به گزارش خبرنگار فرهنگی موج جشنواره ادبیات سلامت؛ در ابتدای نشست خبری جشنواره ادبیات سلامت، بهاء‌الدین مرشدی گفت: در وزارت بهداشت سیاستی پیگیری می شود که بر اساس آن پس از سالها که از تاسیس این وزارت خانه می گذرد معاونت اجتماعی این وزارت خانه تاسیس شده است. این معاونت با اعتقاد به اینکه 75 درصد امور سلامت مربوط به خارج از وزارت خانه است و اگر این وظیفه 75 درصدی درست انجام شود،نیازی به آن 25 درصدی که به وزارت بهداشت ارتباط دارد، نیست؛ پیگیر مبحثی با عنوان اجتماعی شدن نظام سلامت است.

وی تشریح کرد: یعنی می توان با اجتماعی کردن نظام سلامت و ارتقاء آگاهی مردم، هزینه های درمان را تا حد قابل قبولی کاهش خواهیم داد و می توانیم زندگی بهتری را رقم بزنیم. بر همین اساس، برای پیشبرد اهداف مذکور موسسه فرهنگی آوای هنر سلامت را تاسیس کردیم که در آن مباحث فرهنگی و هنری حوزه سلامت پیگیری می شود. یکی از وظایف این موسسه برگزاری جشنواره‌هاست که در همین راستا سومین دوره جشنواره فیلم سلامت را برگزار کردیم. همچنین دومین جشنواره شعر سلامت به نام نبض واژه‌ها و جشنواره رسانه های دیجیتال سلامت هم در حال برگزاری است و هم اکنون هم اینجا هستیم تا درباره نخستین جشنواره ادبیات سلامت صحبت کنیم.

وی به سایر فعالیت های هنری این موسسه اشاره کرد و گفت: ساخت سریال پریا یکی از دستاوردهای خوب و مهم این موسسه بود که برای اولین بار در صدا و سیما به مسئله ایدز  پرداخت  و تابوی اطلاع‌رسانی درباره این بیماری در رسانه ملی شکسته شد. همچنین آثاری را در بخش انیمیشن با همکاری مجموعه دیرین دیرین تولید کرده ایم و برنامه سرحال را هم با هدف آگاهی مردم  از طریق برنامه‌های تلویزیونی در حال پخش داریم. به زودی انتشارات این موسسه راه اندازی خواهد شد تا این مباحث را در حوزه کتاب کودک، نوجوان و بزرگسال مطرح کنیم.

راه اندازی کمپین مردمی سلام سلامتی در آینده ای نزدیک

این نویسنده با اشاره به همکاری‌ با سایر نهادها گفت: ما در این جشنواره ما برآن شدیم که کار خود را به خارج از وزارت بهداشت توسعه دهیم و اولین جایی  اعلام آمادگی کرد، وزارت علوم بوده و بر اساس توافق انجام شده قرار است که بخشی از جشنواره را با کانون‌های ادبی وزارت علوم برگزار کنیم و توافقات نهایی در حال صورت گرفتن است. ضمن اینکه هفته فرهنگی ادبیات و سلامت با بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار خواهیم کرد و در آن برنامه های متنوعی خواهیم داشت.

وی از راه اندازی کمپین مردمی سلام سلامتی در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: در کنار جشنواره ادبیات سلامت که عنوانی اتوکشیده و مخاطبی خاص دارد، کمپین سلام سلامتی را بر اساس ضرب المثل سلام سلامتی می آورد، طراحی کرده ایم و مبحث حال خوب را پیگیری خواهیم کرد. 

دبیر جشنواره ادبیات سلامت افزود: این کمپین دعوت از همه مردم است و در حوزه تصویر در فضای اینستاگرام ازدآنها می خواهیم که بیایند و بگویند چه کارهایی انجام داده اند تا حالشان خوب شود و می خواهیم این حال خوب را در جامعه تسری بدهیم. معتقدیم  این تسری دادن باعث می شود که جامعه به حال خوبش نگاهی دوباره کند. 

