به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، امروز در حالی شانزدهمین دوره نمایشگاه ایران پلاست آغاز به کار کرد که صنعت پتروشیمی در اقتصاد ایران جایگاه ویژه ای پیدا کرده و نمود آن در افزایش درآمدهای ارزی در غیاب صادرات نفت خام نمایان شده است و همین رویکرد باعث شده تا هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس هم با 14 پله صعود در جایگاه 23 مین شرکت شیمیایی جهان قرار بگیرد و نشان دهد نه تنها صنعت پتروشیمی ایران در حال بزرگ شدن است شرکت های این چنینی هم با توسعه فعالیت خود و تولید محصولات جدید براساس نوآوری های روز می توانند در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشند. در واقع هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس با فعال کردن واحدهای فنارانه و تبدیل شرکت های زیرمجموعه به شرکت های دانش بنیان در مسیر جدیدی قدم برداشته است و در همین راستا در شانزدهمین نمایشگاه هم بسیار قوی ظاهر شده و هر یک از یر مجموعه با داشتن کانترهای مجزا به دنبال ارتباط با مشتری و حتی صنعتگران و دانشگاهی های و ... برای توسعه همکاری هستند.

در حال حاضر صنعت پتروشیمی ایران در حال حاضر  معادل یک میلیون بشکه نفت خام در روز از منابع هیدروکربوری را به مواد ارزشمند پتروشیمی تبدیل می کند و ظرفیت اسمی تولید در 68 مجتمع به مرز 90 میلیون تن در سال رسیده است و با توجه به اینکه پلیمرها ارزشمند ترین تولیدات صنعت پتروشیمی هستند و حدود 9 میلیون تن پلیمر در پتروشیمی تولید می‌شود تا پایان برنامه هفتم توسعه 20 میلیون تن خواهد رسید و تعداد 5 محصول پلیمری به سبد محصولات اضافه خواهد شد در این مسیر فعالیت فناورانه هر یک از شرکت ها در تحقق این هدف موثر است. اقدامات متعددی در راستای شناسایی و انعقاد قرارداد همکاری با شرکت های دانش بنیان انجام شده است که از آن جمله می‌توان به احصاء نیازمندیهای مجتمع ها و طرحهای صنعت پتروشیمی و شناسایی توانمندیهای شرکتهای دانش بنیان و به همرسانی عرضه و تقاضای تعداد 107 شرکت دانش بنیان شناسایی شده در سال 1400 و 234 شرکت دانش بنیان در سال 1401 در حوزه اجرا و ساخت تجهیزات داخل اشاره کرد.

گسترش صنایع پشتیبان صنعت پتروشیمی قاعدتاً نیاز به افزایش تعاملات فنی با سایر شرکت‌ها و کشورها دارد تا قدرت مانور شرکت‌های ایرانی را افزایش دهد و در این راستا، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران قطعاً نقش تسهیلگری خود را ایفا خواهد نمود. شرکت‌های خارجی نیز با توجه به توانمندی‌های داخلی و مزیت خوراک‌های بالادستی و میان‌دستی ایران می‌توانند از فرصت کسب سود از طریق سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران بهره‌مند شوند. بازار تأمین کالا، خدمات و تجهیزات صنعت پتروشیمی سالانه بیش از 5 میلیارد دلار است و این صنعت طی 10 سال آینده به 76 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. همچنین در راستای اجرای سیاستهای کلان و نقش‌آفرینیِ دانش و فنّاوری پیشرفته در همه‌ی عرصه‌های تولید صنعت پتروشیمی به منظور توسعه دانش فنی، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات در داخل قراردادهایی به امضاء رسیده است.

توسعه زنجیره ارزش

 وجود تعداد قابل توجهی محصول نیمه خام و خصوصاً متانول بهترین فرصت جهت توسعه زنجیره ارزش هستند و لازم است همه شرکت ها و هلدینگ های پتروشیمی یا راساً نسبت به استفاده از آن در زنجیره ارزش اقدام کنند یا در اختیار متقاضیان قرار دهند و در این راستا شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نقش هماهنگ کننده و تسهیل گر را دارد و هلدینگ خلیج فارس هم با بهره گیری از ظرفیت شرکت های زیرمجموعه در راستای تکمیل زنجیره ارزش گام بر می دارد تا توسعه عمودی زنجیره ارزش و تکمیل خلأهای موجود در آن مطابق نیازهای بازار و توانمندی‌های داخلی و گسترش صنایع تکمیلی محقق شود و این یکی از اهداف شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در راستای بازارسازی و اشتغالزایی بوده هرچند باید توجه داشت که برای توسعه زنجیره ارزش باید علاوه بر سرمایه‌گذاران و صنایع بزرگ از سرمایه‌گذاران و صنایع کوچک نیز حمایت کرد. در همین راستا پوشش خلأهای زنجیره تأمین و افزایش تاب‌آوری صنایع تکمیلی و خرد، بسته‌های سرمایه‌گذاری کوچکی برای صنعت پتروشیمی طراحی و به عنوان فرصت‌های سرمایه‌گذاری به هلدینگ‌ها معرفی شده‌اند. اجرای این بسته‌ها منجر به خودکفایی در 70 درصد مواد اولیه مورد نیاز صنایع تکمیلی خواهد شد.

در حال حاضر مجموع تأمین مالی ارزی صنعت پتروشیمی ایران جهت احداث طرح ها و مجتمع های پتروشیمی تا پایان سال 1399 از منابع داخلی و خارجی معادل 82 میلیارد دلار بوده است. تسریع در فرآیند تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و توسعه پایین‌دست آن نیازمند سرمایه‌گذاران خرد و کلان و داخلی و خارجی است تا ارز و ریال طرح‌های کوچک و بزرگ را به فراخور تأمین کند. از طرف دیگر به منظور حفظ پایداری اقتصادی و افزایش تاب‌آوری بنگاهی در تلاطم‌های قیمت‌های جهانی و بروز و ظهور فناوری‌های نوین، هلدینگ‌ها خلیج فارس رویکردی در پیش گرفته تا با تکمیل زنجیره ارزش محصولات خود به سمت تنوع محصولی و تقویت صنایع پایین‌دستی بپردازد و همسو با آن رویکرد توسعه کیفی همزمان با توسعه کمی، در دستور کار قرار داده که می تواند ضمن ایجاد ارزش افزوده بالاتر برای صنعت، طیف متنوعی از محصولات مورد نیاز صنایع مختلف کشور را تولید کند. همچنین شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز با تأکید بر ماده (10) « قانون جهش تولید دانش‌بنیان» سعی بر تشویق مجتمع ها و طرح‌های پتروشیمی در راستای استفاده از محصولات دانش بنیان ساخت بار اول را دارد تا ضمن اجرایی نمودن سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، پایداری توسعه را به همراه داشته باشد.

باید توجه داشت که صنعت پتروشیمی در کنار ایجاد 124 هزار اشتغال مستقیم در چشم انداز توسعه موجبات شکل‌گیری صدها بنگاه کوچک و متوسط شده است. مطابق بررسی ها، به ازای هریک میلیون تن محصول پتروشیمی عرضه شده به صنایع پایین دست صنعت پتروشیمی، پتانسیل ایجاد 170 هزار شغل وجود دارد.  شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران حداکثر تلاش خود را برای تاب‌آوری زنجیره تأمین مواد اولیه از طریق ابزارهای مختلف به ویژه ابزارهای مدیریت توسعه صنایع پایین‌دستی خواهد کرد.