شهرهای مرزی کشور به لحاظ اقتصادی و اشتغال در شرایط مطلوبی به سر نمی برند. به همین دلیل مقوله قاچاق به عنوان راهی برای امرارمعاش ساکنین این استان ها تلقی می شود. راهی که می تواند نظام اقتصادی کشور را دچار خلل کند. البته قاچاق خاص کشور ما نیست و در تمامی کشورهای جهان وجود دارد. آنچه مهم است میزان قاچاق و روش های کنترل و کاهش این پدیده است.*قاچاق بنزین، شیرین اما مضریکی از کالاهایی که قاچاق آن سود زیادی را روانه جیب مرز نشینان و البته برخی از دلالان این بازار می کند، بنزین است. دولت پیشین به منظور کنترل و کاهش قاچاق بنزین، کارت سوخت را طراحی کرد. دولت نهم فکر می کرد با وجود کارت سوخت میزان قاچاق سوخت کاهش می یابد، حال آنکه میزان قاچاق در برهه ای کاهش یافت، اما به گفته ساکنان این مناطق روال قاچاق با احتیاط بیشتر همچنان ادامه دارد. از طرفی به گفته ناصر رییسی فر، رییس انجمن کارفرمایان جایگاه های سوخت کشور، اگر قرار بود به طور مثال سوخت قاچاق از چابهار بارگیری شده و با عبور از ایست بازرسی های مختلف به مناطق مرزی شرق کشور برسد، با وجود کارت سوخت این سوختگیری در نزدیک ترین جایگاه به مناطق مرزی انجام شده و با سهولت بیشتری روانه کشورهای همسایه می شد. این در حالی است که به عقیده برخی دیگر از موافقان باقی ماندن کارت سوخت، این کارت ها می توانند مجموعه اطلاعات طبقه بندی شده ای را در اختیار دولت قرار دهند. نکته که در این مطرح می شود این است که این اطلاعات طبقه بندی شده چه استفاده ای برای دولت دارد؟ با فرض اینکه دولت از این اطلاعات استفاده بهینه داشته باشد، طی یک سال هم می تواند این اطلاعات را جمع آوری کند و نیازی به بقای این کارت ها وجود ندارد.*قیمت شناور، راه حل کاهش قاچاق سوختبه این ترتیب درعمل می بینیم که با وجود هزینه ای که وجود کارت سوخت برای دولت به دنبال داشته، تاثیر چندانی بر کاهش قاچاق سوخت نداشته است. حال باید دید چه کنیم که میزان قاچاق سوخت کاهش یابد؟ یکی از مهم ترین ابزارهایی که می تواند سدی در برابر قاچاق سوخت به شمار رود، شناور کردن قیمت آن است. به این معنا که بر اساس ارزش روزانه دلار، قیمت بنزین تغییر کند. البته چنین رویه در شرایطی ممکن است که دولت یارانه سوخت را قطع کرده و قیمت ها به سوی واقعی شدن پیش رود. بر اساس اصول اقتصادی متغیر قیمت می تواند یکی از مهم ترین ابزارها در کنترل مصرف کالا باشد. بنابراین تا زمانی که قیمت سوخت در ایران نسبت به کشورهای همسایه ارزان تر باشد، قاچاق سوخت با هر سختی توجیه پذیر است. در ادامه این گزارش نگاهی به قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای همسایه می اندازیم. لازم به یادآوری است قیمت ها مطرح شده در این گزارش مربوط به ۸ روز پیش یعنی ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۶ میلادی است. البته در این گزارش تلاش شده است تا بیشترین مقاصد قاچاق سوخت از ایران بررسی شود.

همان طور که در جدول بالا ملاحظه می کنید، قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای همسایه یا نزدیک به ایران، همگی بالاتر از قیمت هر لیتر بنزین در داخل کشور است. این اختلاف قیمت، قاچاق سوخت را کاملا توجیه می کند. بنابراین می توان گفت تا زمانی قیمت سوخت در ایران نسبت به سایر همسایگان خود از ارزش پایین تری برخوردار است شاهد قاچاق این حامل انرژی هستیم. نکته ای که باید در نظر داشت این است که در اغلب کشورهای همسایه بخشی از قیمت حقیقی هر لیتر سوخت بنزین را دولت آن کشور تحت پوشش یارانه ای خود دارند.   *هر دلار آمریکا تا زمان نگارش این گزارش با نرخی معادل ۳۵۱۰ تومان و ۳۵ ریال برای هر سنت محاسبه شده است.