مرشدی افزود: از همین تریبون از همه نهادهایی که به حوزه سلامت ارتباط دارند یا حتی ارتباط ندارند اما علاقمند به همکاری هستند دعوت ‌می‌کنم که بیایند و شرکت کنند.

مرشدی در توضیح داوری‌ها اظهار کرد: از آنجایی که در کماکان در حال رایزنی با افراد مد نظر هستیم نمی وانم اسامی داوران را اعلام کنم اما این پروسه تا ده هفته دیگر پیان می یابد و به صورت مقتضی اطلاع رسانی خواهد شد. اما آنچه که از هم اکنون مسلم است این است که، در دو بخش فیلمنامه و نمایشنامه سه داور خواهیم داشت که بعد از گذر از مرحله اولیه آثار را داوری می‌کنند؛ اما در بخش داستان کوتاه به دلیل تعداد بیشتر آثار، سه بخش داوری مقدماتی، داوری نیمه‌نهایی و داوری نهایی خواهیم داشت که به احتمال زیاد این بخش با حضور 13-14 داور انجام خواهد شد.

وی افزود: در هر بخش سه جایزه سه، پنج و هفت میلیون تومانی برای رتبه های سوم، دوم و اول داریم.

دبیر جشنواره ادبیات سلامت در بخش دیگری از سخنانش در این نشست و در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران حاضر در مورد ممیزی آثار و خطوط قرمز جشنواره گفت: ما معتقدیم که در حوزه سلامت تابو نداریم و هرچقدر مسائل را بپوشانیم و جلوی انتشار آنها را بگیریم کار سخت‌تر می‌شود. برای مثال اگر ما مسئله ایدز را جدی می‌گرفتیم و آن را مخفی نمی‌کردیم وضعیت مانند امروز نبود. اجتماعی شدن همین است که به مردم آگاهی بدهیم. اصلا هدف کلی ما از این جشنواره آگاهی دادن است تا نویسندگان جرات کنند درباره این مباحث بنویسند. ما سعی می کنیم که هیچ تابویی نداشته باشیم. سانسوری وجود نخواهد داشت. ما دستگاه سانسور نیستیم.

وی در پایان سخنانش افزود: نکته ای که باید به آن اشاره کنم پراکندگی جغرافیایی جالب توجهی است در شرکت کنندگان وجود دارد و ما را به فکر بررسی ایده تشکیل باشگاه مخاطبین ادبیات سلامت هستیم.

موضوع سلامت یکی از موجه‌ترین موضوعات برای برگزاری جشنواره‌ است

در بخش دیگری از این نشست رسانه ای مسعود امینی‌تیرانی، مدیر بخش فیلمنامه به دلایلش برای مشارکت در این جشنواره اشاره کرد و گفت:‌ به نظر من یکی از موجه ترین موضوعات برای برای گذاری جشنواره می تواند سلامت باشد و از دو منظر می توان به این موضوع نگاه کرد. یک موضوع انسان، چالش‌ها و درگیری او با بیماری و مرگ است که یکی از بن‌مایه‌های آثار دراماتیک است و از طرف دیگر می‌شود به این موضوع نگاه کرد که موضوع سلامتی و سالم بودن بیش از اینکه یک انتخاب باشد، یک اجبار در شرایط فعلی است.

وی ادامه داد: بنابراین در حالی که ما مجبوریم شرایطی را ایجاد کنیم تا سلامتی به یک امر فراگیر و دغدغه در جامعه تبدیل شود، دلیل خیلی موجهی برای مشارکت در چنین جشنواره‌ای وجود دارد.

