به گزارش خبرگزاری موج، «تاکنون تحریم ها تبعاتی را در بخش تولید و صادرات مناطق آزاد نداشته و سرمایه گذاران خارجی که در مناطق آزاد و ویژه فعالیت می کردند طبق روال گذشته فعال هستند، اما نباید فراموش کرد که تاکنون بسیاری از تولیدکننده ها از موجودی مواد اولیه انبارهای خود استفاده می کردند، از اینرو ممکن است در آینده تبعات تحریم ها بیشتر نمایان شود که باید آمادگی لازم برای این موضوع ایجاد شود.» این بخشی از سخنان مرتضی بانک معاون رییس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد در باره تاثیر تحریم ها بر اقتصاد مناطق آزاد بود. در ادامه متن کامل این گفتگو را می خوانید.

در حال حاضر گزارش عملکرد اقتصادی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با نگاهی به آمار صادرات و واردات چگونه است؟  

در شرایط کنونی صادرات طبق روال گذشته پیش می رود و پیش بینی می شود میزان صادرات مناطق آزاد در سال آینده از نظر ارزشی برابر با سال های گذشته باشد. به طوری کلی میزان تولید مناطق از سال 92 تا شهریور 97 نزدیک به 3 میلیارد و 60 میلیون دلار بوده که به خارج از کشور صادر و 3 میلیارد و 122 میلیون دلار نیز در داخل کشور انجام شده که نزدیک به 1.8 میلیارد دلار آن صادرات مجدد بوده است و در همین بازه زمانی واردات نیز 8.7 میلیارد دلار بوده که 35 درصد آن مواد اولیه و ماشین آلات، 35 درصد کالای همراه مسافر بود و 35 درصد نیز کالای ساخته شده برای مناطق آزاد بوده است که با توجه به اینکه در همین بازه زمانی 4.5 ساله بیش از 51 میلیون گردشگر به این مناطق وارد شده اند و هر فرد مجاز به حمل کالا با ارزش 80 دلار بوده است، این میزان 35 درصد واردات حاصل از کالای همراه مسافر کاملا منطقی است. البته بخشی از این سیاست ها برای مقابله ورود غیر مجاز کالا به روشهای غیرمجاز بوده، بر مبنای همین سیاست از سال 95 سهمیه اندکی نیز برای واردات پوشاک از طریق مسافر از ترکیه تعیین شد. در مناطق در دوره زمانی سال 92 تا شهریور 97 با وجود 530 واحد صنعتی، 498 واحد خدماتی صادرات کشور در این بازه زمانی 92 تا شهریور 97 نزدیک به 28 میلیارد دلار واردات و 99 میلیارد دلار صادرات به اشکال مختلف داشته اند.

وضعیت سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی چگونه بوده است؟

 در مناطق ویژه اقتصادی در دوره زمانی سال 92 تا شهریور 97  سرمایه گذاری ریالی برابر با 26 هزار میلیارد تومان و ارز 18 میلیارد دلار از اعتبارات ارزی در داخل انجام شده و سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیز 1 میلیارد و 272 میلیون دلار بوده است. در مناطق آزاد سرمایه گذاری ریالی 25 هزار میلیارد ریال و ارزی برابر با 1 میلیارد 250 میلیون تومان بوده است.

در حال حاضر تحریم ها چه تاثیری بر سرمایه گذاری خارجی داشته است؟

به طور کلی تاثیر چندانی تاکنون نداشته است، زیرا سرمایه گذاران در مناطق آزاد در حال حاضر فعال هستند و تنها آن هایی که قرار بود پروژه های خود را به بهره برداری برسانند، به دلیل مشکلات ناشی از تحریم ها تاکنون پروژه خود را عملیاتی نکرده اند و گفته اند با کمی تاخیر به بهره برداری خواهد رسید. البته در حال حاضر مذاکرات برای اجرای چند پروژه بزرگ سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد انجام و نهایی شده که در زمان عملیاتی شدن رسانه ای خواهد شد.

در حال حاضر میزان واردات و صادرات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی متاثر از تحریم ها چقدر تغییر داشته است؟

اعمال تحریم های جدید باعث شد سیاست دولت در زمینه واردات کالای تغییر کند و ضمن اینکه ممنوعیت برای واردات بخشی از کالاها اعمال شود در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز سیاست واردات تغییر کند و براساس ثبت سفارش کالا ویژه مناطق آزاد، واردات کالا مدیریت شود که بر مبنای تصمیم گیری جدید نیازهای مناطق آزاد ثبت می شود و بعد به سیستم مرکزی ثبت سفارش کالا متصل می شود، بر اساس این مبنا نیاز ارز وارداتی کالاها نیز ساماندهی شده است که بر مبنای آن تا پایان سال 350 میلیون دلار سهمیه برای واردات کالا و ماشین آلات برای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی اختصاص یافته است که نسبت به آمار واردات کالایی که از طریق مسافر در سال های گذشته انجام می شده، میزان سهمیه کمتر از وادات معمول گذشته بوده است.

در حال حاضر وضعیت اشتغال مناطق نسبت به میانگین کشور چگونه است؟

به طور کلی در شش ماهه نخست سال 97 در مناطق ویژه اقتصادی نزدیک به 176 هزار اشتغال زایی وجود داشته که نشان دهنده ظرفیت های بالای مناطق است، البته اشتغال و بیکاری در همه مناطق یکسان نیست، برای نمونه در قشم درصد بیکاری 6.5 اما در کیش بیکاری وجود ندارد و به طور کلی می توان گفت درصد بیکاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بسیار کمتر از میانگین کل کشور است و شاید به کمتر از 5 درصد برسد.

آیا تحریم ها در فعالیت واحدهای تولیدی این مناطق تاثیر گذاشته است؟

در چند ماه گذشته تغییر یا کاهش تولیدی رخ نداده است، زیرا تولیدکنند ها از مواد اولیه موجود در انبار استفاده  کرده اند، اما ممکن است در آینده با تغییراتی که در نرخ ارز ایجاد شده در تولید نیز تغییراتی ایجاد شود

آیا برای حمایت واحدهای تولیدی در مناطق آزاد برنامه حاضر را دنبال می کنید؟

در حال حاضر صندوق ضمانت سرمایه با سرمایه داخلی 50 میلیارد تومانی همین مناطق راه اندازی شده که در آینده از فعالان اقتصادی نیز عضو گیری می شود. هدف از راه اندازی این صندوق، ضمن تامین سرمایه، برای فعالیت های منطقه است و در زمینه صدور ضمانت نامه نیز فعالیت خواهد کرد. همچنین فعالیت های همچون صدور برات الکترونیکی، راه اندازی سامانه یکپارچه فعالیت های اقتصادی برای تسریع در واگذاری زمین، تامین امکانات مورد نیاز سرمایه گذاران، ایجاد هماهنگی، پاسخگوی به تقاضاهای فعالان اقتصادی و صدور سریعتر تر مجوزها در دستور کار قرار دارد.