، روز سه شنبه (۲۳ اردیبهشت) ریاض میزبان رئیس جمهوری آمریکاست. ترامپ عربستان را به عنوان نخستین مقصد سفرهای خاورمیانه ای خود در دولت جدیدش برگزیده تا نشان دهد رویکرد وی در حوزه سیاست خارجی، پیوند بین اقتصاد و سیاست است. ترامپ در این سفر چهار روزه علاوه بر عربستان، به امارات و قطر هم سفر خواهد کرد. در همین راستا وی قرار است در نشست کشورهای خلیج فارس- آمریکا، «خبر مهمی» را نیز رسانه ای کند؛ خبری که چند روز قبل وعده داد یک سورپرایز بزرگ خواهد بود. در همین رابطه گمانه زنی های زیادی در مورد خبر مطرح شده است.

شناسایی دولت فلسطین:

گفته می شود محتمل است در این سفر ترامپ دولت «فلسطین منهای حماس» را به رسمیت بشناسد. این طرح می تواند در ادامه برنامه وی برای بازسازی نوار غزه تحت نظارت آمریکا و با سرمایه کشورهای عربی باشد. این خبر برای اسرائیلی ها بسیار ناراحت کننده است. زیرا آنها تمایلی به تأسیس دولت فلسطینی نیستند. این کار مانع اقدامات نظامی این رژیم و الحاق خزنده اراضی فلسطینی در کرانه باختری و همچنین نوار غزه خواهد شد.

توافقات اقتصادی تریلیون دلاری:

در دولت اول ترامپ در سال 2017 معاملات بین آمریکا و کشورهای عربی خلیج فارس به بیش از 400 میلیارد دلار رسید و همان زمان امارات اعلام کرد در آمریکا سرمایه‌گذاری‌هایی به ارزش بیش از یک تریلیون دلار انجام خواهد داد و عربستان سعودی هم متعهد به سرمایه‌گذاری بیش از ۶۰۰ میلیارد دلاری شد. در ادامه این روند اخباری در مورد معامله یک تریلیون دلاری نیز با عربستان منتشر شده است که می تواند درصد اشتغال و بازار کار در آمریکا را تکان دهد.

با توجه به این هدف بود که ترامپ چند روز قبل از آمریکایی‌ها خواست «قبل از اعلام خبر بزرگ در روزهای آینده، سهام بخرند». همچنین برای جلب نظر کشورهای عربی، شایعاتی در مورد برنامه ترامپ برای تغییر نام خلیج فارس نیز مطرح شد! یعنی رئیس جمهور تاجرمسلک آمریکا نشان داده حاضر است برای رسیدن به توافقات مالی، دست به تحریف تاریخ نیز بزند. اما این همه ماجرا نیست. در این مسیر ترامپ، اسرائیل را هم کنار زده است و ترجیح داده در زمان حضورش در خلیج فارس، همه چیز باب میل وی باشد. از همین رو چند روز قبل بدون اطلاع اسرائیل، ترامپ اعلام کرد با یمن به توافق رسیده و بمبارانها متوقف شده اند اما مقامات یمنی گفتند تا زمان ادامه محاصره غزه، حمله به کشتی هایی با مقصد اسرائیل ادامه دارد. این بدان معناست که عملاً آمریکا بدون توجه به نگرانی های امنیتی متحدش، تصمیم گرفته سیاست خود را در قبال یمنی ها در این برهه تاریخی تغییر دهد. از این رو رسانه های اسرائیلی در گزارش های مختلفی هشدار دادند این اتفاق می تواند در موضوع هسته ای ایران نیز رخ دهد.

آغاز برنامه هسته ای عربستان:

ممکن است خبر بزرگی که ترامپ بدان اشاره کرده، مسئله هسته ای شدن عربستان باشد. این در شرایطی است که کریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده، حدود یک ماه پیش اعلام کرد ایالات متحده و عربستان سعودی اولین قرارداد خود را برای سرمایه‌گذاری در انرژی در اواخر امسال امضا خواهند کرد که شامل فناوری هسته‌ای غیرنظامی نیز می‌شود.

گفتنی است امروزه، برنامه‌هایی برای ساخت اولین رآکتور هسته‌ای در عربستان سعودی در حال پیشرفت است و شرکت‌های بین‌المللی پیشرو برای حق طراحی و ساخت آن رقابت می‌کنند. اما شروع رسمی فعالیت هسته ای عربستان احتمالاً براساس قرارداد با آمریکا و زیرنظر کارشناسان این کشور صورت بگیرد. این اتفاق هم خوشایند اسرائیلی ها نیست. تا پیش از حمله 7 اکتبر 2023، قرار بود عربستان در ازای عادی سازی روابطش با اسرائیل، هسته ای شود. این شرط آمریکا بود. اما به نظر می رسد با توجه به تحولات نوار غزه، طولانی شدن این نبرد و درونمای مبهم آن، ترامپ ترجیح می دهد توافق سرشار از سود با عربستان در حوزه هسته ای را بیش از این به تأخیر نیندازد. زیرا این سناریو متحمل است که روسیه یا چین جای آمریکا را پر کنند. بنابراین دیگر فشاری بر ریاض برای عادی سازی روابط با اسرائیل وجود ندارد.

پیشبرد کریدور  IMEC:

 سفر ترامپ به خاورمیانه می‌تواند طرح کریدور IMEC را که جو بایدن اندکی قبل از شروع جنگ غزه مطرح پیش ببرد. طبق این طرح، قرار است کریدوری از بندر پیرائوس در یونان تا حیفا و از آنجا از طریق اردن، عربستان سعودی و امارات متحده عربی  به هند ساخته شود. یکی دیگر از کشورهای مهم که انتظار می‌رود در این کریدور ادغام شود، ایتالیا با بندر تریسته است. انتظار می‌رود کل پروژه تا سال ۲۰۲۸ در چهار مرحله و با هزینه کلی ۱۸۰ میلیارد دلار تکمیل شود.  از نظر هند و آمریکا، این کریدور وزنه تعادلی در برابر برنامه «کمربند و جاده» چین است. با توجه به تقابل رو به افزایش آمریکا و چین، اطلاع درباه نهایی شدن این پروژه هم می تواند همان خبر بزرگی باشد که ترامپ وعده داده است.

در هر صورت فارغ از اینکه کدامیک از این موارد می تواند محتوای آن خبر ویژه ترامپ باشد، آنچه در این سفر اهمیت دارد بی توجهی به اسرائیل و مطالباتش از فضای منطقه است. ترامپ آشکارا نشان داده در این برهه زمانی خلیج فارس و به خصوص عربستان در اولویت برنامه های آمریکاست. در واقع ترامپ تصمیم گرفت اولویتش کشورهای عربی باشد که هم ثروتمند هستند و هم قادرند بر روی قیمت نفت اثری بگذارند که به نفع آمریکاست. در حالی که تداوم جنگ غزه، مشکلات امنیتی اسرائیل در سوریه و افزایش دیدگاه های منفی افکار عمومی دنیا نسبت به اقدامات این رژیم، دافعه هایی برای «اقتصاد سیاسی» ترامپ به شمار می روند و اکنون وی تمایلی به درگیر شدن در این موضوعات ندارد.