به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری موج، کوکائین یک مخدر محرک بسیار اعتیاد آور است. کوکائین که با نام غیررسمی کُک نیز شناخته شده است بین ۱۴ تا ۲۱ میلیون نفر در سراسر جهان استعمال کننده دارد. این نوع مخدر از برگ‌های گیاه کوکا که گونه ای از گیاهان بومی آمریکای جنوبی است استخراج می‌شود. از این ماده مخدر به طور گسترده برای میهمانی های زیرزمینی غیرقانونی و البته گاها در کاربردهای پزشکی، برای بی‌حسی موضعی پیش از عمل جراحی استفاده می‌کنند. متأسفانه، بسیاری از افراد به دلیل استفاده از کوکائین، عواقب ناخوشایندی را متحمل می شوند. خطرات احتمالی کلی اعتیاد، بخصوص اعتیاد به کوکائین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سومصرف ماده مخدر کوکائین
• سرایت HIV
• سرایت هپاتیت B
• سرایت هپاتیت C
• اختلالات خُلقی
• بیماری‌های قلب و عروقی
• بیماری‌های تنفسی
• بیماری‌های دستگاه گوارش
• فشار خون بالا
• سکته
• کاهش وزن
• تشنج
• الگوی خواب تغییر یافته
• از دست دادن حافظه
• زمان واکنش آهسته
• دامنه توجه کوتاه
• کوچک شدن اندازه مغز
• خون دماغ شدن
• فروپاشی بینی

کوکائین پتانسیل بالایی برای سو استعمال و حجم بالای مصرف دارد، همچنین وابستگی جسمی و روانی که در ماده مخدر کوکائین وجود دارد تقریبا در سایر انواع مخدر دیده نمی‌شود؛ کوکائین سلامتی مصرف کننده را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد. به همین دلیل است که اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا (DEA) نیز آن را به عنوان ماده کنترل شده با طبقه بندی سطح بالا(سطح ۲) در ایالات متحده قرار داده است.  این ماده چند کاربرد دارویی نیز دارد مثلا در برخی موارد از آن به عنوان داروی بی حسی موضعی نیز استفاده می‌شود، به همین دلیل است که فقط یک مرحله از کنترل دقیق داروهای برنامه ریزی شده حذف گردیده است.

کوکائین به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی عملکردهای حیاتی زندگی مانند فشار خون، دمای بدن و ضربان قلب را بالا می برد. کسانی که کوکائین استفاده می کنند معمولاً به خواب کمتری احتیاج دارند و انرژی و تمرکز بیشتری دارند؛‌ همینطور معمولا نسبت به افراد عادی پرحرف‌تر و رفتارهای آن های نیز نسبت به فرد عادی هیجان انگیزتر می‌باشد، مصرف کوکائین در این افراد نیز بر اعتماد به نفسشان افزوده و در نهایت موجب می‌شود فرد مصرف کننده احساس خوبی داشته باشد.

مصرف کوکائین همچنین خطرات و عوارض جانبی بی شماری را به همراه دارد. در سال ۲۰۱۱، بیش از ۵۰۰ هزار آمریکایی در اثر سومصرف استفاده از کوکائین، به بخش پزشکی اورژانس مراجعه کردند و این یعنی بیش از ۴۰ درصد از کل بازدید مربوط به این مورد بود. پزشکان اورژانس در آن سال دلیل همه مراجعات را تنها استفاده غیرمجاز از مواد مخدر و خصوصا سومصرف استفاده شده ارزیابی کردند. در سال ۲۰۱۳ معتادین به کوکائین در ایالات متحده بانرخ بالای ۸۵۵ هزار شمارش شدند که متاسفانه نرخ سنی این معتادین از ۱۱ سال شروع می‌شد.

بیشتر بخوانید:

عوارض وحشتناک مصرف کوکائین بر بدن

اعتیاد به کوکائین با خطرات بالقوه‌ایی همراه است

مصرف بیش از حد و مرگ احتمالی:

۵۰۰۰ مورد مرگ در اثر سومصرف(مصرف بیش از حد) کوکائین در سال ۲۰۱۳ گزارش شده است.

افزایش ضریب بیماری‌های سرایت کننده عفونی، مانند اچ آی وی، هپاتیت B یا هپاتیت C.

طبق گزارش UNODC حدود ۳ میلیون معتاد تزریقی در سال ۲۰۱۰ در سراسر جهان با اچ آی وی زندگی می کردند در حالی که ۷.۴ میلیون نفر از هپاتیت C رنج می بردند. علاوه بر این ۲.۳ میلیون نفر با هپاتیت B  درگیر شدند.

افزایش علائم بیماری روانی:

اختلالات خُلقی در افراد معتاد به کوکائین می‌تواند گاها از ۱۰ تا ۴۰ درصد شبانه روز وجود داشته باشد.

مشکلات سلامتی طولانی مدت:

این مشکلات شامل عوارض قلبی عروقی، تنفسی، گوارشی و... است که منجر به بیماری‌های قلبی، حمله قلبی، سکته قلبی، فشار خون بالا، نارسایی عضو، ناراحتی تنفسی، سکته مغزی، اختلال در خواب، کاهش وزن غیرطبیعی و تشنج می شود.

نقص روان شناختی:

اعتیاد به کوکائین حافظه را مختل می نماید و فرد معتاد به کوکائین زمان واکنش و توجه به موضوعات را به دلیل اعتیاد به کوکائین با اختلال درک می‌کند. فردی که به کوکائین معتاد است ممکن است کوچک شدن ماده خاکستری مغز و پیری زودرس را تجربه کند.

