به گزارش خبرگزاری موج یرد، سیدرضا جوادیان، دبیر کانون تفکر سلامت اجتماعی دانشگاه یزد با استناد به متون پژوهشی، بی‌تفاوتی اجتماعی را نوعی بدبینی، بی‌میلی و حس افسردگی اجتماعی خواند که در شرایط پاندمی تشدید شده و سلامت اجتماعی را تهدید می‌کند.

به گفته جوادیان، بی‌تفاوتی اجتماعی ازجمله آسیب‌های ساختار کلی جامعه‌ای است که در آن افراد تمایلی به دخالت در امور اجتماعی نداشته و از پذیرش مسئولیت‌های مدنی سر باز می‌زنند.

سعید عطار رییس دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد با معرفی کتاب "خروج، اعتراض و وفاداری" آلبرت هیرشمن افزود: همان‌گونه که افراد برای خرید به بازار مراجعه کرده و در مواجه با کیفیت کالای خریداری‌شده، سه دسته واکنش وفاداری (رضایت و خرید مجدد)، اعتراض (تلاش برای دست‌یابی به کالای باکیفیت با قیمت پایین) و خروج (ترک بازار و قهر) نشان می‌دهند، مشارکت اجتماعی و سویه دیگر آن یعنی بی‌تفاوتی اجتماعی نیز از منطق مشابه پیروی می‌کند.

عطار با توضیح این سه مرحله، تأکید کرد که مسئله بی‌تفاوتی اجتماعی، ریشه‌های ساختاری داشته و حاصل تجربه شکست فعال‌ترین افراد جامعه در تلاش برای رسیدن به اهدافشان (مشابه خرید کالای خوب) است که درنهایت افراد بسیاری از جامعه را به نقطه خروج از بازار یا بی‌تفاوتی اجتماعی رسانده است.

مجتبی ملک افضلی، استادیار، بخش حقوق دانشگاه یزد ضمن دسته‌بندی بی‌تفاوتی اجتماعی به گروه‌های عوام و خواص، بی‌تفاوتی عام را حاصل جمع مؤلفه‌هایی همچون اعتراض و ناامیدی از اصلاح دانست که افراد یک جامعه را سرخورده و بی‌تفاوت کرده و به آسیب‌پذیرتر شدن انسجام ملی می‌انجامد. 

سید محسن موسوی، عضو هیأت علمی بخش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد ضمن تشریح سه‌گام اصلی در پژوهش‌های علمی شامل: بیان مسئله و شناخت موضوع، بررسی عوامل و علل و درنهایت چگونگی حل مسئله، ارائه راه‌حل در شرایط حاکم بر جامعه را اصلی‌ترین مرحله مطالعات اجتماعی دانست که تاکنون کمتر موردتوجه قرارگرفته است. 

وی لزوم بررسی قوانین، شرایط جامعه و افکار عمومی را جهت تحلیل موضوع و ارائه راهکار، از عوامل مؤثر در این زمینه تلقی کرد و بی‌تفاوتی اجتماعی را امری عمومیت‌یافته مطرح کرد که بیش از هر زمان نیازمند بررسی‌های علمی و دقیق است.

کاظم شاملو رییس خبرگزاری ایرنا بی‌تفاوتی اجتماعی را فقدان مشارکت اعضای جامعه تعریف کرد که در دوران همه‌گیری کرونا و شرایط انتخابات پیش رو قابل‌تحلیل و بررسی است. 

شکوه نیک نظر مدیر موسسه افق روشن فردا جامعه کنونی کشور را درگیر نوعی کرختی اجتماعی دانست که پیامد تلاش بسیار مردم و برخورد با موانع متعدد در راه رسیدن به نتیجه است. او این بی‌تفاوتی را ذیل دو گروه مختلف جامعه یعنی عموم مردم و نخبگان هنرمند و نظریه‌پرداز تعریف کرد و نقش نخبگان نظریه‌پرداز را در این زمینه برجسته‌تر از دیگر عوامل دانست.

 وی راهکار برون‌رفت از این بی‌تفاوتی را تغییر نگرش‌های اجتماعی تلقی کرد و با اشاره به مشکلات ساختاری کشور به بررسی کاستی‌های موجود در صنعت موسیقی، تبعیض جنسیتی در حوزه مشارکت اجتماعی و پیامدهای اجتماعی ناشی از مشکلات مالی هنرمندان پرداخت.

بی‌تفاوتی اجتماعی، درماندگی آموخته‌شده 

سمانه اسعدی از اعضای هیات‌علمی دانشگاه یزد، از درماندگی آموخته‌شده به‌عنوان علت  بی‌تفاوتی اجتماعی یادکرد که در شرایط عدم کنترل افراد بر پدیده‌های اطراف رخ‌داده و در این روزها نه‌تنها در ایران و یزد که در اغلب جوامع و در تمام سطوح ارتباطی مختلف ازجمله مردم با دولت‌ها یا افراد با یکدیگر مشاهده می‌شود.

وی بر این نکته تأکید داشت که فقدان کنترل و  قابلیت پیش‌بینی بر انتظارات افراد در جامعه تأثیر گذاشته و با کاهش میزان امیدواری و کاهش هیجاناتی از نوع نشاط منجر به رفتار بی‌تفاوتی اجتماعی می‌شود.

ملیحه علی‌مندگاری، استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، ضمن بیان اهمیت مسائل جمعیتی کشور در کنار بی‌تفاوتی اجتماعی در جامعه امروز، بیان کرد که تأخیرهای پیش‌آمده در ورود نسل جوان به چرخه زندگی خانوادگی تاحدودی معلول تلاش و عدم دستیابی به نتیجه مطلوب توسط جوانان است که می‌تواند به ناامیدی، عدم نشاط، سرخوردگی و نهایتاً بی‌تفاوتی اجتماعی بیانجامد. 

علی‌مندگاری افزود: بهره‌برداری حداکثری و مطلوب از  فرصت محدود و طلایی پنجره جمعیتی کشور و مدیریت چالش‌های پیش روی ساختار سنی جمعیت (سالخوردگی جمعیت) حداقل انتظاری است که می‌بایست توسط کنشگران مختلف در سطوح مختلف تصمیم‌گیری کشور چاره‌اندیشی و مدیریت شود.

محمد ترکاشوند عضو هیأت علمی بخش مردم‌شناسی دانشگاه یزد نیز  تسری بی‌تفاوتی اجتماعی به حوزه‌های مختلف کاری را ناشی از احساس عدم اثربخشی مشارکت ایشان در حصول نتیجه دانست و در راستای جلوگیری از بی‌تفاوتی اعضا نسبت به جلسات کانون تفکر، انتخاب موضوعات مورد دغدغه مدیران استانی را جهت مباحثه پیشنهاد کرد.

در این نشست فهیمه دهقانی، نسرین بابائیان، علی روحانی از اعضای هیات علمی دانشگاه یزد، مهدی حجازی رییس گروه آمایش سرزمین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی یزد و فاطمه زارع کارشناس پژوهشی دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد نیز حضور داشتند.