، عبدالرضا گلپایگانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، امروز پنجشنبه ۶ شهریورماه، در آیین بهره‌برداری از پروژه بازآفرینی شهری نیکان در شیراز، که در پنجمین روز از هفته دولت برگزار شد، «اقدام مشترک» را رویکرد کلی و شعار محوری بازآفرینی شهری دانست و افزود: اگر بخواهیم فضاهای شهری را متناسب با شکوفایی زندگی، شکوهمند کنیم، قطعا به مشارکت مردم به عنوان صاحبان اصلی شهرها و محله‌ها نیاز داریم.

وی ادامه داد: نیازمند فعالیت پیشگامانه شهرداری هستیم و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز باید با درک صحیح از مسئله و چگونگی مداخله در بافت‌های تاریخی، وارد عمل شوند و ما مدیران دولتی نیز باید به آنان کمک کنیم.

وی اضافه کرد: در اواخر دهه ۷۰، در ۴۰ شهر کشور، ۴۰ پروژه مداخله گسترده در بافت تاریخی تعریف شد که یکی از آن‌ها پروژه نیکان است و امروز شاهد بهره‌برداری از آن هستیم.

مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران اظهار کرد: از میان آن ۴۰ پروژه، برخی فقط در مرحله تملک باقی مانده و کاری آغاز نشده، برخی پس از تملک و تخریب، رها شده‌اند و در برخی نیز اقدامات عجیبی انجام شده که اصلا برازنده محدوده مرکزی و تاریخی شهر نیست.

گلپایگانی گفت: به عنوان یک کارشناس معماری، یکی از بهترین پروژه‌هایی که در میان آن ۴۰ مورد دیده‌ام، همین پروژه نیکان است که امروز شاهد افتتاح آن هستیم و از این بابت به مردم شیراز تبریک می‌گویم.

وی، شیراز را شهر هنر و پرورش انسان‌ها و پروژه‌های بی‌مانند دانست و افزود: اینجا در کنار بافت تاریخی شیراز، یک کار معمارانه، خلاقانه و فضایی صمیمانه و دلنشین خلق شده است. این معماری پاسخی است به کسانی که می‌گویند معماری ایرانی امروز نمی‌تواند پاسخگوی نیازها باشد.

وی ادامه داد: زبان معماری و فضایی که در این پروژه مشاهده می‌شود؛ از جمله فضاهای پیرامونی عرصه عمومی که در خدمت مردم است، بازار کریم‌خان و محدوده‌های پیرامون مدرسه خان، همگی با زبان معماری ایرانی بیان شده‌اند و نشان می‌دهند که این زبان، گویا و توانمند است و قدرت پاسخگویی به نیازهای امروز را دارد.

معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: تفاوت عمده‌ای که باعث منحصربه‌فرد شدن پروژه نیکان شیراز در مقایسه با پروژه‌های مشابه شده، همانا اتفاق‌نظر و حضور پای کار بخش خصوصی، دولت، شهرداری و مردم بوده است تا همگی بتوانند اثر تمدنی بیافرینند که مردم این محله، شیراز، استان فارس و تمام ایرانیان به داشتن آن افتخار کنند.

گلپایگانی افزود: بافت تاریخی شیراز حدود یک و نیم درصد از مساحت شهر را تشکیل می‌دهد، اما شاید تصور عمومی این باشد که وسعت بسیار بیشتری دارد؛ در حقیقت، آنچه وسعت بیشتری دارد، خاطره‌انگیزی این بافت تاریخی است.

پروژه بزرگ نیکان الگویی موفق در بازآفرینی بافت تاریخی شیراز است

محمدمهدی عبداللهی، مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس، این طرح را یکی از مهم‌ترین نمونه‌های بازآفرینی شهری در کشور دانست و گفت: پروژه نیکان تنها یک مجموعه عمرانی نیست، بلکه پلی است میان تاریخ و آینده که می‌تواند نقش مهمی در رونق گردشگری، ایجاد اشتغال و ارتقای کیفیت زندگی در بافت تاریخی شیراز ایفا کند.

