English

پایداری محلات مسکونی نیاز مبرم شهر سنندج

آدمی همواره آرزومند دستیابی به جامعه ای بوده که در آن به خواسته هایش جامه عمل بپوشاند و کمال معنوی را با آرامش روحی و بی‌نیازی مادی در هم آمیزد. در تفکر اسلامی هم به‌عنوان یک تفکر آرمانی، این هدف والا به‌صورت قوی تری وجود دارد. یکی از راه‌های رسیدن به این هدف، هنر و معماری است.

پایداری محلات مسکونی نیاز مبرم شهر سنندج

به گزارش خبرگزاری موج کردستان، خوشبختانه امروز بحث پیرامون بازشناسی هویت ایرانی - اسلامی در معماری معاصر کشور در سطح وسیعی گسترش‌یافته است. این موضوع به حدی پیش رفته است که به شکل یک بحران تحت عنوان هویت در معماری و شهرسازی معاصر نمود یافته است؛ بااین‌حال موضوع مسکن بزرگ‌ترین سهم را در این امر داراست که به نحوی تمام اقشار جامعه با آن در ارتباط­اند. مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان است که موقعیت اجتماعی، کیفیت زندگی و رفاه و جایگاه او را در جامعه تعیین می­کند. در واقع می­توان گفت، مسکن بر روی زندگی روزمره انسان، سلامت و امنیت و رفاه او تأثیر می­گذارد و در واقع به‌عنوان یک عنصر کالبدی می­تواند ارتباط دهنده بین جامعه و محیط­زیست باشد؛ این در حالی است که در جریان مدرن زندگی معاصر واژه (مسکن) جای‌گزین واژه (خانه) و واژه (اسکان) جایگزین واژه (زندگی) شده است. خانه ­ها، مکانی هستند که باید خوب طراحی و مناسب ساخته شوند و به طور مطلوب در ارتباط با عوامل زیست‌محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، قرار گیرند؛ ازاین‌رو اگرچه خانه‌های امروزی از نظر تنوع و تزیینات و امکانات در سطح بالاتری نسبت به گذشته قرار گرفته­اند، اما بااین‌حال انسان­های ساکن در آن درون­گراتر از گذشته شده­اند و احساس تنهایی در میان آنها، بیش‌ازپیش به چشم می­خورد.

توانایی یک جامعه در دنبال‌کردن ابعاد پایداری، تا حدود زیادی به توانایی اجتماع یعنی مردم، نهادها و اوضاع جغرافیایی و بوم شناختی آن جامعه، بستگی دارد. ایجاد توانایی شامل قابلیت­های انسانی، علمی، فناورانه، سازمانی، نهادی و منابع جامعه می‌شود. یکی از اهداف اصلی در ایجاد توانایی، افزایش قدرت ارزیابی و شناخت مسائل مربوط به انتخاب خط‌مشی و شیوه‌هایی اجرای طرق مختلف توسعه است که به درک مردم جامعه موردنظر از محدودیت­ها، قوت­ ها و الزامات زیست­ محیطی بستگی دارد. به طور مسلم، هدف پایداری، بقاء انسانهاست که افزون بر ابعاد بوم شناختی و اقتصادی، دارای بعد اجتماعی نیز هست. در بعد اجتماعی پایداری، هدف ایجاد فرایند توسعه‌ای است که تداوم آن منوط به گسترش روزافزون همبستگی و یک­پارچگی اجتماعی است. در حقیقت، مهم­ترین اهداف در این بعد، خلق تمدن انسانی با توزیع عادلانه درآمدها به‌منظور کاهش فاصله بین اغنیا و فقرا است. در این بعد، باید نقش همبستگی، هماهنگی در عمل و مشارکت بین بخش­ها و افراد را ایفا کند. برای این نوع توسعه که به واقعیت جهانی و منطقه­ای تبدیل شود، همکاری و تفاهم بین­المللی ضروری است. پایداری اجتماعی در عملکرد توسعه نقش مهمی را ایفا می­کند و سطح تمرکز در توسعه پایدار برای دست­یابی به پایداری اجتماعی به عوامل تأثیرگذار در توسعه و برنامه ­ریزی توسعه برای حال و آینده بستگی دارد. از منظر جهت­گیری اجتماعی برای بهینه­ سازی ظرفیت مداوم توسعه به‌عنوان یک موقعیت مکانی طولانی‌مدت برای روابط انسانی و توسعه فرهنگی مناسب می‌باشد. بررسی شاخص­های پایداری اجتماعی در مجتمع‌های مسکونی، میزان پایدار بودن آن را از جهت حس تعلق، مشارکت، برابری، همبستگی اجتماعی، دسترسی و... نشان داده و نتایج آن در جهت اجرایی بودن پروژه­های طراحی و احداث مجتمع مسکونی، مفید و مؤثر می­باشد.

