به گزارش خبرگزاری موج، محمد علی بزرگمهر، کارشناسی ارشد مرمت بناها و بافت های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی  گفت: مرمت و حفاظت رباط زردان که توسط اداره میراث فرهنگی استان خراسان جنوبی در سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در همان زمان اقدام به جمع آوری آوارهای فضاهای داخلی و پی‌بندی جرزها کرد.

وی افزود: در فصل های بعدی مرمت رباط زردان، استحکام بخشی جداره ها و جمع آوری الحاقات خارجی بناها در دستور کار قرار گرفت و در سال ۱۳۹۶ از محل اعتبارات ملی بار دیگر این برنامه مورد توجه قرار گرفت. چنانچه بازسازی پوششهای فروخته این بنای ارزشمند دوره سلجوقی انجام شد.

بزرگمهر به منطقه زلزله خیز شهرستان زیرکوه اشاره کرد و گفت: با توجه به زلزله خیز بودن منطقه تقویت سازه های سقف و جرزها با کلاف و مهارهای آهنی انجام شد؛ به علت وجود شواهد معماری کافی برای الگوبرداری بازسازی ها، بر همین مبنا در این فاز از مرمت تمام پوشش ها شامل گنبدهای عرقچین در مابین تویزه ها و پوشش طاق آهنگ در صفه های طرفین شتر خان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

این کارشناس میراث فرهنگی افزود: در حال حاضر بامسازی و آجرفرش بام رباط زردان در مراحل پایانی است و قرار است پس از پایان این فصل از مرمت، با توجه به بازسازی های انجام شده شاکله اصلی بنا نمایان می شود.

گفتنی است؛ بنای تاریخی رباط زردان در فاصله ۱۴۵ کیلومتری شمال شرقی بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی و ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی حاجی آباد مرکز شهرستان زیرکوه واقع شده است. این بنای تاریخی با شماره ۲۵۸۶ در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. شهرستان زیرکوه واقع در شمال شرقی استان خراسان جنوبی به علت حوادث طبیعی به ویژه زلزله های متعدد اغلب بناهای تاریخی و بافت های مسکونی قدیمی خود را از دست داده است. در این میان در روستای زردان بنای تاریخی رباط زردان قرار دارد. گفته می شود قدمت این بنا مطابق پرونده ثبتی این اثر تاریخی به دوره سلجوقی نسبت داده شده است. ولی با دقت در شواهد معماری و تامل در وقایع تاریخی این منطقه به این نتیجه می رسیم که این رباط از بناهای دوره تیموری است.

بنا بر این گزارش، در طول زمان این رباط شواهد تاریخی متعددی را بر تن خود به یادگار گذاشته است. از جمله با توجه به ناامنی که در اوایل دوره قاجار در منطقه به خاطر هجوم مهاجمانی که از مناطق شرقی و شمال شرقی ایران به منطقه انجام می دادند این رباط با الحاقات متعدد به صورت یک قلعه دفاعی درآمده بود که همین بارگذاری نامتناسب بر سازه‌ی اثر آسیب های فراوانی بر اثر وارد کرده بود. این عامل در کنار آسیبهای طبیعی دیگر مانند زلزله و فرسایش ناشی از نزولات جوی و باد موجب شده بود تقریبا از این بنا یک پوشش باقی بماند که هم اکنون با مرمت ها و بازسازی های صورت گرفته شاکله این بنا نمایان شده است.