، با هدف پیشگیری از فرار مالیاتی و پس از تصویب قانون پایانه‌های فروشگاهی، تمام اشخاص حقوقی و کسب‌وکارها ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی و ارسال آن به سامانه مودیان مالیاتی هستند. در این مطلب، نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان و روش‌های مختلف انجام این کار را بررسی خواهیم کرد.

دسته‌بندی انواع صورتحساب در سامانه مودیان مالیاتی

پیش از آن‌که به بررسی روش‌ها و نحوه ارسال صورتحساب به سامانه مودیان بپردازیم، بهتر است با طبقه‌بندی این صورتحساب‌ها طبق دستورالعمل سازمان امور مالیاتی کشور آشنا شویم.

صورتحساب الکترونیکی اصلی (فروش کالا و خدمات)

نخستین نوع صورتحسابی که مودیان مالیاتی پس از انجام هر معامله ملزم به صدور آن هستند، صورتحساب الکترونیکی فروش کالا یا خدمات است. این فاکتور باید بلافاصله پس از انجام معامله به سامانه مودیان مالیاتی ارسال شود.

صورتحساب الکترونیکی اصلاحی

درصورتی‌که پس از صدور صورتحساب اصلی نیاز به ایجاد اصلاحاتی باشد، فروشنده موظف است صورتحساب اصلاحی جدیدی صادر کند که در آن، شماره منحصربه‌فرد مالیاتی صورتحساب اولیه (مرجع) ذکر شده باشد. در این نوع صورتحساب، اطلاعات فاکتور مرجع به‌همراه تغییرات موردنظر درج می‌شود. لازم به ذکر است که در موارد خاص، این صورتحساب نیز باید توسط خریدار تایید شود.

صورتحساب الکترونیکی ابطالی

اگر پس از صدور فاکتور اصلی یا اصلاحی، معامله به دلایلی منتفی شود و این موضوع بر پایه مدارک مستند قابل اثبات باشد، فروشنده باید صورتحسابی با عنوان «ابطالی» صادر کند. این فاکتور باید حاوی شماره منحصربه‌فرد مالیاتی صورتحساب اولیه باشد و ازطریق سامانه مودیان ارسال شود. در این حالت، صورتحساب مزبور در سامانه به‌عنوان ابطالی ثبت خواهد شد.

درمورد این صورتحساب، باید به یک نکته مهم نیز توجه کنید که پس از صدور صورتحساب ابطالی، دیگر امکان صدور صورتحساب اصلاحی برای فاکتور مرجع وجود ندارد؛ همچنین، ابطال فاکتور تنها زمانی مجاز است که از آن در فعالیت‌های تجاری یا پرونده مالیاتی استفاده نشده باشد.

صورتحساب الکترونیکی برگشت از فروش

در مواقعی که پس از صدور فاکتور، بخشی از کالا یا خدمات موردمعامله از سوی خریدار برگشت داده شود، فروشنده موظف به صدور صورتحساب برگشتی به‌صورت الکترونیکی و ثبت آن در سامانه مودیان خواهد بود. در ادامه، با توضیح نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان، جزییات ارسال انواع صورتحساب‌ها را توضیح خواهیم داد.

مشمولین صدور صورتحساب و ارسال به سامانه مودیان

بر اساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی، از ابتدای دی‌ماه 1402، گروهی از صاحبان مشاغل حقیقی ملزم به صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان شده‌اند. این افراد در دو دسته کلی قرار می‌گیرند:

دسته اول

کسانی که مجموع فروش خالص کالا و خدمات آن‌ها در نیمه اول سال بیش از ۱۸۰ میلیارد ریال باشد، موظف‌اند از اول فصل بعد از رسیدن به این حد نصاب، ارسال صورتحساب الکترونیکی را آغاز کنند. به‌طور مثال:

• رسیدن به حد نصاب تا شهریور ۱۴۰۲ → الزام از دی‌ماه ۱۴۰۲
• تا آذر ۱۴۰۲ → الزام از فروردین ۱۴۰۳

1. تا اسفند ۱۴۰۲ → الزام از تیرماه ۱۴۰۳

این افراد، جزو مشمولین ارسال صورتحساب به مودیان محسوب شده و باید با جزییات نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان آشنا باشند.

