به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، مهم‌ترین صادرات ایران به اروپا در گذشته سوخت‌های معدنی، روان‌کننده‌ها و محصولات مرتبط بودند که در مدت زمان 5ماهه نخست 98 تنها توانسته 1.7 میلیون یورو از این محصولات صادر کنند. این به دلیل آن است که کشورهای اروپایی واردات این گروه‌کالایی از ایران را تقریبا متوقف کرده‌اند.

مهمترین صادرات کشور‌های اتحادیه اروپا به ایران نیز شامل ماشین‌آلات صنعتی و الکترونیکی است که در این مدت زمانی کاهشی 70 درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرده و به 592 میلیون یورو رسیده است. همچنین دومین گروه‌ کالایی پر اهمیت در صادرات اروپا به ایران 490 میلیون یورو محصولات شیمیایی بوده که به نظر می رسد تشدید تحریم های آمریکا علیه این بخش باعث شده اروپایی ها واردات خود را کاهش دهند، هرچند دولت های اروپایی مدعی بودند به دنبال حفظ روابط اقتصادی با ایران هستند به همین دلیل سازوکار اینستکس را مطرح کردند و مسئولان ایرانی نیز به این سازوکار امیدوار بودند اما در عمل میزان صادرات ایران به اروپا به شدت کاهش یافته است.

تجارت دوجانبه ایران و اتحادیه اروپا در شش ماهه دوره سال 2019 نیز به دو میلیارد و ۵۵۸ میلیون یورو رسیده بود که یک‌چهارم میزان بازرگانی دوجانبه در مدت مشابه بود و این مسئله  نشان داده که این کاهش متاثر از اختلافات چند ماه گذشته در نتیجه جنگ نفتکش ها و انفجار آرامکو عربستان نبوده است، زیرا اروپایی ها از 10 ماه پیش روند واردات از ایران را کاهش داده اند و میزان صادرات کالاهای صنعتی این اتحادیه به ایران نیز به شدت کاهش یافته است.در بخش کالایی چند کشور استراتژیک در اروپا که بیشترین سطح تجارت با ایران را دارند شامل فرانسه، آلمان و ایتالیا هستند که میزان واردات خود را از ایران نصف کرده اند.

البته نباید فراموش کرد که بخش عمده ای از صادرات ایران به اروپا مربوط به نفت خام بوده است که در یکسال و نیم گذشته به شدت کاهش یافته، اما متوقف نشده است.

ادامه رایزنی برای افزایش صادرات

پیش از این خبرگزاری رویترز با استناد به آمار موسسه رهگیری داده‌های نفتکش‌ها موسوم به Refinitiv Eikon و اطلاعات برخی منابع صنعتی اعلام کرده بود که میانگین صادرات روزانه نفت ایران بین یک تا یک میلیون و صدهزار بشکه است، البته پیش از این برخی کارشناسان خارجی کاهش صادرات نفت ایران تا 300 هزار بشکه در روز را اعلام کرده بودند.

حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه موضوع تجارت ایران با اروپا بخشی مرتبط با برجام است و بخشی از صادرات و واردات با اروپا، گفت: بعد از بحران اروپا 50 میلیون یورو در بخش آب، محیط زیست و تجارت اتحادیه اروپا برای کارهای مطالعاتی کمک کرد، به همین دلیل به دنبال توسعه روابط تجاری با ایران بودند.

حمید زادبوم با بیان اینکه پس از تحریم آمریکا با وجود اینکه اعلام می کردند که تمایل به تجارت با ایران دارند، اما اعلام کردند که شرکت های آنها از تجارت با ایران برای دوری از تحریم ها می هراسند، افزود: این کارشکنی ها از یک سو باعث شد تا ما علاقه مند به تجارت با شرکت های کوچک و متوسط اروپایی باشیم، اما در ادامه شاهد بد عهدی های از سوی اروپایی ها بودیم. با این حال به دنبال راه اندازی اینستکس به عنوان یک راه حل بودیم تا میزان درآمد صادرات ایران در این سیستم جمع شود و واردات از طریق این منابع انجام شود اما مسئله اینجاست که باید اروپا از ایران نفت بخرد تا این سامانه تامین مالی شود تا تجارت با اروپا توسعه یابد و این کاهش صادرات و واردات با اروپا در شش ماهه نخست امسال در نتیجه کاهش منابع مالی ورودی به اینستکس بوده و امروز خواسته ما در نشست با سفرای کشورهای اروپایی به دنبال این موضوع هستیم که میزان صادرات ایران به اروپا افزایش یابد. 

محدودیت های داخلی برای صادرات

در حال حاضر صادرات  و واردات در ایران متاثر از قوانین و مقررات نیز بوده است، نایب رئیس اتاق ایران و چین در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با تایید این موضوع، گفت: در شرایط کنونی بسیار از صادرکننده ها متاثر از سیاست ها و محدودیت های بانک مرکزی هستند، چراکه برخی از این تجار به صورت مدت دار با مشتریان خارجی کار می کنند و همین موضوع تعیین بازه زمانی برای بازگشت ارز به سامانه نیما برای برخی از این شرکت ها مشکل مواجه کرده است.

مجید رضا حریری با بیان اینکه بانک مرکزی باید به دنبال سازوکاری برای تسهیل مبادلات تجاری باشد، افزود: دولت با وجود اینکه مشکلات ناشی از مبادلات ارزی را می بیند هیچ اقدام عملی برای تسهیل این مبادلات نمی کند و آنچه که امروز به عنوان آمار صادرات در کشور منتشر می شود مربوط به صادرات به چند کشور همسایه است و این به معنای این نیست که ما در زمینه صادرات توانسته این همه راهکارها را پیش ببریم.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، محدودیت مبادلات مالی بین بانکی باعث شده تا صادرات برای شرکت های ایرانی با چالش مواجه شود و این موضوع تنها مربوط به بازار اروپا نیست و در تمام کشورها صادرات محدود شده است، با این حال تجارت با اروپا با وجود اینکه سازوکار اینستکس راه اندازی شده نصف شده  که ناشی از آفت صادرات نفت ایران به قاره سبز است، از طرف دیگر این اتحادیه نتوانسته به وعده های خود جامع عمل بپوشاند.