مدیر بخش فیلمنامه جشنواره ادبیات سلامت در توضیح این بخش گفت: در این بخش کسانی که فیلمنامه کوتاه با موضوع سلامت که ریز آن در سایت اعلام شده داشته باشند، می‌توانند آثار خود را برای ما ارسال کنند. شرکت‌کنندگان باید توجه داشته باشند که فیلمنامه ارسالی علاوه بر اینکه باید دارای ساختار مطلقا سینمایی باشد، باید دارای یک ارتباط ارگانیک با موضوع سلامت نیز باشند. یعنی موضوعات اعلام شده به عنوان یک بخش اصلی در ساختار شکل گیری داستان آن فیلمنامه ها حضور داشته باشند.

وی ادامه داد: اگر ما روی فیلم کوتاه تاکید می‌کنیم به این دلیل است که اولا در جشنواره فیلم سلامت به آثار بلند سینمایی و مستند توجه می شود و دوم اینکه فکر می‌کنیم فیلمسازان فیلم کوتاه برای بیان مسائل از جسارت بیشتری دارند و محدودیت‌های آنها از فیلم بلند کمتر است.

تیرانی افزود : ما سعی می کنیم در کنار این بخش از جشنواره، نشست هایی بین فیلمسازان فیلم کوتاه که پیش از این آثاری را در این حوزه خلق کرده اند و متخصصان حوزه های مختلف برگزار شود تا خلا موجود که در این حوزه از ادبیات ما وجود دارد برطرف شود.

به خط قرمزهای وزارت ارشاد پایبندیم اما از نویسندگان می خواهیم که دست از خودسانسوری بردارند

در ادامه این نشست خبری، رامبد خانلری مدیر بخش داستان این جشنواره نیز درباره این بخش و دلایل حضورش در این سمت گفت: همیشه فکر می‌کنم جشنواره‌های موضوعی کاربردی نیستند، خصوصا در بخش داستان چرا که با دادن موضوع به نویسنده انگار به او یک موضوع انشاء می‌دهیم و اصل کار یک نویسنده را زیر سوال می‌بریم و به او می‌گوییم که از دغدغه‌هایش صحبت نکند. اما پیش از این جشنواره من با بهاءالدین مرشدی در هفته‌نامه کریمان همکاری می‌کردم و درگیر  همین موضوع در بخش ادبیات داستانی بودیم. شاید جالب باشد که بدانید، جز یک مورد که واقعا استثنا بود، به هیچ داستانی برنخوردیم که به نوعی مربوط به دغدغه‌های حوزه سلامت نباشد. به همین خاطر خیال‌مان راحت است که با وجود آنکه به ظاهر جشنواره موضوعی است و قرار است که داستان‌ها در حوزه سلامت نوشته شوند؛ اما تقریبا دست نویسنده باز است تا از تمام دغدغه‌ها بنویسد.

مدیر بخش داستان جشنواره ادبیات سلامت در توضیح موضوع‌های جشنواره گفت: خیلی از دوستان از من سوال می‌کنند که این مولفه‌هایی که برای این جشنواره نوشته‌اید یعنی چه؟ من به همه دوستان یک راه‌حل کنکوری ارائه می‌دهم و آن این است که هر چه که حال ما را خوب می‌کند، در حوزه سلامت است. طبیعتا شرکت در جشنواره‌ای که آدم‌ها قرار است چیزی بنویسند تا حالشان خوب شود یک فرصت و امتیاز خوب است. به همین خاطر امیدوارم که در نخستین جشنواره ادبیات سلامت شاهد اتفاقات خیلی خوبی باشیم و بعدها از این اتفاق به نیکی و مبارکی یاد شود.

خانلری در مورد سانسور در این جشنواره گفت: ما در این جشنواره دو نوع خط قرمز می توانیم تعریف کنیم،یکی خط قرمزهای وزارت ارشاد است که برای خلق هر اثری مشخص و تعریف شده است و ما هم به آن پایبندیم و یکی هم خط قرمزهایی که خود جامعه هنری برای خود ایجاد می کنند که این در اختیار ما است و ما تلاش می کنیم کمک کنیم تا دوستان دست از خود سانسوری بردارند.

