به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج همدان، با توجه به اهمییتی که مباحث مدیریت شهری در زندگی هر یک از شهروندان دنبال می کند، با مهدی باباخانی، دانش آموخته عمران و فعال حوزه مدیریت شهری در موضوع برنامه ریزی فضایی و حفظ مناظر شهری به گفتگو نشستیم؛

این فعال حوزه مدیریت شهری با اشاره به اینکه برای تحقق هدف ایجاد یک شهر قابل سکونت مجموعه گسترده ای از نیازهای اجتماعی، اقتصادی، و زیست محیطی باید برطرف شوند، ابراز کرد: دیدگاه های اجتماعی نظیر شغل، تحصیل، و ایمنی اخیراً در راستای تعیین شاخص های سکونت پذیری شهری مورد توجه قرار گرفته اند.

وی افزود: به علاوه، ابعاد زیست محیطی نظیر هوای پاک، محله آرام و ساکت، مناظر خیابانی جذاب وفضای سبز در مجاورت محل زندگی از اهمیت روزافزونی برخوردار می شوند؛ میزان و کیفیت فضاهای سبز بر الگوهای فعالیت شهروندان، حالت و تکرار تفریحات روزمره، نحوه دستیابی به اطلاعات درباره محیط زیست، و فرصت استراحت و مقابله با استرس‌های روزمره تاثیر می گذارد.

این کارشناس حوزه مدیریت شهری با اشاره به اینکه وجود مناطق طبیعی در قالب خدمات اکولوژیکی و زیست محیطی به کیفیت زندگی کمک می‌کند، گفت: کارشناسان کیفیت زیست محیطی نقش مهمی در تامین ابزارهایی ایفا می کنند که قادرند پیامدهای کیفیت زیست محیطی در زمان های آینده را سنجیده و مورد مقایسه قرار دهند؛

مفاهیمی نظیر سکونت پذیری، کیفیت زندگی، محیط زندگی، کیفیت مکان، استنباط و رضایت از سکونتگاه، ارزیابی محیط های مسکونی و زندگی، و پایدارپذیری غالباً به عنوان مفاهیم مترادف بکار گرفته می شوند و در واقع یکدیگر را همپوشانی می کنند ـ اما گاهی مواقع با یکدیگر در تضادند.

باباخانی با بیان اینکه، کیفیت خاک مناطق شهری باید مورد ارزیابی قرار بگیرد تا بدین طریق بتوان از خدمات عمومی در راستای مدیریت مناسب کیفیت زیست‌محیطی پشتیبانی به عملآورد، عنوان کرد: برنامه ریزان همچنین باید تصمیمات خویش را با طرح‌های شهری پایدارپذیرتر سازگار کنند؛

مطالعات نشان داده از هر پنج شهروند اروپایی چهار نفر در مناطق شهری زندگی می کنند و قالب شهری ـ نظیر تراکم یا فشردگی شهرها ـ بر زندگی روزمره تاثیر گذاشته و یک عامل مهم در ارتباط با کیفیت زندگی و اثرات زیستمحیطی به شمارمی‌رود.

نظارت بر توسعه شهری لازمه قطعی است

این دانش آموخته عمران با اشاره به اینکه انجام یک مطالعه میان رشته ای بر روی قالب شهری از جمله مقیاس سنجش مناظر، عوامل اجتماعی ـ اقتصادی، و ساختارهای حاکمیتی در کنار یک آنالیز تاریخی به میزان زیادی بر درک و شناخت از قالب شهری نوظهور خواهد افزود، مطرح کرد:

نظارت بر توسعه شهری در راستای کسب اطمینان از این موضوع که شهرها در آینده پایدارپذیر هستند یک لازمه قطعی است و پشتیبانی از فرآیند تصمیم‌گیری در این حوزه نیازمند اطلاعات فضایی جهت پیشبینی روندهای توسعه شهری است.

وی عواملی که قدم زدن در محیط های شهری را حالت می‌دهند یک وظیفه مهم دیگر فرآیند برنامه ریزی شهری عنوان کرد و افزود:  مناظر به طور کلی نقش مهمی در تشویق عابران به تحرک ایفا می‌کند.

