، عصر روز جمعه (11 خرداد) جوبایدن، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد تل آویو پیشنهاد جدیدی برای آتش بس و بازگرداندن اسیران ارائه کرده که این پیشنهاد از طریق قطر به حماس منتقل شد. وی ادعا کرد  این پیشنهاد مبتنی بر سه مرحله است: مرحله اول شامل آتش بس، عقب نشینی اسرائیل از غزه و آزادی شماری از گروگانها است. همچنین طرح جدید اسرائیل دربرگیرنده بازگشت فلسطینی های غزه به منازلشان است.

در مرحله دوم، مبادله تمام گروگان های زنده از جمله نظامیان اسرائیلی انجام خواهد شد. مرحله سوم هم درگیرنده بازسازی نوار غزه است. در این راستا اسرائیل خواهان این تضمین است که حماس دیگر توان انجام حمله دیگری مشابه حمله هفتم اکتبر را نداشته باشد. طبق طرح جدید آتش بس در مرحله نخست به مدت 6 هفته خواهد بود. طبق ادعای رئیس جمهور آمریکا  توافق پیشنهادی اسرائیل به این رژیم اجازه ادغام در منطقه و دستیابی به توافق عادی سازی تاریخی با عربستان را خواهد داد.

انتشار این خبر در فضای رسانه ای، گمانه زنی های زیادی را در میان کارشناسان ایجاد کرد. از دید برخی از آنها این پیشنهاد صرفاً تلاش بایدن برای عبور آرام از جنگ غزه به مرحله انتخابات ریاست جمهوری در اکتبر سال جاری است. براین اساس بایدن فقط در تلاش است به هر نحوی این جنگ را خاتمه دهد تا بتواند بر رقابت های انتخاباتی خود متمرکز شود و از طرفی این آتش بس را به عنوان یک دستاورد در حوزه سیاست خارجی به رای دهندگان آمریکایی بفروشد.

همچنین از نگاه تعدادی دیگر از کارشناسان مفاد این پیشنهاد به معنای پذیرش رسمی شکست از سوی اسرائیل است. در همین راستا ساعاتی پس از انتظار این پیشنهاد، دفتر نخست وزیری اسرائیل اعلام کرد کابینه نتانیاهو با بخش آزادی گروگانها موافق است اما ترک تخاصم را تا نابودی کامل حماس نمی پذیرد.

این موضع گیری، مهر پایانی بود بر اینکه پرسش که آیا نتانیاهو تحت فشار بایدن، جنگ را خاتمه می دهد یا خیر. همچنین بیانیه دفتر نخست وزیری تأیید کرد پیشنهاد آتش بس بدون همکاری و هماهنگی با نتانیاهو تهیه و ارائه شده است! در حالی که دولت بایدن ادعا دارد این پیشنهاد را اسرائیل برایشان فرستاده است!

در همین راستا ظهر روز شنبه (12 خرداد) حماس در بیانیه ای اعلام کرد: «ما به آنچه در سخنان رئیس جمهور آمریکا درباره دعوت به آتش‌بس دائمی، عقب‌نشینی اشغالگران از غزه، بازسازی و مبادله اسیران مطرح‌شده، مثبت نگاه می‌کنیم.»

این جنبش خاطرنشان کرد: «ما بر آمادگی برای تعامل مثبت و سازنده با هر پیشنهادی که مبتنی بر آتش‌بس دائمی، عقب‌نشینی کامل اشغالگران از نوار غزه، بازسازی و بازگشت آوارگان به مناطق سکونت خود و دستیابی به قرارداد جدی برای مبادله اسیران باشد، تأکید می‌کنیم در صورتی که اشغالگران هم به‌صراحت پایبندی خود به آن را اعلام کنند.»

