وی ادامه داد: واجبات مصلحت تامه دارد و انجام واجبات موجب نورانیت برای انسان می‌شود و باطن را نورانی می‌کند، زمانی که انسان انجام واجبات را ترک کند، توسط خداوند عقاب می‌شود، در انجام مستحبات هم مصلحت وجود دارد، اما ترک مستحبات برای انسان عقوب ندارد.

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: محرمات دارای مفسده بزرگی است و شارع مقدس بر مکلفین ترک محرمات را واجب کرده است، اگر انسان کار حرامی را ترک کند، از آن مفسده بزرگ در امان می‌ماند و انجام محرمات برای انسان عقاب خداوند را به دنبال دارد، در بحث‌های عرفانی مراد از مفسده، ظلمت است و با انجام گناه ظلمت به جان انسان سرازیر می‌شود.

توکل با اشاره به نتیجه انجام مکروهات اظهار کرد: انجام دادن کارهای مکروه برای انسان مفسده دارد، اما این مفسده به اندازه ای نیست که خداوند انسان را در آخرت عقاب کند، انجام کارهای مباح در دنیا نه نورانیت و نه ظلمت دارد.

وی ادامه داد: در احکام گام نخست نگاه به ذات شی است، اگر در ذات آن مفسده ای وجود داشت، شارع از انجام آن کار نهی می‌کند، انجام کارهای مکروه موجب کدرشدن قلب‌های انسان می‌شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: اینکه اصرار می‌شود که انسان‌ها مستحبات انجام بدهند، این است که قطره قطره دریا می‌شود و انجام کارهای مستحب به صورت مستمر موجب نورانیت برای انسان است، تمام کارهایی که رسول اکرم(ص) به آن دستور داده است، حکمت دارد.

توکل، نورانی بودن قلب را موجب بسترسازی برای جذب نورهای دیگر دانست و تصریح کرد: انجام مستحبات کم کم قلب انسان را نورانی می‌کند، اما انجام محرمات و مکروهات موجب ظلمانی شدن قلب انسان می‌شود و او دیگر حساسیتی را در قبال انجام دادن گناه ندارد.

وی ادامه داد: انسان نباید اجازه بدهد که حساسیتش را نسبت به مفسده‌ها از دست بدهد، اگر انسان مستحبات را انجام بدهد، خداوند برکاتی را به او می‌دهد که گاهی حتی این برکات در انجام واجبات نیست، انسان باید واجبات را انجام بدهد، چون واجبات رکن است، اما در کنار آن باید به مستحبات هم توجه کند تا از برکات خداوند بهره مند شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: در روایات آمده است که شرف مومن به نماز شب او است، خداوند شرافتی را به نماز شب داده که آن شرافت برای نماز واجب بیان نشده است، آن قدر نماز شب ثواب زیادی دارد که انسان نمی‌داند خداوند چه ثوابی برای این کار قرار داده است.

توکل با اشاره به برکات نماز شب اظهار کرد: این کار آن قدر برکت دارد که قضای نماز شب بعد از نماز صبح و نماز عصر جزو اسرار مخفی اهل‌بیت(ع) است، اگر انسان بخواهد سیر معنوی کند، نمی‌تواند این سیر را تنها با انجام واجبات داشته باشد و انجام مستحبات همچون نماز شب به سیر معنوی انسان کمک می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سلمان فارسی کسی بود که هر 10 درجه ایمان را داشت، اما ابوذر ایمانش کمتر از سلمان فارسی بود و ابوذر به 9 درجه از ایمان رسید.