در نیمه دوم قرن بیستم، بخصوص در سه دهه آخر آن، شهرها با سرعت زیادی گسترش‌یافته و کشورها با سرعت بیشتری به شهرنشینی و افزایش شهرها و جمعیت شهری خود دست زده­اند. رویکرد صرف شهرسازی به ابعاد کالبدی - کارکردی شهر، بدون توجه به ارزش­ها و اهداف اجتماعی و اقتصادی مترتب بر آن، فلسفه وجودی شهرها، به‌عنوان محلی برای زندگی را با تردیدهای جدی مواجه کرد؛ به‌گونه‌ای که عمده انتقادات علیه این نوع برنامه­ریزی، متوجه اهداف و ارزش­های اجتماعی و کیفی و به عبارتی «قابل زیست بودن شهر» متمرکز شده بود. این امر خارج از ادامه روند تکاملی و تحول اجتماعی صدساله اخیر ایران، نتیجه سرعت گرفتن سرمایه ­داری در چهارچوب یک اقتصاد تک‌محصولی متکی بر صادرات نفت و کاهش اهمیت بخش کشاورزی و در نتیجه ایجاد روند مهاجرت از روستا به شهرها   می­باشد. بروز بحران آسیب­زای مسکن و ضرورت آپارتمان ­نشینی در کل دنیا، اساساً بازتاب انتقال از جوامع مبتنی بر کشاورزی، نظام ایلاتی و طایفه­ای خانواده­های پدرسالار و گسترده به نوع دیگری از جوامع مبتنی بر صنعت و خدمات با نظام استقرار شهری و بروز فرهنگ نوظهور فردگرایی با   خانواده ­های هسته ­ای می‌باشد. رشد و گسترش ابعاد فیزیکی و اجتماعی شهرها، ناشی از افزایش جمعیت شهری، تأثیرات قابل‌توجه و درعین‌حال اجتناب‌ناپذیری را بر زندگی شهری گذاشته است. این تأثیرات طیف وسیعی از معضلات و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نابسامانی­های کالبدی - فیزیکی را شامل می‌شود. ضمن اینکه هر یک از ابعاد مذکور در ارتباط متقابل، یکدیگر را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.

با توسعه شهرها و تمرکز فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی در مراکز شهری توجه به اصل پایداری هرچه بیشتر ضرورت پیدا می­کند. شهر سنندج مرکز استان کردستان، یکی از شهرهای مهم ایران است. این شهر در دهه ­های اخیر شاهد، موج عظیمی از مهاجرت روستاییان و بعضاً دیگر شهرها به داخل آن بوده است. ازدیاد خودرو، گسترش بی­رویه و ازبین‌رفتن مواهب طبیعی اطراف شهر، همچون مزارع و باغات، ادغام بافت روستاها در قالب نواحی منفصل به شهر، توزیع فضایی ناعادلانه خدمات شهری و نیز گسترش نواحی خود انگیخته ( حاشیه نشین ) و ... باعث شده تا این شهر روزبه‌روز رو به ناپایداری حرکت کند. باتوجه‌به اینکه توسعه محله­ای به‌عنوان یکی از اندام­های سیستم شهر، بنیاد بسیاری از سیاست­ها و روش­های شهری در توسعه چشم‌انداز پایدار شهری، قرار گرفته است؛ بنابراین پایداری و یا ناپایداری هر یک از این زیر سیستم‌ها، می­تواند نقش بسزایی در ناپایداری کل شهر داشته باشد.

مع­ الوصف، نظر به وجود مجتمع­های مسکونی و ساختمان­های قدیمی و فرسوده در محلات سنندج و در راستای پایداری اجتماعی، لازم است متولیان مدیریت شهری استان در تهیه و بازبینی طرح­های توسعه شهری، چارچوبی مناسب جهت برنامه­ریزی و طراحی بافت­های مسکونی به‌منظور ارتقای تعلقات اجتماعی و کیفیت سکونت و همچنین دست­یابی به شاخص­های توسعه پایدار اجتماعی، تدوین و اجرا نمایند.

آیا این خبر مفید بود؟
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری موج در وب منتشر خواهد شد.

پیام هایی که حاوی تهمت و افترا باشد منتشر نخواهد شد.

پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

ارسال نظر

دیدگاه

مهمترین اخبار

گفتگو

آخرین اخبار گروه

پربازدیدترین گروه