وی با بیان اینکه میزان تکرار عبور و مرور عابران پیاده در خیابان‌ها به عنوان کارکرد دسترسی‌پذیری و اولویت منظرهای به کمک یک چارچوب مفهومی مورد آنالیز قرار گرفته است، گفت: قابلیت به نمایش گذاشتن سناریوهای رشد شهری به گونه ای که سیاست‌های عمومی گوناگون را بازتاب داده و تاثیرات نسبی آن بر روی منابع طبیعی قابل ارزیابی باشد به طور گسترده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که ای موضوع را بردزلی و همکاران وی در سال 2009 مطرح کردند.

وی با اشاره به کیفیت محیط زیست شهری به عنوان فضای زندگی مردم دنیا، این موضوع را از جمله دغدغه های اولیه محققان دانشگاهی، سیاستگذاران، و شهروندان خواند و افزود: نگرانی‌های فزاینده درباره ماهیت و گستره تقسیمات اجتماعی ـ فضایی در ارتباط با کیفیت زیستمحیطی و رفاه انسانی باعث شده تا پژوهشهای بین‌المللی بر روی مشکلات زندگی در شهرهای معاصر متمرکز شود.

باباخانی با بیان اینکه شناسایی ویژگیهای کمیت‌پذیر مناظر که بر سلامت تاثیر می‌گذارند، ابراز کرد: این مقوله یکی از فاکتور مهم است که

کمک می‌کند تا طراحی مناظر آتی برای سلامت انسان مفید و سودمند باشد.

این کارشناس مدیریت شهری افزود: توسعه پایدار نیازمند آن است که پروژه‌های توسعه در راستای ایجاد تفریحگاه منجر به از بین رفتن منابع طبیعی نشوند.

وی عنوان کرد: اطلاعات و دانش درباره اهمیت محیط بیرونی در سلامت و رفاه ما به سرعت افزایش پیدا کرده‌اند. سرمایه‌گذاری در زمینه ایجاد جنگل‌های شهری با هدف ارتقای سلامت و رفاه می‌توانند بخش مهمی از تصمیمات راهبردی در فرآیند برنامه‌ریزی فضایی باشند. توسعه و تامین مالی جنگل‌های شهری و فضای سبز جدید باید بخشی از طرح کلی توسعه باشد؛

این مساله از اهمیت و جذابیت جهانی برخوردار است، زیرا بسیاری از کشورها به سرعت به سمت شهرنشینی در حرکت هستند و ایجاد فضای سبز و جنگل‌های شهری نقش مهمی در فرآیند ارتقای کیفیت زندگی و کیفیت زیست محیطی ایفا می کند.

فضای سبز شهری  از مولفه‌های مهم سلامت

وی اضافه کرد: رفتن شهرها، از کشاورزی شهری  می‌توان به عنوان سیاستی جهت افزایش کیفیت زندگی بقیه جمعیت بهره گرفت؛

از نظر بسیاری از مردم خلوت و تنهایی اصلیترین ویژگی‌های مناظر طبیعی به ویژه مناطق جنگلی در راستای رهایی از خستگی و استرس به شمار می‌روند؛

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که میان برداشت حسی از محیط‌های طبیعی و سلامت انسان رابطه وجود دارد. فضای سبز شهری را میتوان از مولفه‌های مهم سلامت روانی عموم مردم دانست.

این دانش اموخته عمران در ادامه مطرح کرد: با توجه به رشد سریع جمعیت و مشکلات ناشی از آن زندگی انسان‌ها دچار تغییر و تحولاتی بنیادین شده است که اگر تمهیدات لازم و چاره اندیشی‌های اصولی و اساسی تجویز نشود ممکن است که انسانها دچار بیماری‌های روحی و روانی شوند و آرامش ونشاط از زندگی انسانها رخت بربندد؛ پس لازم است که در طراحی‌های شهری و کاربری‌های مناسب زمین که می تواند آرامش ونشاط را برای به ارمغان آورد دقت و توجه بیشتری شود و در ساماندهی کاربری ها و طراحی‌های شهری به شیوه ای عمل شودکه تا سر حد امکان بتوان بستر مناسبی را برای زندگی انسان‌ها فراهم آورد چرا که با وجود مشکلات و دغدغه های بسیار زندگی در قرن حاضر زندگی انسان در کاربری‌ها و طراحی‌های شهری نامناسب موجود با خطر مواجه شده و انسانها دچار بیماری روحی و روانی و افسردگی می شوند.