وی با اشاره به زیربنای بیش از ۴۵ هزار مترمربع این پروژه افزود: در این مجموعه، فضاهای متنوع تجاری، فرهنگی، اقامتی، صنایع دستی، خدماتی و پارکینگی با ظرفیت بیش از ۴۰۰ خودرو پیش‌بینی شده است که پاسخگوی نیازهای امروز شهروندان و گردشگران خواهد بود.

عبداللهی مرمت و احیای خانه‌های تاریخی شیخ‌الاسلام، برحق‌طلب، محلاتی و مفلح را از ویژگی‌های شاخص این طرح دانست و بیان کرد: احیای این خانه‌های ارزشمند، به معنای حفظ هویت و خاطره جمعی مردم شیراز است و در عین حال زمینه‌ای برای همزیستی اصالت معماری ایرانی ـ اسلامی با نیازهای نوین شهری فراهم می‌کند.

مدیرکل راه و شهرسازی فارس ضمن قدردانی از تلاش همه دست‌اندرکاران این پروژه، از شرکت عمران توسعه فارس به‌عنوان شریک سرمایه‌گذار در اجرای طرح نیز تقدیر کرد و گفت: مشارکت بخش خصوصی در کنار حمایت‌های دستگاه‌های دولتی، زمینه‌ساز تحقق پروژه‌های بزرگ و اثرگذار همچون نیکان است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اجرای طرح نیکان می‌تواند به‌عنوان الگویی الهام‌بخش برای سایر شهرهای کشور در حوزه بازآفرینی شهری مورد توجه قرار گیرد و نقطه عطفی در توسعه پایدار بافت تاریخی شیراز باشد.

ضروری است زندگی در  بافت‌های تاریخی و فرهنگی دوباره جریان یابد

در ادامه محمود رضایی کوچی معاون استاندار فارس، با اشاره به اقدامات گسترده بسیاری از کشورها در حوزه توجه به بافت‌های فرسوده و تاریخی، بر لزوم جدی گرفتن این موضوع تاکید کرد و گفت: این مسئله اساسی است، چرا که بخش قابل توجهی از جمعیت استان در این مناطق زندگی می‌کنند.

وی با بیان اینکه در شیراز بیش از ۳۶۰ هکتار بافت تاریخی و فرهنگی وجود دارد، اظهار کرد: در بسیاری از شهرهای استان، زندگی در بافت‌های فرسوده متوقف شده و توسعه شهری به سمت دیگر مناطق حرکت کرده است.

معاون استاندار فارس، کل محدوده شهرهای استان را حدود ۶۰ هزار هکتار عنوان کرد و افزود: این وسعت نسبت به اوایل انقلاب رشد چشمگیری داشته اما بافت اولیه همچنان باقی مانده و ضروری است زندگی در این بافت‌های تاریخی و فرهنگی دوباره جریان یابد.

او با اشاره به سیاست دولت مبنی بر اداره شهرها بر اساس «نظام محله‌محوری» گفت: این سیاست که از سوی رئیس‌جمهور مطرح شده، به موضوع بازآفرینی نزدیک است و می‌تواند با استفاده از الگوی اجتماعی نظام محله‌ای، به ماندگاری جمعیت در بافت‌های تاریخی کمک کند.

وی در ادامه با ابراز تاسف یادآور شد: عملیات اجرایی بیش از ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در استان آغاز شده، اما بخشی از این واحدها به جای استقرار در سایت‌های جدید و خارج از شهرها می‌توانست در درون بافت‌های تاریخی و فرهنگی که از زیرساخت‌های آماده برخوردارند، اجرا شود.

رضایی کوچی همچنین با اشاره به اجرای پروژه‌های متعدد بازآفرینی در اکثر شهرهای بزرگ استان، ابراز امیدواری کرد که در آینده شاهد اجرای طرح‌های بیشتری برای باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی و بازگشت جمعیت به این مناطق باشیم.