وی در پایان با تاکید بر اینکه قضاوت ساختاری به سلیقه داوران بر می گردد، گفت: نکته مهم این است که شرکت کننده ها نباید خود را به خاطر دل جشنواره تغییر دهند بلکه جشنواره خودش را طبق دل شرکت کنندگان تغییر می دهد و به رغم اینکه یک وزارتخانه دولتی حامی و برگزار کننده آن است اما به صورت یک جشنواره کاملا مستقل اداره می شود.

حتی نمایشنامه ای که هرگز اجازه ساخت در ایران را نداشته باشد هم داوری می کنیم

اصغر نوری نیز که آخرین سخنران این نشست بود با اشاره به این جشنواره گفت:‌ شاید جشنواره سلامت بهترین سفارشی باشد که می‌توان به نویسندگان داد؛ به این دلیل که همه آدم‌ها با هر گرایش فکری و سیاسی که دارند، به سلامت مردم علاقمندند و می‌توانند در آن شرکت کنند، شاید یکی از دلایلی که من این موضوع را پذیرفتم همین مسئله است.

وی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که خیلی از نمایشنامه‌ها در این حوزه جا می‌گیرند؛ چراکه در اکثر نمایشنامه‌ها داستان از آنجا شروع می شود که انسان با خودش یا دیگران کشمکش دارد و این یک مسئله روانی هر چند کوچک ایجاد می کند. مواردی که در فراخوان ذکر شده، قبلا در طول تاریخ درام جهان و در آثار بزرگان هم دیده شده، و به همین دلیل فکر می کنم خیلی از دوستان صرفا برای این جشنواره ننویسند و شاید مروری بر آثار نوشته شده خود بکنند و به آثاری برسند که به این حوزه ربط دارد.

این مترجم و نمایشنامه‌نویس با اشاره به اهداف جایزه اظهار کرد: من اجرای آثاری را در همین تئاتر شهر دیده‌ام که به حوزه سلامت ربط دارد؛ بنابراین فکر می‌کنم این جایزه وقتی به هدفش می‌رسد که بعضی از دوستان نویسنده در حوزه نمایشنامه به این فکر کنند که این حوزه، حوزه‌ای است که هم می‌توانند آزادانه کار خود را انجام دهند و هم به واسطه فرصتی که جشنواره به آنها می‌دهد، اگر کاری در این حوزه انجام نداده‌اند، برای اولین بار در این حوزه قلم بزنند؛ چراکه سوژه‌ها فراوان است.

وی در مورد حضور هیات انتخاب و داوری توضیح داد و گفت: هیات انتخاب توجهی به کیفیت هنری آثار ندارند و تنها ارتباط آن را با موضوع سلامت بررسی می کنند. پس از آن داوران تنها معیارهای هنری یک نمایشنامه را مد نظر دارند و دیگر به ارتباط موضوعی آن توجهی نخواهند کرد.

نوری در پایان با اشاره به موضوع ممیزی گفت: این جشنواره‌ها بهترین فرصت است تا نویسندگان و نمایشنامه‌نویسان هر چیزی که دل‌شان می‌خواهد بنویسند و اجازه دهند که داوران برای اثرشان تصمیم بگیرند؛ داورانی که از جنس فرهنگ هستند و نه سانسور. اینجا جشنواره فجر نیست که با آن ملاک‌ها سنجیده شود. شاید در این جشنواره نمایشنامه‌ای بیاید که قابلیت اجرا در کشورمان را نداشته باشد اما داوران آن اثر را شایسته برگزیده شدن بدانند.

این نشست با حضور بهاء‌الدین مرشدی، دبیر جشنواره، اصغر نوری، مدیر بخش نمایشنامه، رامبد خانلری، مدیر بخش داستان و مسعود امینی‌تیرانی، مدیر بخش فیلمنامه صبح امروز (یکشنبه ۸ مهرماه) در سالن کنفرانس تئاترشهر برگزار شد.