به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری موج، نشست عصر ارتباطات، تبادل فرهنگی و حیات قصه‌ها با حضور مرجان فولادوند نویسنده و پژوهشگر، محمود گلزاری عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و شهرام گیل‌آبادی عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما و رییس فعلی خانه تئاتر در دومین روز از برپایی جشنواره قصه‌گویی برگزار شد.

در ابتدای این نشست حسین تولایی که اجرای این نشست را برعهده داشت، به معرفی مهمانان نشست پرداخت.

مشکلات جدی ارتباطی کودکان با والدین شان را شاهد هستیم

پس از آن محمود گلزاری سخنران آغازین نشست بود که سخنانش را با تاثیر شبکه های مجازی بر ارتباطات انسانی آغاز کرد و گفت: در شرایط کنونی چند مشکل جدی داریم که مهمترین آنها ارتباط بین انسانی و عدم شناخت از هیجان‌ها است. به همین دلیل است که مشکلات جدی ارتباطی کودکان با والدین شان را شاهد هستیم؛ که منجر به اختلالات ارتباطی شده است. مشکل دیگر ارتباطی، گوش دادن است که در بین آدم های جامعه ما کمرنگ است.

وی مشکلات هیجانی را از دیگر مشکلات در این عرصه دانست و افزود: بسیاری از مسائل زندگی ما با هیجان‌هاست؛ هوش هیجانی به معنای این است که با دیدن چهره کسی بتوان هیجانات او را درک کرد. شناخت به موقع هیجانات شخصی در این خصوص اتفاقات خوبی را رقم می‌زند که کمتر اتفاق می افتد.

گلزاری با تاکید بر اینکه بچه‌های ما هیجان را نمی‌شناسند، اظهار کرد: به همین منظور باید تمرین جدی گوش دادن، تماس چشمی، شنیدن درست، آهنگ صدا و .. را در قصه‌گویی تمرین کنیم.

مهمترین کالاها در جهان قصه‌ای در پشت‌شان دارند

در ادامه مرجان فولادوند نیز در بخش اول این نشست به کارکرد داستان و روایت در زندگی امروز به منزله ابزار ارتباطی اشاره کرد و گفت: وضعیت زندگی انسان تغییرات بسیاری کرده، اما واقعا جایگاه قصه به کجا رسیده است. مهمترین کالاها در جهان قصه‌ای در پشت‌شان دارند و وقتی این قصه تعریف می‌شود، ارزش پیدا می‌کنند. کسانی که طراح تجارت هستند کاملا از این موضوع مطلعند. داستان آنقدر در همه جنبه های زندگی بشری جامعه آمیخته است که از آن گریزی نیست.

وی افزود: داستان محدود به کتاب های ما و قصه‌گویی نمی‌شود بلکه داستان در همه زندگی و حواس ما وجود دارد که باید بتوانیم آن را تفکیک کنیم.

تاثیر قصه ها و داستان ها در تغییر احساسات

فولادوند با ذکر مثالی به تاثیر قصه ها و داستان ها در تغییر احساسات انسانی اشاره کرد و گفت: در تاریخ برده‌داری با خاطرات برده‌ها مواجه هستیم و با حس و فکر آنها در داستان هایی مثل کلبه عمو تم آشنا شدیم. از آن زمان بود که انسان‌های دیگر، با برده‌ها همذات پنداری کردند و از احساس واقعی برده‌ها آگاه شدند. از آن زمان بود که در محفل های داستان‌خوانی آمریکا، نجات از برده‌داری مطرح شد و جنگ بین آمریکای شمالی و جنوبی را رقم زد.

وی بیان کرد: داستان به شکل گرفتن ارتباط کمک می‌کند و به افراد این امکان را می‌دهد تا به جای فرد دیگری در هر کجای جهان، زندگی و احساسات آن فرد را درک کنند. تجربه کلبه عموتم تجربه دوری به نظر می‌رسد اما هنوز هم، باعث آزار انسان ها می شود. اینجاست که داستان کارکرد ارتباطی پیدا کند و روایت ما را از جهان تغییر می دهد.

این استاد دانشگاه درباره تفاوت کتاب با داستان گفت: تفاوت داستان با کتاب در این است که انسان در داستان به جای شخصیت‌ها زندگی می‌کند و این امکان فقط در داستان به شکل اعلا شکل داده می‌شود و من فکر می‌کنم ما بیش از گذشته نیاز به داستان داریم.

