، آیین پایانی جایزه ملی کتاب آمریکا در شبی برگزار شد که ادبیات با صراحت سیاسی همراه شد. درخشان‌ترین چهره این مراسم، ربیع علم‌الدین نویسنده لبنانی بود که با رمان «داستانِ واقعیِ واقعیِ راجای ساده‌دل (و مادرش)» جایزه بخش داستان را به خانه برد. اثر او روایتی طنزآلود و تاریک از شصت سال زندگی یک خانواده لبنانی است که از میان جنگ داخلی، مهاجرت و فروپاشی اقتصادی می‌گذرد و در قالب اعتراف‌های معلمی فلسفه‌دان با گذشته و هویت خود روبه‌رو می‌شود.

علم‌الدین در سخنرانی خود فراتر از مرزهای ادبی سخن گفت و به بحران‌های اجتماعی اشاره کرد. او با یادکرد از «خشونت در آمریکا و مرگ پناهجویان در غزه و لبنان» تأکید کرد که نویسندگان باید در برابر «ویرانی‌ای که نامش را صلح می‌گذارند» بایستند. این موضع‌گیری بازتاب گسترده‌ای یافت و فضای مراسم را به صحنه همبستگی ادبی و انسانی بدل کرد.

در بخش‌های دیگر، عمر العقاد، نویسنده مصری–کانادایی، جایزه ادبیات غیرداستانی را برای کتاب «روزی همه همیشه علیه این بوده‌اند» به‌دست آورد و گفت که نوشتن درباره نسل‌کشی و دیدن رنج کودکان، جشن گرفتن را تلخ می‌کند.

جایزه ادبیات ترجمه به «ما سبز و لرزانیم» از گابریلا کابِسون کامارا نویسنده آرژانتینی تعلق گرفت و ترجمه انگلیسی رابین مایرز به تحسین داوران رسید. در بخش ادبیات کودک و نوجوان نیز دانیال نیری نویسنده ایرانی–آمریکایی با اثر «معلم سرزمین آواره‌ها» برگزیده شد؛ داستانی تاریخی از دو کودک ایرانی در روزهای جنگ جهانی دوم.

جایزه شعر نیز به مجموعه «نیات طوفان» نوشته پاتریشیا اسمیت اختصاص یافت؛ اثری که تجربه سیاهان در آمریکا را در قالبی شاعرانه و صریح بازتاب می‌دهد.

شبی که قرار بود صرفاً پاسداشت ادبیات باشد، با فریاد نویسندگان علیه خشونت و بی‌عدالتی، به بیانیه‌ای انسانی‌تر بدل شد.