وی با بیان اینکه شهر عالی ترین مکان تجمع زیستی انسان از آغاز تاکنون بوده است، افزود: روی آوردن بشر به زندگی شهری نیز از مهم ترین مقاطع تاریخ بشریت است. از این مرحله به عنوان آغاز تمدن یاد می کنند. بی تردید از همان لحظات پیدایش شهرنشینی، طراحی و زیبایی آن نیز مطرح بوده است.

 شهرها کاملترین اشکال ممکن آبادی انسانی اند

وی با اشاره به اینکه هدف از طراحی و زیبایی شهری بهبودبخشی به شرایط زندگی و رفع نیازهای ساکنین شهر در آبادی های ساخته بشر است، گفت: بنا به گفته دیموند، شهرها کاملترین اشکال ممکن آبادی انسانی اند؛

 آنها آدمی را در وصول به نقطه اعلای فرهنگ یاری رسانده و درپناه دیوارهای خود محیطی مناسب را برای پرورش اصیل ترین دستاوردهای علمی و هنری فراهم آورده اند. این فرایند عملکردیست روانی که به احراز هویت بستگی تام داشته و دربرگیرنده احساس تعلق و دلبستگی است؛ بدین ترتیب سکونت گزینی را باید امری ناشی از هدف دانست.

باباخانی اضافه کرد: در طراحی های شهری و ساماندهی کاربری ها ،طراح و گروه طراحان باید بسیار ظریف و با حساسیت ویژه ای عمل نمایند و سعی و تلاش آنها ایجاد و خلق محیط های زیبا ، امن و مناسب و جذاب برای آرامش و نشاط انسانها باشند چرا که انسانهایی که

چرخ توسعه و پیشرفت جوامع را به حرکت در می آورند در همان محیط ها به آرامش و نشاط دست پیدا می کنند.

وی عنوان کرد: با توجه به تعریف کاربری زمین که عبارت است از بررسی نوع استفاده از زمین به نسبت انواع فعالیت های مختلف اعم از بهداشتی ،درمانی،مسکونی ، اداری و تجاری که توضیح در باره هریک از آنها مجال این بحث نبود طراحان تشبیه به بازی گران یک بازی شطرنج باید عمل کنند وتاسر حد امکان سعی نمایندکه هر مهره  هر نوع کاربری به یک مهره شطرنج تشبیه شده است (را در بهترین مکان مناسب جای دهند و در یک تشبیه دیگر می توان مجمع کاربری ها را به یک پازل در هم ریخته نشان دادکه سعی طراحان قراردادن هر یک از آنها در جای خودشان است.

وی در ادامه مطرح کرد: در اینجا لازم است که درایت و تخصص نیز به عنوان چاشنی اضافه شود و طراحان به شیوه ای عمل کنند که بتوانند کاربری‌ها و طراحی های سازگار و موافق و کاربری‌ها و طراحی های ناسازگار و نا موافق هم را درست از هم تشخیص دهد و سعی نماید که درطراحی های شهری و ساماندهی کاربری ها ، ترکیب درست و منطقی را بچیند به طوری که بیشترین بهره برداری را داشته باشد.

وی در پایان با بیان اینکه گروه طراحان معماران ، شهرسازان، برنامه ریزانع اقتصاد دانان، جغرافی دانان، جامعه شناس و... مطالعات کامل و جامعی از تمامی جوانب از جمله زیر ساختی)حمل و نقل و دسترسی، ارتباطات و ...زیست محیطی را انجام دهند، گفت:  به عنوان مثال در طراحی و تعیین کاربری های آموزشی و مسکونی توجه به مسیر عبور دانش آموزان و تسلط نداشتن ا مکان آموزشی بر مکان های مسکونی را بنمایند و رعایت حد فاصل مجاز و استاندارد این دو مکان را از همدیگر مشخص کنند.