دسته دوم

برخی مشاغل، بدون توجه به میزان فروش، مشمول صدور صورتحساب الکترونیکی هستند. این مشاغل شامل:

• خدمات درمانی (پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی، دامپزشکی)

• فروش تجهیزات پزشکی

• وکلا و مشاوران حقوقی

• مشاغل مرتبط با طلا، جواهر، پلاتین

• فروشندگان مواد معدنی

به‌جز گروه‌های گفته‌شده، دسته‌ای دیگر غیرمشمول محسوب می‌شوند که این گروه‌ مجاز به اخذ مالیات بر ارزش افزوده نخواهند بود.

نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان؛ روش‌های ارسال صورتحساب

تمام افرادی که طبق قانون مالیاتی، موظف به پرداخت مالیات هستند، مودی شناخته می‌شوند و مودیان مشمول مالیات باید انواع صورتحساب‌های صادرشده خود را به‌صورت الکترونیکی ازطریق سامانه مودیان مالیاتی ارسال کنند. این اقدام به‌منظور شفاف‌سازی جریان‌های مالی، پیشگیری از فرار مالیاتی و ایجاد نظم در فرآیندهای حسابداری الزامی است. برای انجام راحت‌تر این کار، نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان با روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که در این بخش به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

ارسال مستقیم توسط خود مودی

در این روش، شخص مودی با استفاده از کلید خصوصی خود، اقدام به امضای دیجیتال فاکتور و صدور صورتحساب می‌کند. لازمه ارسال شخصی، آشنایی کامل با نرم‌افزارهای مالیاتی، کلیدهای رمزنگاری و نحوه ارسال صورتحساب‌ها است. نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان از این طریق، نیازمند یادگیری دقیق و مهارت‌های فنی است تا از بروز خطا و مغایرت جلوگیری شود.

استفاده از شرکت معتمد نوع اول با کلید شرکت

در این روش غیرمستقیم، شرکت معتمد که دارای مجوز رسمی از سازمان امور مالیاتی است، به‌عنوان واسطه بین مودی و سامانه مودیان عمل می‌کند. شرکت معتمد، اطلاعات مربوط به فاکتورهای صادرشده را از مودی دریافت کرده و با استفاده از کلید خصوصی اختصاصی خود، اقدام به صدور و ارسال صورتحساب به سامانه می‌کند. در این روش، مودی صرفا وظیفه تهیه اطلاعات صورتحساب را دارد.

استفاده از شرکت معتمد نوع اول با کلید خصوصی مودی

در دیگر روش غیرمستقیم، مودی ابتدا صورتحساب‌های خود را صادر و با استفاده از کلید خصوصی خود آن‌ها را امضا می‌کند. سپس شرکت معتمد، مسئولیت ارسال اطلاعات این صورتحساب‌ها را به سامانه مودیان مالیاتی بر عهده می‌گیرد. این شیوه، امکان کنترل کامل بر صدور صورتحساب را برای مودی فراهم می‌کند؛ درحالی‌که بخش فنی ارسال اطلاعات، به‌عهده شرکت متخصص است.

ازطریق سامانه‌های دولتی

نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان، ازطریق سامانه‌های دولتی نیز امکان‌پذیر است. در این روش، مودی وارد کارپوشه مالیاتی خود می‌شود و گزینه ارسال اطلاعات ازطریق سامانه‌های دولتی را فعال می‌کند. در این روش نیز مسئولیت نهایی صحت اطلاعات، نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی و ارسال صحیح آن به سامانه مودیان مالیاتی، مستقیما بر عهده مودی خواهد بود.

باتوجه‌به توضیحات ارائه‌شده درمورد نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان، روش مستقیم، امن‌ترین گزینه برای ارسال صورتحساب به این سامانه است. نحوه ارسال صورتحساب در این روش امکان محافظت از اطلاعات را برای مودیان فراهم می‌کند؛ بااین‌حال، نیاز به مهارت‌های فنی و آشنایی با شرایط ارسال به سامانه مودیان مالیاتی، چالش این روش است؛ بنابراین، جایگزین مناسب آن را می‌توان استفاده از  شرکت‌های معتمد مالیاتی نوع یک دانست که فرآیند ارسال صورتحساب به سامانه را به‌شکل مطمئن‌تری انجام می‌دهند.