، محمد نادری، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین (تیپیکو) در نشست خبری "یکشنبه – ناشران بورس" در بورس تهران با بیان اینکه مجموعه از ذخایر قابل اطمینان دارویی برخوردار است اظهار کرد: این ذخایر می‌تواند به افزایش تاب‌آوری نظام دارویی کشور کمک کند. همچنین سامانه پایش کمبود دارو در مجموعه تیپیکو فعال شده و در هر نقطه‌ای از کشور، کمبودها به‌صورت برخط گزارش می‌شود.

وی با اشاره به مطالبات انباشته این مجموعه افزود: در حال حاضر تیپیکو حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور طلبکار است که بخش عمده‌ای از این مطالبات سررسید شده، اما متأسفانه هیچ برنامه و تدبیر مشخصی از سوی وزارت بهداشت برای پرداخت این بدهی‌ها مشاهده نمی‌شود.

مدیرعامل تیپیکو ادامه داد: منابعی که به وزارت بهداشت تخصیص داده می‌شود، عمدتاً صرف پرداخت حقوق، کارانه و معوقات پیمانکاران می‌شود؛ این در حالی است که طبق قانون بودجه، منابع مرتبط با دارو باید صرف حوزه دارو شود و عدم رعایت این موضوع، مصداق تصرف غیرقانونی در اموال دولت است.

نادری یکی دیگر از چالش‌های جدی صنعت دارو را مسئله تخصیص و انتقال ارز دانست و تصریح کرد: طی ماه‌های اخیر هم در تخصیص ارز و هم در انتقال آن با کندی و اختلال جدی مواجه هستیم؛ به‌گونه‌ای که شرکت‌های داروسازی طی حدود سه تا چهار ماه گذشته نتوانسته‌اند حواله‌های ارزی خود را دریافت کنند یا از مسیر سوئیفت اقدام به تأمین مواد اولیه کنند.

وی با اشاره به هشدار اخیر سازمان غذا و دارو درباره کمبود دارو گفت: اعلام کمبود حدود ۸۰۰ قلم دارو زنگ خطر جدی برای زنجیره تأمین دارو در ماه‌های آینده است و در صورت عدم مداخله فوری، کشور با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهد شد.

مدیرعامل تیپیکو همچنین به کمبود داروهای مخدر پزشکی اشاره کرد و افزود: به‌دلیل سیاست‌های اعمال‌شده در کشور افغانستان، میزان کشفیات مواد اولیه مخدر به‌شدت کاهش یافته و این موضوع می‌تواند منجر به کمبود داروهایی شود که عمدتاً در مراکز ترک اعتیاد مصرف می‌شوند و تبعات اجتماعی به همراه دارد.

نادری با بیان اینکه نیاز سالانه صنایع دارویی کشور به تریاک بیش از ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ تن است، گفت: در حالی که میزان تأمین‌شده تاکنون کمتر از ۳۰۰ تن بوده و این شکاف باید از طریق واردات رسمی یا کشت کنترل‌شده جبران شود.

وی در توضیح کشت کنترل‌شده افزود: منظور از کشت، کشت گیاهانی است که به‌صورت مستقیم قابلیت استخراج مواد مخدر ندارند و تنها در فرآیندهای صنعتی و شیمیایی در کارخانه‌های داروسازی می‌توان موادی مانند مورفین از آن‌ها استخراج کرد. در همین راستا، یکی از شرکت‌های تابعه تیپیکو مجوز کشت بذر را دریافت کرده و این طرح از بهار سال آینده اجرایی خواهد شد.

مدیرعامل تیپیکو در ادامه به تغییر سیاست‌های ارزی در حوزه دارو اشاره کرد و گفت: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و جایگزینی آن با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در قالب «طرح دارو» باعث افزایش قابل توجه هزینه‌ها شده است. برای سال ۱۴۰۴ حدود ۲ میلیارد دلار ارز ترجیحی در بودجه پیش‌بینی شده که در صورت تغییر مبنای محاسبه، می‌تواند بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان به اندازه بازار داروی کشور اضافه کند.

نادری با تأکید بر افزایش نیاز به سرمایه در گردش گفت: تنها با احتساب اختلاف نرخ ارز، شرکت‌های دارویی حداقل به ۱۰ هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش بیشتر برای تأمین مواد اولیه نیاز خواهند داشت و این فشار به‌ویژه بر شرکت‌هایی که وابستگی بیشتری به ارز ترجیحی دارند، شدیدتر خواهد بود.

وی نبود فرماندهی واحد در نظام دارویی کشور را از مشکلات اساسی دانست و اظهار کرد: سازمان غذا و دارو مسئول تأمین دارو است، اما نه منابع مالی در اختیار دارد و نه اختیار ارزی؛ در حالی که تخصیص ارز با بانک مرکزی، انتقال ارز با شرکت نیکو و سیاست‌گذاری با چند وزارتخانه مختلف انجام می‌شود.

مدیرعامل تیپیکو با اشاره به مشکلات انتقال ارز تصریح کرد: از مردادماه امسال و هم‌زمان با تشدید محدودیت‌ها، انتقال ارز با مشکل جدی مواجه شده و طبق برآوردها حدود ۵۰۰ میلیون دلار از منابع ارزی شرکت‌ها در اختیار شرکت نیکو باقی مانده و منتقل نشده است؛ این در حالی است که ریال این ارزها پرداخت شده و هزینه مالی آن نیز بر شرکت‌ها تحمیل شده است.

نادری در پایان تأکید کرد: صنعت داروسازی کشور در انتظار اعلام شفاف و قطعی سیاست‌های دولت در حوزه ارز و دارو است تا بتواند برای آینده برنامه‌ریزی کند.