، در شهرهای مدرن، چراغ خیابانی ال ای دی صرفاً عنصری ساده برای روشنایی نیست؛ بلکه عاملی حیاتی در تأمین امنیت، آسایش، کاهش تصادفات و بهبود کیفیت زندگی است. چراغ خیابانی ال ای دی به دلیل مصرف پایین انرژی و طول عمر بالا، به انتخاب اصلی بسیاری از شهرداری‌ها تبدیل شده است. اما آیا هر چراغ LED برای خیابان مناسب است؟ پاسخ منفی‌ست. برای تضمین عملکرد مناسب، باید چراغ‌ها مطابق استانداردهای کیفی بین‌المللی و ملی طراحی و نصب شوند.

کمترین آسیب چراغ خیابانی بی‌کیفیت، تاریکی خیابان است!

نورپردازی ناکافی یا ناهماهنگ در معابر شهری تنها به کاهش دید محدود نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند احساس ناامنی، افزایش تصادف و حتی کاهش فعالیت‌های اجتماعی در شب را به همراه داشته باشد. در ادامه به استانداردهای کیفی چراغ خیابانی ال ای دی اشاره نموده‌ایم.

1. استاندارد EN ۱۳۲۰۱ مرجع اصلی برای طراحی نورپردازی خیابانی

این استاندارد اروپایی، یکی از کامل‌ترین دستورالعمل‌ها برای طراحی روشنایی معابر است. EN 13201 فاکتورهایی مانند سطح روشنایی (Illuminance)، یکنواختی نور، شاخص تابش خیره‌کننده و پخش نور را در نظر می‌گیرد. این استاندارد بسته به نوع معبر (خیابان اصلی، فرعی، پیاده‌رو، مسیر دوچرخه) کلاس‌های نوری متفاوتی تعریف می‌کند.رعایت این استاندارد تضمین می‌کند که نور خیابان نه زیاد و آزاردهنده باشد و نه کم و ناکارآمد. علاوه بر این، با استفاده از این استاندارد، زاویه تابش چراغ‌ خیابانی ال ای دی، فواصل نصب پایه و مشخصات فنی آن به خوبی بر اساس مشخصات معبر تعیین می‌شود.

۲. شاخص IP (Ingress Protection): مقاومت در برابر عوامل محیطی

چراغ خیابانی ال ای دی در معرض باران، گردوغبار، باد، آلودگی و تغییرات دمایی شدید قرار دارد. استاندارد IP درجه‌ی مقاومت چراغ را در برابر نفوذ آب و ذرات مشخص می‌کند. برای فضاهای شهری، IP65  یا بالاتر توصیه می‌شود. برای محیط‌های صنعتی یا شهرهایی با آب‌وهوای نامساعد، چراغ خیابانی ال ای دی با IP66 انتخاب بهتری است.

۳. شاخص مقاومت در برابر ضربه یا IK (Impact Protection)

در فضاهای عمومی، چراغ‌ها ممکن است در معرض ضربه‌های فیزیکی (از جمله خرابکاری) قرار بگیرند. استاندارد IK  میزان مقاومت چراغ در برابر ضربه را نشان می‌دهد. برای چراغ‌های خیابانی، IK08  به بالا توصیه می‌شود. این استاندارد از این جهت اهمیت دارد که چراغی با بدنه ضعیف، هزینه نگهداری بالایی به شهرداری تحمیل می‌کند.

۴. شاخص نمود رنگ یا CRI برای تشخیص دقت نمایش رنگ

CRI  نشان می‌دهد که چقدر نور چراغ می‌تواند رنگ‌ها را طبیعی و واقعی نشان دهد. در معابر شهری، تشخیص رنگ لباس عابران، وسایل نقلیه و علائم ترافیکی اهمیت زیادی دارد. CRI بالای ۷۰ حداقل استاندارد قابل‌قبول برای نور خیابانی است. با این حال برای فضاهای با تردد بالا یا فضاهای شهری مهم، CRI  بالای ۸۰ توصیه می‌شود.

۵. استانداردهای ملی مانند ISIRI ۷۳۱۶  یا مقررات سازمان استاندارد ایران

در ایران، استانداردهای بومی نیز برای ارزیابی کیفیت و ایمنی چراغ‌های خیابانی تدوین شده‌اند. این استانداردها اغلب ترکیبی از EN 13201، IEC  و استانداردهای بومی در خصوص الزامات برقی، نوری، گرمایی و زیست‌محیطی هستند.

نکته کلیدی: محصولاتی که دارای نشان استاندارد ملی و تأییدیه از مراجع معتبر مانند توانیر یا شهرداری‌های کلان‌شهرها هستند، از ریسک فنی کمتری برخوردارند.

قلاب سوم: استانداردها هزینه نیستند؛ صرفه‌جویی هوشمندانه‌اند

ممکن است چراغ‌هایی با قیمت پایین‌تر و بدون تأییدیه در بازار وجود داشته باشند. اما تجربه نشان داده که استفاده از این چراغ‌ها به‌دلیل خرابی زودرس، مصرف انرژی بالا و نیاز به تعویض مکرر، هزینه‌های بیشتری به شهر تحمیل می‌کند.

جمع‌بندی: استاندارد، زبان مشترک کیفیت است

چراغ خیابانی ال ای دی تنها زمانی می‌تواند نقش خود را در بهبود کیفیت زندگی شهری ایفا کند که مطابق با استانداردهای دقیق و شفاف انتخاب و نصب شود. از EN 13201 گرفته تا IP و CRI، هر استاندارد بخشی از پازلی‌ست که در نهایت به نوری پایدار، ایمن و مؤثر در شهرهای مدرن منجر می‌شود.

ecowat.com