشنواره خرید و... را شامل می‌شود، بپیوندند، بدون تردید فقط  این‌گونه هم‌دلی و هم‌گامی‌ها  ضامن موفقیت اقتصاد عمومی قشم خواهد بود.

برگزاری جشنواره های فروش در بازارها

برگزاری جشنواره‌ها و اتفاق‌های مشابه فقط تکلیف و وظیفه‌ی سازمان نیست، وظیفه‌ی جامعه فعالان اقصادی تنها هم نیست، وظیفه‌ی جامعه هتل‌داران تنها نیست، وظیفه‌ی همه کسانی است که قشم و آینده قشم را  دوست دارند.

این یک تکلیف همگانی برای بخش‌های اقتصادی است که با خرد جمعی و اتحاد و هم‌بستگی گروهی هزینه سفر را به قشم کم کنند و قشم تبدیل بشود به یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین گزینه‌های سفربرای خانواده‌های ایرانی.

قشم بهترین فرصت‌ها و جاذبه‌های گردشگری دارد، فقط یک مشکل دارد و آن هم هزینه‌ی نسبتا بالای سفر به قشم است و یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های طرح پیشواز این است که  هزینه‌ی سفر را کم کند؛ این هزینه را سازمان به تنهایی نمی‌تواند کم کند.

این گفتگو ادامه دارد...