نوع خطرات در گونه‌های سومصرف کوکائین

تکه سنگ‌های خرد شده کریستالی و در گونه دیگر پودر سفید رنگ، دو شکل رایج کوکائین هستند که اصطلاحاً "کراک" نامیده می شود. پودر سفید معمولاً استنشاقی بوده و از طریق بینی استعمال می‌شود؛ البته گاها با وسیله ایی به نام پایپ و بشکل دود مورد مصرف قرار میگیرد و در برخی از موارد نیز معتادین با تزریق از آن استفاده می‌گیرند. البته عمدتا معتادین کراک را دود می‌کنند.

سومصرف کوکائین ممکن است بر نوع عوارض جانبی و خطرات بالقوه ایجاد شده تأثیرات زیادی بگذارد. به عنوان مثال: فردی که کوکائین را دود میکند (به روش استعمال با پایپ) به احتمال زیاد از مشکلات تنفسی و اختلالات ریوی بیشتر رنج می برد تا کسی که این دارو را به روش استنشاقی استعمال می‌نماید؛ حال آنکه اشخاصی که به روش استنشاقی کوکائین مصرف می‌کند مشکلات بیشتری در خونریزی بینی و آسیب به بافت بینی و حفره های سینوس خواهند داشت و شاید همانند گروه قبل مورد آسیب جدی در دستگاه تنفسی قرار نگیرند.

مصرف کنندگان کوکائین به سبک تزریقی نیز در بیشتر موارد از لوازم مشترک برای استعمال مواد مخدر استفاده می‌‌کنند، در نتیجه ابتلا به بیماری های عفونی از طریق سوزن های آلوده در این افراد بیشتر است و خطرات بیماری های عفونی، تحریکات پوستی و زخم و همچنین احتمال آسیب وریدی این افراد را بیشتر از سایرین تهدید می‌کند.

همه روش های سومصرف بالقوه خطرناک هستند و احتمال اعتیاد به مصرف بیش از حد مجاز را افزایش می‌دهند. مصرف بیش از حد کوکائین به طور معمول نتیجه سطح سمی مخدر در جریان خون را در بر خواهد داشت که می‌تواند عواملی همچون فشار خون، تنفس و ضربان قلب را در فرد تسریع کند. این سطح همچنین دمای بدن را به سطوح خطرناک می رساند. حمله قلبی، سکته مغزی و تشنج از عوارض احتمالی مصرف بیش از حد کوکائین است. حالت تهوع، استفراغ، ضربان قلب نامنظم، سردرد، تومورها، تشنج، تب، تحریک، افزایش فشار خون، توهم و درد قفسه سینه ممکن است نشان دهنده مصرف بیش از حد کوکائین باشد. در صورتی که  مشکوک به مصرف بیش از حد مواد مخدر در فرد شدید، بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

چرا کوکائین اعتیاد آور است؟

کوکائین بر روی مسیرهای ارتباطی مغز اثر می‌گذارد و مکانیسم معمول انتقال دهنده‌های عصبی مانند دوپامین را مختل می کند. به نوبه خود، این ممکن است باعث شود کسی بیش از حد معمول سرخوشی داشته باشد.

اثرات کوتاه مدت کوکائین چیست؟

وقتی افراد در معرض چیزی قرار می گیرند که باعث خوشحالی آنها می شود، مانند غذای خوشمزه، تجارب جنسی یا محرک مثبت دیگری، مغز، پیام رسان شیمیایی یا انتقال دهنده عصبی دوپامین را آزاد می کند تا نشان دهنده لذت باشد. سپس دوپامین دوباره به درون نورون‌ها بازیافت می شود و افراد را تشویق می کند هر رفتار یا رویدادی را که باعث افزایش این شادی شده تکرار کنند و در آن هنگام است که این رفتار بعنوان یک مسیر لذت طبیعی در مغز تقویت می‌‌شود. مخدرهایی مانند کوکائین با احاطه کردن این مسیر، تغییر عملکرد را در بدن ایجاد نموده و سپس با جلوگیری از جذب مجدد دوپامین در این روند اختلال ایجاد می کنند. این امر باعث ایجاد سیل انتقال دهنده عصبی در مغز می شود و همین موضوع موجب می‌گردد احساس بسیار زیاد وتمایل وصف ناپذیر شدید در مصرف کوکائین پدید آید.

هنگامیکه کوکائین از جریان خون خارج می شود، پایین ترین حد ممکن همچون «سقوط» در بدن فرد تجربه می‌شود به گونه ای که سطح اشتهای فرد معتاد به کوکائین ممکن است به ناگاه افزایش یابد و یا احساس خستگی مفرط درون بدن فرد ایجاد شود و بدین شکل انگیزه مصرف بیشتر مخدر کوکائین تقویت شود.

اثرات طولانی مدت کوکائین

استفاده مکرر از کوکائین در واقع باعث می شود که مغز از تولید دوپامین به خودی خود دست بکشد، زیرا به سطوح بالاتر ناشی از تداخل کوکائین عادت کرده است. در این مرحله، ممکن است وابستگی به کوکائین ایجاد شده و حتی افزایش یابد و باعث شود یک سومصرف بشکل منظم پدید آید که علاوه بر اشتیاق به مصرف این مخدر در فرد معتاد، افسردگی، تحریک پذیری و اضطراب را نیز در شخص بوجود آورد. پس از آن افراد ممکن است به منظور تنظیم لذت و شادی خود و جلوگیری از ترک این حس خوششان، سومصرف کوکائین را ادامه دهند. این امر ذاتاً انگیزه و حالت لذت بردن بر مدار نرمال را در مغز تغییر می دهد. افراد معتاد به کوکائین ممکن است احساس کنند که به مواد مخدر احتیاج دارند تا دوباره به حال عادی خود برگردند.