، یکی از موضوعات مهم در حوزه فلسطین، برنامه رسمی کابینه نتانیاهو برای گسترش مرزهای اسرائیل در کرانه باختری یا به بیان دیگری، ایجاد شهرک های جدید یهودی در این منطقه است. در همین راستا ۸ خرداد (۲۹ مه) وزیر دفاع اسرائیل به همراه وزیر دارایی این رژیم، ساخت ۲۲ شهرک جدید در کرانه باختری را اعلام کردند بنا به اظهارات آنها، شهرک‌های جدید بخشی از یک طرح استراتژیک بلندمدت با هدف تثبیت کنترل اسرائیل بر این سرزمین، جلوگیری از ایجاد یک کشور فلسطینی و هموار کردن راه برای گسترش بیشتر شهرک‌سازی در سال‌های آینده است.

از سال ۱۹۶۷، ساخت شهرک‌های جدید در کرانه باختری، که طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی است، بدون وقفه ادامه دارد و در مجموع ۱۴۴ شهرک رسمی و ۲۲۴ پایگاه مرزی (شهرک‌هایی که مجوز دولتی ندارد) ایجاد شده است. با این حال، از زمان روی کار آمدن کابینه راستگرای نتانیاهو در دسامبر ۲۰۲۲، این گسترش را به طور قابل توجهی روند سریعی پیدا کرده است. در این مدت، دولت ۴۹ شهرک رسمی جدید را تصویب کرده و دستور تخریب خانه‌های متعدد فلسطینی را داده است.

طبق آمار ارائه شده از ابتدای سال ۲۰۲۴ تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۵، تعداد ۹۳۱ ملک مسکونی فلسطینی تخریب شد. در همین حال، ارتش اسرائیل در چهار ماه گذشته تحت عنوان عملیات دیوار آهنین اقدامات نظامی مختلفی در کرانه باختری به ویزه منطقه چنین و طولکرم انجام داده که موجب آوارگی و تخریب های زیادی در این مناطق شده است.

در کنار این تحولات، گزارش ها حاکی از افزایش حملات شهرک نشین ها علیه فلسطینی ها هستند. شهرک‌نشینان با آزار و اذیت، ارعاب و هدف قرار دادن خشونت‌آمیز غیرنظامیان و اموال فلسطینی ها، از اکتبر ۲۰۲۳ بیش از ۶۰ جامعه چوپانی فلسطینی را آواره کرده‌اند و ۱۴ پایگاه جدید اسرائیلی را در زمین‌های سابق آنها یا در نزدیکی آنها ایجاد کرده‌اند.

اگرچه پایگاه‌های مرزی طبق قانون اسرائیل غیرقانونی هستند، اما دولت اسرائیل همچنان از این جوامع حمایت می‌کند. این حمایت  نه تنها از طریق حمایت نظامی، زیرا ارتش اسرائیل اغلب در خشونت‌های شهرک‌نشینان مداخله نمی‌کند، بلکه از طریق تخصیص گسترده زمین ‌و یک سیستم مالی پیچیده که سالانه ده‌ها میلیون شِکِل به پایگاه‌های مرزی سرازیر می‌کند، این کار را صورت می دهد.

علاوه براین ها بایستی به راهبرد بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل، هم اشاره کرد. وی از اکتبر ۲۰۲۳ و به بهانه تأمین امنیت یهودیان کرانه باختری، تصمیم گرفت برای آنها مجوز سلاح گرم صادر کند. این اقدام نخستین بار بود که اتفاق می افتاد. تجهیز و تسلیح ساکنین شهرک ها به سلاح گرم، امکان بروز خشونت و کشتار فلسطینی ها را بالا برد. کوچاندن ۶۰ جامعه چوپانی فلسطینی می تواند به اتکا به سلاح های گرمی باشد که شهرک نشین ها بدان مجهز شده اند.

 در مقابل چنین تعرضاتی، تشکیلات خودگردان فلسطین نمی‌تواند کار چندانی برای جلوگیری از این تحولات انجام دهد. زیرا هم دارای ضعف ساختاری است و هم اسرائیل با مسدود کردن درآمدهای مالیاتی تشکیلات خودگردان و استقرار نیروهای نظامی اش در منطقه، جلو تصمیمات و تحرکات آن را می گیرد.

بنابراین در حالی که جهان بر تحولات نوار غزه تمرکز دارد، کرانه باختری و ساکنان آن در معرض خشونت شهرک‌نشینان و ارتش اسرائیل هستند. پیشبرد اجرای طرح ساخت شهرک های جدید، حتی امکان عملیاتی شدن راهکار دو دولتی که مورد حمایت اروپاست را هم غیرممکن می سازد.

نکته مهم آنکه اسرائیل دیگر نیات خود را پنهان نمی‌کند. تصمیم به گسترش شهرک‌ها، نشانه ملموسی از الحاق کرانه باختری، حتی در بحبوحه جنگ جاری در غزه است. در این میان اکثر اسرائیلی‌ها نگران گسترش شهرک‌ها در کرانه باختری نیستند و حتی ممکن است از وقوع آن آگاه نباشند. اسرائیل دهه‌هاست که عملاً کرانه باختری را الحاق می‌کند و در طول ۲۰ سال گذشته این کار را بدون هیچ مخالفت سیاسی داخلی انجام داده است. در دو سال گذشته، تحت سایه جنگ غزه، دولت راست افراطی این الحاق را از طریق صدور مجوز تعداد بی‌سابقه‌ای از شهرک‌ها و از طریق خشونت شهرک‌نشینان تسریع کرده است که منجر به آوارگی صدها فلسطینی از خانه‌هایشان شده است.