در قصه‌گویی با مجموعه ارتباطی مواجه هستیم

شهرام گیل آبادی نیز در ادامه برای تفهیم موضوع ارتباط ، انیمیشنی را نمایش داد و گفت: عالم شبکه ای بهم پیوسته است که همه برای یک هدف می‌جنگند.  برای شکل گیری ارتباط شبکه‌ای، چهار مولفه مود، اسپیس، ماتریکس و اتمسفر موثر است. در قصه‌گویی باید به این چهار مولفه پایبند باشیم تا بتوانیم ارتباط برقرار کنیم .

وی افزود: برقراری ارتباط حسی از طریق پنج حس برای انسان امکان پذیر است و در قصه‌گویی باید از آن بهره بگیریم و وقتی اطلاعات قصه‌گو نیز بیان شود، ارتباط کامل برقرار می‌شود.

گیل آبادی با اشاره به انواع ارتباطات، اظهار کرد: ارتباط صعودی، عمودی، افقی و مورب هستند و موثرترین نوع ارتباط همه جانبه است. در قصه‌گویی با مجموعه ارتباطی مواجه هستیم که باید در دل سیستم تعریف شوند و بر هم کنش و واکنش دارند و از مجموعه آنها بهره می‌گیریم تا روایت خودمان را بیان کنیم.

نسل امروز  به منزله یک رسانه است

وی تصریح کرد: مخاطب دسته بندی متفاوتی دارد و نسل امروز، به منزله یک رسانه است که ارتباط گیری با او سخت است. بچه ها به پیشروی ذهنی رسیدند و سطوح متفاوت ارتباطی را کسب کردند و دیگر به راحتی از ما مطلبی را نمی‌پذیرند.
مدیرعامل خانه تئاتر در توضیح تکنیک‌های رسیدن به ارتباط متفاوت و نحوه روایت اشاره و بیان کرد: در قصه‌گویی و برقراری ارتباط از تکنیک های ساده‌سازی، تغییر شکل و اغراق بهره می گیریم. باید تصمیم بگیریم برای مخاطب چگونه و با چه ابزاری روایت را بیان کنیم.

با شادی پایین و خشم زیاد مواجه هستیم

در بخش دوم نشست، محمود گلزاری به وجه تدریس در دانشگاه و کار در دفتر مشاوره خود اشاره کرد و گفت: مشکل اساسی ما ارتباط نداشتن اعضای خانواده با هم و احساس تنهایی بسیار زیاد انسان‌ها است. الان جوانان تنها هستند و هر کسی در دنیای خودش است. ما مشکل اختلال توجه و تمرکز و افسردگی شدید و روان‌رنجوری داریم و با شادی پایین و خشم زیاد مواجه هستیم. به همین دلیل منِ روانشناس همیشه تلاش دارم آدم‌ها با هم صحبت کنند.

وی پیشنهاد داد: قصه‌خوانی پیشنهاد من برای این موضوع است که بسیار کاربردی است؛ به نظر من خوب است هفته‌ای یک شب یا روز را به قصه‌خوانی اختصاص دهیم. آنهایی که بچه‌های بالای ۸ سال دارند قصه‌ای کوتاه را انتخاب کرده که مملو از هیجان از جمله غم، شادی، خوشحالی و... است تا بچه‌ها با هیجانات آشنا و با آنها ارتباط برقرار کنند. قصه‌گویی اگر ابزاری در خدمت باشد و در آخر آن نصیحت داشته باشد، دیگر قصه‌ای طبیعی نیست و هیجان ندارد.

گلزاری بیان کرد: توصیه‌ام به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این است که کارگاه آموزشی قصه‌خوانی در خانواده را راه‌اندازی کند، چرا که ضرورت قصه‌خوانی بیش از هر موضوع دیگری است.

هر میراثی که به ما رسیده خوراک مناسب بچه‌های امروز نیست

در ادامه فولادوند با اشاره به اینکه هر میراثی که به ما رسیده خوراک مناسب بچه‌های امروز نیست، بیان کرد: برخورد ما با داستان بسیار مهم است و باید آگاهانه و انتخابی به ویژه با داستان‌های کهن و فولکلور باشد و باید در بازتولید آنها توجهی ویژه داشته باشیم‌ و با نگاه انتقادی با آنها برخورد کنیم.

گیل آبادی نیز در بخش دوم سخنانش در این نشست به صورت تعاملی با حضار صحبت کرد و به سوالات آنها پاسخ داد. وی همچنین تاکید کرد: درعصر ارتباطات مفاهیم تغییر ماهوی پیدا کرده اند و امروز تعاریف جابجا شده اند و این مهم باید مدنظر قرار گیرد.