بنابراین اکنون توپ در زمین اسرائیل است. نتانیاهو در همین حال با بحران داخلی در سطح کابینه جنگ روبرو است. بنی گانتز یکی از وزرای این کابینه تهدید کرده است اگر نتانیاهو تکلیف جنگ را مشخص نکند، تا کمتر از یک هفته دیگر کابینه را ترک می کند. البته خروج گانتز تأثیری بر فروپاشی کابینه نتانیاهو ندارد زیرا گانتر و آیزنکوت وزرایی هستند که پس از شروع جنگ غزه، به کابینه جنگ اضافه شدند. با این حال موقعیت سیاسی بنی گانتز در ایجاد بحران داخلی مؤثر است.

حزب وی در نظرسنجی های هشت ماه گذشته بیشتری کرسی را همواره به دست آورده است بین 39 تا 41 کرسی در حالی که حزب لیکود به رهبری نتانیاهو بین 17 تا 25 کرسی را کسب می­ کرد. در این شرایط نتانیاهو باید تصمیم قاطعی بگیرد و وضعیت جنگ در غزه را روشن کند. فشار بین المللی پس از آنچه در رفح رخ داد، بر اسرائیل تشدید شد تا جایی که می توان گفت امروز فلسطین فقط مسئله اول جهان اسلام نیست بلکه مسئله اول حقوق بشر دنیاست.

از سویی به دلیل درگیری مرزی ارتش اسرائیل با مصر، دست کم یک سرباز مصری کشته شد و اگرچه مقامات قاهره سعی کردن از این حادثه عبور کنند در عین تهدید کردند در صورت تهدید امنیت و حاکمیت مصر از سوی این رژیم، با ابزار نظامی به آن پاسخ خواهند داد. لذا مسئله صلح با مصر نیز اکنون به مخاطره افتاده است.

عادی سازی با عربستان هم منوط به تعیین تکلیف کشور فلسطین است. در همین حال شخص نتانیاهو و سایر احزاب تشکیل دهنده کابینه کاملاً مخالف ایده راهکار دو دولتی هستند. اما بی سرانجام گذاشتن وضعیت «روز بعد از جنگ» هم موجب نگرانی عمده مقامات نظامی-امنیتی اسرائیل شده است. زیرا ارتش این رژیم توان کافی برای حضور حداکثری در دو جبهه غزه و مرزهای شمالی در مقابل حزب الله را ندارد. این موضوع را گالانت بارها به نتانیاهو گوشزد کرده است. با این حال نتانیاهو قادر به تصمیم گیری نیست.

دلیل این مسئله در دو گزاره خلاصه می­ شود:

-احزاب راستگرای تشکیل کابینه نتانیاهو خواهان ضمیمه کردن نوار غزه هستند. اما این کار قطعا واکنش بین المللی گسترده ای را به همراه دارد. از سویی مقامات ارتش اسرائیل اقرار کرده اند قادر به مدیریت امنیتی-نظامی نوار غزه نیستند. لذا نتانیاهو باید بتواند سران این احزاب را قانع کند این ایده عملی نیست. اگر آنها قانع نشوند، احتمال فروپاشی کابینه وجود دارد و این می تواند به معنای پایان حیات سیاسی نتانیاهو و برگزاری انتخابات زودهنگام باشد.

-نکته دیگر اینکه نتانیاهو هشت ماه است در هر سخنرانی و جمعی دو شعار را تکرار می کند: آزادی گروگانها و نابودی کامل حماس. اگر اکنون نتانیاهو ایده آتش بس را بپذیرد یعنی در تحقق هر دو شعار خود شکست خورده است. همچنین وقتی هنوز این دو شعار عملیاتی نشده، وی نمی تواند درباره آینده غزه تصمیمی ارائه دهد. ضمن اینکه نتانیاهو به هیچ وجه حاضر به سپرده نوار غزه به تشکیلات خودگردان حتی با رهبران جدید نیست. به زعم وی این ساختار سیاسی قادر به کنترل مؤثر غزه نیست.

به رغم همه این شرایط اکنون اسرائیل و شخص نتانیاهو تحت فشار شدیدی در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی است که عبور سلامت از این فشارها کمی دور از ذهن است.