، در نخستین روز از سفر چهار روزه ترامپ به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، «بزرگترین معامله تسلیحاتی تاریخ» بین آمریکا و عربستان به امضا رسید. ارزش این قرارداد ۱۴۲ میلیارد دلار است. کاخ سفید اعلام کرد طبق این توافق‌نامه، آمریکا تجهیزات و خدمات جنگی مدرن را از تعدادی از شرکت‌های دفاعی آمریکایی در اختیار عربستان سعودی قرار می‌دهد. به طور جزئی تر قرارداد مذکور شامل پیشرفته‌ترین جت‌های جنگنده جهان، F-۱۵ EX، به همراه موشک‌های تهاجمی و دفاعی، هواپیماهای هرکولس، هلیکوپترهای تهاجمی و موارد دیگر و البته شامل پشتیبانی و آموزش فشرده برای بهبود قابلیت‌های ارتش عربستان سعودی است. همچنین گفته می شود عربستان سعودی و ایالات متحده همچنین در مورد احتمال خرید هواپیمای F-۳۵ از ایالات متحده توسط ریاض گفتگو کرده‌اند. نکته مهم در قرارداد امضا این است که براساس این تفاهم نیروهای نظامی عربستان تحت آموزش آمریکا قرار می گیرند. در واقع بخش «پشتیبانی» این توافق، اهمیت زیادی برای آینده نظامی عربستان دارد و این اقدام آنها را به یک نیروی باکیفیت تبدیل می کند که در خاورمیانه مشابه آن تقریباً وجود ندارد.

مسئله بعدی، تغییر توازن نظامی در منطقه با این قرارداد است. «بزرگترین توافق تسلیحاتی تاریخ» پیامدهای  قابل لمسی بر این پهنه خواهد داشت. در گام نخست کشورهای عربی کوچک تر به فکر خریدهای نظامی بیشتر خواهند افتاد. همچنین این موضوع می تواند در سیاست های میلیتاریستی ایران هم اثراتی داشته باشد.

با عقد چنین توافقی، ترامپ موفق شد در روند ایجاد شغل در آمریکا گام مهمی بردارد. همچنین رقم قابل توجهی نیز به این کشور وارد می شود که ترازهای مالی را هم متأثر خواهد کرد. اما این تمام ماجرا نیست. علاوه براین، ترامپ توافق‌نامه همکاری اقتصادی استراتژیک با محمد بن سلمان امضا کرد که بخشی از تعهد عربستان برای سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در ایالات متحده در سال‌های آینده است. توافق‌نامه امضا شده شامل یادداشت‌های تفاهم برای همکاری در زمینه‌های اقتصاد، امنیت، انرژی، فناوری، معدن و منابع و همچنین در زمینه بهداشت و تحقیقات پزشکی است. البته ترامپ می‌خواست سرمایه‌گذاری عربستان سعودی را به ۱ تریلیون دلار افزایش دهد اما رهبران این کشور چنین پیشنهادی را رد کردند هرچند که رقم ۶۰۰ میلیارد دلار هم رقم بسیار بزرگی است.

در حال حاضر کل سرمایه گذاری مستقیم عربستان در ایالات متحده ۹.۵ میلیارد دلار و کل تجارت کالا دو کشور در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵.۹ میلیارد دلار است. بنابراین سفر ترامپ به معنای تقویت مناسبات تجاری ریاض-واشنگتن بود. با توجه به اینکه عربستان نخستین مقصد سفرهای خارجی ترامپ در این دولتش، محسوب می شود، می توان به اهمیت جایگاه این کشور در سیاست خارجی ایالات متحده پی برد.

در شرایطی که آمریکا در تقابل تجاری با چین بسر می برد و جنگ تعرفه ای اخیر آن را آشکار کرد، ترامپ نمی خواست هیچگونه ریسکی در ایجاد شرایط برای نزدیک شدن چین به عربستان را بپذیرد. عربستان نقش مهمی در جهان عرب دارد و همچنین محل عبور کریدورهای تجاری است که فعلاً طرح آن ریخته شده است. مهمترین طرح مربوط به IMEC است که هند را به جنوب اروپا متصل می سازد. هدف این ابتکار اتصال هند، خاورمیانه و اروپا از طریق زیرساخت‌های پیشرفته حمل و نقل و انرژی و تقویت همکاری در زمینه‌های تجارت، اقتصاد، انرژی و امنیت بین همه کشورهای شریک است. اجرای چنین پروژه ای نقش عربستان و سایر کشورهای عربی در مسیر این کریدور در بلوک غرب تقویت می کند.

با توجه به اینکه سفر ترامپ به حوزه خلیج فارس را باید در پیگیری اهداف اقتصادی خلاصه کرد، وی در روز نخست این سفر یک اقدام قابل توجه دیگر نیز انجام داد. رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی خود اعلام کرد: «پس از بررسی اوضاع سوریه - و به لطف ولیعهد عربستان و رئیس جمهور اردوغان - تحریم‌ها را لغو خواهم کرد تا به آنها فرصتی بدهم.»

وی همچنین گفت: «ببینید چه کارهایی برای ولیعهد انجام می دهم» این جمله شایعات در مورد درخواست بن سلمان برای بهبود مناسبات آمریکا و دولت جدید سوریه را تأیید می کند. ترامپ افزود دولت آمریکا پیش از این اولین گام‌ها را برای عادی‌سازی روابط با رژیم جدید دمشق آغاز کرده است.

تصمیم برای لغو تحریم های سوریه به معنای حضور بدون مشکل شرکت های عربستانی در این کشور خواهد بود و این همان موضوعی است که مورد خواست رهبران ریاض است. افزون براین، وساطت بن سلمان برای برداشته شدن تحریم های آمریکایی، بدون تردید بر تقویت روابط جولانی با عربستان خواهد افزود. بنابراین می توان پیش بینی کرد در آینده نزدیک سوریه تبدیل به کشوری می شود که جولانگاه عربستان است.

در میانه انتشار این اخبار، کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی واکنش های مختلفی نشان دادند. تقویت مناسبات تجاری و نظامی آمریکا و عربستان در کنار اظهارات تند ترامپ علیه جمهوری اسلامی در نشست دیروز، نگرانی هایی را در خصوص آینده منافع ملی کشورمان ایجاد کرد. تنها نکته مثبت سخنان ترامپ عبور از مسئله تغییر نام خلیج فارس بود که گفت: «از من خواسته شد نام آنجا را خلیج ایران بگذارم ولی من قبول نکردم»! این جمله نشان داد نه تنها توجهی به خواست اعراب برای تغییر نام ندارد بلکه حتی می خواهد به رویکردها تندتر در پشت این ماجرا اشاره کند. استفاده از ترکیب خلیج ایران فراتر از آن چیزی است که اکنون وجود دارد.